واکنش شدید و صریح افکارعمومی به حادثه برخورد دوقطار

یک اصل روانشناسی است که می گوید: واکنش به رفتار غیر منتظره و دور از انتظار همیشه بیش از رفتار عادی و متداول است. به عبارتی، رفتار یا کنشی که متداول و روز مره است و همواره اتفاق می افتد، واکنش چندانی ندارد و به صورت عادت مرسوم و معمول در می آید.آنچه موجب عکس العمل ها و واکنش های شدید چه در رفتارفردی و چه در رفتار اجتماعی می شود، کنش یا اتفاق غیر عادی و غیر معمول است.

واکنش شدید افکار عمومی به حادثه ریلی از این دست است، هرچند این حادثه بزرگ ترین رویداد مسافری ریلی و شاید تلخ ترین آنها باشد اما واقعیت این است که طی دوران بیش از 80ساله حمل و نقل ریلی در کشور، اتفاقی غیر عادی و غیر معمول بوده است و به همین دلیل باعث واکنش شدید و صریح افکار عمومی شده است.

طی نزدیک به یک قرن حضور راه آهن در عرصه حمل و نقل کشور، عمده تلفات انسانی، ناشی از تجاوز افراد پیاده و سواره به حریم ریلی و برخورد با وسائل ریلی بوده است و طی سال های مستمر ( نزدیک به 20 سال) هیچ گونه برخورد و تصادف منجر به مرگ در بخش مسافری ریلی کشور نداشته ایم.

آنچه موجب حیرت و واکنش شدید افکار عمومی نسبت به سانحه ریلی شده دقیقا همین مورد است. هم مسؤولان و هم مردم، قطار را وسیله ئی مطمئن و ایمن برای سفر می دانند و هر اتفاقی که خلاف این تصورو باور عمومی باشد و آن را نقض کند، با عکس العمل شدید افکار عمومی و رسانه ها مواجه می شود. 

نکته بسیار مهم این است که هر چه این موضوع، بجای تحلیل های دقیق کارشناسانه و تخصصی، در حوزه افکار عمومی مورد بررسی و تحلیل قرارگیرد به باور و شناخت مردم و اعتماد آن ها به راه آهن به عنوان سالم ترین، مطمئن ترین و ایمن ترین وسیله ی نقلیه نه تنها در ایران بلکه در تمام جهان لطمه خواهد زد.

نمایندگان محترم مجلس که بحق به دنبال استیفای حقوق موکلان خویش هستند و به همین دلیل روزهای گذشته، به طور مکرر در مورد این سانحه مصاحبه و اظهار نظر کرده اند، باید عنایت داشته باشند که حجم و شدت هجمه علیه ایمن ترین وسیله نقلیه کشور در حالی که بخش جاده یی از نظر ایمنی وضعیت بسیار نامطلوبی دارد، منطقی نیست.

نمایندگان محترم مجلس، به عنوان متولیان قانونگذاری و سیاست گذاری کلان در کشور، باید در اولویت بندی های راهبردی حمل و نقل کشور، به خصوصیات و ویژگی های ذاتی راه آهن از جمله ایمنی، سازگاری با محیط زیست، صرفه جویی در منابع انرژی و منابع مالی توجه داشته باشند و این حجم از تبلیغات بر علیه راه آهن، باعث روی گردانی مردم از این وسیله مطمئن خواهد شد و بر بار تصادفات جاده یی خواهد افزود.

واقعیت این است که در نتیجه کم توجهی های سالیان گذشته ، حمل و نقل ریلی سهمی ناچیز در جابجایی بار و مسافر در کشور دارد و سوق یافتن بخش عمده ایی از حمل و نقل به جاده ها که نتیجه سیاست گذاری های غلط گذشته است، موجب کاهش ایمنی و افزایش مرگ و میر در جاده ها شده است.

آمار منتشره از سوی از سوی سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد که ایران با تعداد 43 کشته در هر 100 هزار نفرجابجایی ، جز کشورهای منطقه قرمز خطرناک در رانندگی جاده یی است.

ایران در حالی رتبه پنجم تعداد کشته های تصادفات جاده یی را در بین کشورهای جهان دارد که نامش را در فهرست کشورهائی چون زامبیا، سوازیلند، مالاوی، عراق، تایلند، کنگو، آفریقای مرکزی، سودان، موزامبیک، اتیوپی، لیوتو، یمن، بلیز، آنگولا و کشورهائی از این دست می بینیم، حقیقتا تلخ و ناگوار است که بپذیریم، سطح فرهنگ شهروند ایرانی در سطح فرهنگ مردمان کشورهای یاد شده است.

واقعیت این است که زیر ساخت های حمل و نقل کشور و میزان سهمی که به شقوق مختلف آن تخصیص یافته است، بسیار ناعادلانه و برخلاف جهت گیری های اصولی در کشورهای توسعه یافته است و کمترین توجهی به ویژگی های ذاتی حمل و نقل ریلی در این سیاست گذاری ها نشده است.

به همین دلیل است که حجم ناچیزی از جابجایی بار و مسافر در اختیار راه آهن و عمده آن در اختیار بخش جاده ای است و این امر سبب شده که ایران، با کمال تأسف در رده نا امن ترین کشورهای جهان از نظر حمل و نقل جاده ای قرارگرفته است.