توقف قطار برقی تهران - مشهد در ایستگاه چین
تین نیوز | در حوزه حمل‌ونقل ریلی کشور جدا از کمبودها و نارسایی‌هایی که هر روز به آن پرداخته می‌شود یک موضوع مهم وجود دارد که تحقق آن به یک آرزو برای مردم، مسئولان و البته متخصصان این بخش تبدیل شده و آن هم راه‌اندازی یک خط سریع‌السیر با استانداردهای جهانی است.
در حالی که کشورهای پیشرفته سال‌هاست در این حوزه ورود کرده و به پیشرفت‌های چشمگیری نیز دست یافته و از هم‌اکنون برنامه ۵۰ سال آینده خود را نیز ترسیم کرده‌اند، بخش ریلی کشور سال‌هاست اقداماتی را در این بخش به صورت جسته و گریخته انجام داده، اما همچنان توفیقی در آن به‌دست نیاورده است. نمونه بارز این امر برقی کردن راه‌آهن تهران - مشهد است که سال‌هاست اولویت اول برقی و سریع شدن را دارد اما همچنان روی ریل متوقف مانده است.
سرآغاز و سرانجام یک طرح
پروژه برقی کردن راه‌آهن تهران - مشهد با هدف پاسخگویی به تقاضای بازار و کاهش مصرف سوخت در سال ۸۶ در سازمان مدیریت آن زمان تصویب و حدود ۵۶۰ میلیارد تومان اعتبار برای آن در نظر گرفته شد اما با گذشت ۶ سال از تصویب این طرح، اقدام خاصی به دلیل کمبود نقدینگی و تخصیص نیافتن اعتبار انجام نشد و فقط کارهای مطالعاتی این پروژه انجام شده است. در آبان ماه سال گذشته، نورالله بیرانوند، مجری طرح برقی کردن راه‌آهن گفته بود: پروژه برقی کردن راه آهن تهران – مشهد بازنگری می‌شود که در این بازنگری دلایل تاخیر در اجرای پروژه مورد بررسی قرار گرفته و سرمایه‌گذار تاثیر افزایش
نرخ ارز را در سرمایه مورد نیاز این پروژه محاسبه می‌کند و اگرچه در بحث تامین مالی متناسب با اجرای این پروژه توفیقی حاصل نشده اما تلاش بر این است که اقداماتی در این زمینه انجام شود.
روش فاینانس و بی‌ا تی
بیرانوند با بیان اینکه برای اجرایی کردن این پروژه حدود ۴۳۰۰ میلیارد تومان بودجه پیش‌بینی شده، گفته بود: این طرح به صورت بی‌ا تی اجرا می‌شود و تامین منابع مالی بر عهده سرمایه‌گذار است که البته مبلغ ناچیزی برای این پروژه اختصاص یافته و این طرح در فاز مطالعه باقی مانده و سرمایه مورد نیاز در حال بررسی است.
بر اساس برآورد معاون توسعه مدیریت و منابع راه‌آهن، قرار بود زمان اجرای این پروژه در بهترین حالت ۲۴ ماه و در حالت واقع‌بینانه ۳۶ ماه در نظر گرفته شود که فاز نخست آن طراحی شبکه بالاسری و زیرساخت برای ۵۰ میلیون مسافر و ۱۲ میلیون تن بار است و بحث سرمایه‌گذاری در ناوگان برای رسیدن به این میزان در فاز دوم پروژه بود.
گفته می‌شود در صورت بهره‌برداری از این پروژه جابه‌جایی مسافر در مسیر ریلی تهران - مشهد به ۵۰ میلیون نفر افزایش می‌یابد و مصرف سوخت نیز به یک هفتم مصرف سوخت قطارهای دیزلی خواهد رسید که این موضوع صرفه‌جویی ارزی را برای کشور به دنبال دارد. از سوی دیگر سرعت حرکت قطارها در این مسیر به ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت افزایش می‌یابد و زمان سیر نیز به ۶ ساعت کاهش خواهد یافت.
در انتظار تصمیمات چین
محسن پورسید آقایی، مدیرکل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با صمت، این طرح را از پروژه‌های اولویت‌دار دولت یازدهم می‌داند و در مورد وضعیت کنونی راه‌آهن تهران - مشهد می‌گوید: قراردادهای برقی شدن این خط آهن در ایران به طور کامل منعقد شده و مجوزهای قانونی از سوی دولت و شورای اقتصاد صادر شده و قرار است ایران با چین از طریق فاینانس این طرح را به مرحله اجرا برساند. وی می‌افزاید: اکنون منتظر هستیم تا روابط ایران با چین برای فاینانس برقرار شود و به محض برقراری این ارتباط پروژه اجرایی می‌شود.
اگرچه به نظر می‌رسد ایران از قافله کشورهایی که به سیستم حمل‌ونقل ریلی سریع‌السیر مجهزند، عقب مانده است اما کارشناسان معتقدند یکی از مشکلاتی که ایجاد راه آهن سریع‌السیر در ایران دارد، هزینه بسیار بالای آن نسبت به هزینه راه‌آهن‌های متعارف است و از این رو توجیه سرمایه‌گذاری در آن به طور معمول سخت‌تر از توجیه طرح‌های متعارف است.
کاهش زمان سفر
کاهش زمان سفر موضوعی است که عباس قربانعلی‌بیک، معاون سابق برنامه‌ریزی امور بین‌الملل شرکت راه‌آهن و رییس هیات‌مدیره شرکت آذرخش ریل‌آریا در توضیح آن به صمت می‌گوید: طرح برقی کردن قطار تهران- مشهد قرار است روی خط موجود اجرا شود، بنابراین عامل اصلی که همان زیرساخت‌هاست، بالقوه فراهم بوده و نیاز به هزینه‌های لازم برای فراهم کردن این زیرساخت‌ها نیست. به گفته وی درحال‌حاضر، قطارهای فعلی مسافت تهران تا مشهد را در ۱۲ ساعت طی می‌کنند که در صورت برقی شدن، طی این مسیر به ۶ ساعت کاهش پیدا می‌کند؛ کاهش زمان سفر در این مسیر مزایای زیادی را
به همراه دارد. نخست اینکه در شرایط کنونی، قطارهای فعال در این مسیر روزانه، تنها یک بار تردد می‌کنند و این در حالی است که با برقی شدن خطوط ریلی، این امکان در روز دو بار فراهم می‌شود، به این معنا که کارآیی هر واگن که برای خط‌آهن برقی خریداری می‌شود، به دو برابر تغییر می‌کند.
قیمت واگن‌های مسافری
قربانعلی‌بیک در ادامه می‌گوید: اکنون ۱۱۰۰ واگن مسافری در خطوط ریلی فعالیت می‌کنند که بیش از نیمی از این تعداد در خطوط تهران- مشهد فعال است. حال اگر قیمت هر واگن را یک میلیون دلار در نظر بگیریم درواقع اکنون ۵۰۰ میلیون دلار هزینه واگن‌های فعال در خط تهران- مشهد است که در صورت برقی شدن این مسیر و در نظر گرفتن افزایش دو برابری ظرفیت حمل مسافر، درحقیقت با همان مبلغ ۱۰۰ واگن خریداری کرده‌ایم. از سوی دیگر وقتی زمان سیر کاهش می‌یابد، به همان میزان الگوی مصرف نیز کاهش پیدا می‌کند به این معنا که اگر متوسط ظرفیت واگن‌های فعلی ۵۰نفر باشد با کاهش زمان،
مسافران به خواب و استراحت چندان نیاز ندارند بنابراین فرم واگن‌ها به شکل اتوبوسی و تعداد مسافران نیز بیشتر خواهد بود. بر کسی پوشیده نیست که مهم‌ترین مزیت برقی شدن خطوط آهن، کاهش چشمگیر میزان آلودگی هواست؛ موضوعی که قربانعلی‌بیک با تایید آن می‌گوید: پیش از این برای حمل یک نفر یک تن بار (وزن واگن) جابه‌جا می‌شد اما با برقی شدن قطار برای یک نفر نیم تن بار جابه‌جا می‌شود. بدون تردید میزان سوخت مورد نیاز برای نیم‌تن بار بسیار کمتر از مصرف سوخت برای یک تن بار است.
لکوموتیوهای ارزان‌تر
وی تاکید می‌کند: یک قطار با ۱۲ واگن نیازمند دو لکوموتیو دیزلی است در حالی که قطار برقی تنها به یک لکوموتیو نیاز دارد. این در حالی است که قیمت یک لکوموتیو برقی حدود ۱۰ درصد از لکوموتیو دیزلی ارزان‌تر است، علاوه بر اینکه ۴ برابر لکوموتیو دیزلی کارآیی دارد. نتیجه این گزارش نشان می‌دهد که صنعت حمل‌ونقل ریلی کشور به نوسازی و به‌ویژه برقی شدن خطوط پر رفت‌وآمد نیاز مبرم دارد. با توجه به قرار داشتن پروژه‌های مهم در اولویت دولت یازدهم این امید وجود دارد که خط آهن تهران- مشهد هرچه سریع‌تر به قطارهای برقی مجهز شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.