◄ آشنایی با دیسپچر در صنعت هوایی

تین‌نیوز| دیسپچر موظف است ضمن برقراری ارتباط‌های مستمر و مستقیم با تمامی بخش‌ها و واحدهای راه‌اندازی یک هواپیما٬ تا آماده شدن یک هواپیمایی دیگر از سوی بخش فنی مرتبا در جریان چگونگی نحوه ارائه خدمات توسط واحدهای ذی‌ربط به هواپیمای جایگزین پرواز تاخیری یا باطل شده قرار گیرد.

به گزارش تین‌نیوز، دیسپچ به دلیل قرار گرفتن در مرکز ثقل عملیات پروازی٬ در واقع مرکز اطلاعات و محاسبات پروازی نیز تلقی می‌شود و متخصصان شاغل در آن موظف‌اند اطلاعات درخواستی خلبانان را در زمینه‌های گوناگون اعم از هوا، وزن٬ اطلاعات هوانوردی٬ همکاران پرواز٬‌ سرویس‌ها و بسیاری از مسائل تخصصی مربوط به پرواز را در اختیار آنان قرار دهند.

اگرچه به هیچ عنوان نمی‌توان در چند جمله تعریفی از کار دیسپچ ارائه داد اما شاید بتوان گفت که دیسپچ به مراحل اعزام یک پرواز گفته می‌شود که با رعایت دقیق مقررات و قوانین ایمنی، موازین حقوقی هواپیمایی کشوری و قوانین عملیاتی پروازی همراه باشد با وجود تمام فعالیت‌هایی که برای این واحد تعریف شده اما شاید واقعا دو ساعت کار در واحد دیسپچ شبیه هم نباشد زیرا که بیشتر کار در این واحد به مسائل غیر قابل پیش بینی بستگی دارد. واحد دیسپچ تمام اطلاعاتی که لازم است تا یک هواپیما از روی زمین بلند شود را جمع آوری کرده و تفکیک می‌کند، در واقع همه‌ی اطلاعاتی را که هر خلبان برای انجام پرواز نیاز دارد دیسپچر پرواز در اختیارش قرار می‌دهد. با این حال این واحد تمام مراحل پروازی را لحظه به لحظه از زمانی که یه هواپیما از روی زمین بلند شود و در مقصد بر روی زمین بنشیند دنبال می کند.

در حین پرواز پس از اینکه هواپیما به ارتفاع خاصی رسید و پس از تماس خلبان با دیسپچ و اعلام وضعیت پرواز و اطلاع از هوای مقصد دیسپچر همچنان آن پرواز را تا رسیدن به مقصد و انجام پرواز ایمن پیگیری کرده و  وضعیت هواپیما را تا پارک کامل دنبال می‌کند. در واقع از قبل تا بعد از پرواز همه عملیات پروازی بر اساس ضوابط قانونی و مندرج در کتاب هواپیمایی کشوری و همچنین کتاب Operation Manual شرکت مربوطه رصد می‌شود.

برای انجام هر پرواز نخستین کاری که در واحد دیسپچ انجام می‌شود این است که دیسپچرها با توجه به برنامه‌ای که از واحد عملیات دریافت کرده‌اند طرح پروازی را تهیه می‌کنند. از این نظر که آیا دستگاه‌های ناوبری به درستی کار می‌کنند و یا مسیر پرواز محدودیتی برای انجام پرواز در آن ساعت و در آن روز خاص نداشته باشد و یا ... به طور مثال ممکن است بعضی مسیرها به دلایلی بسته شده باشد که در آن صورت دیسپچر پرواز مجبور به تغییر مسیر خواهد شد و پس از آماده شدن طرح پروازی که تمام اطلاعات پروازی شامل ارتفاع پرواز، مسیر پرواز، مقدار سوخت ، تایپ هواپیما و ... در فرم مخصوص نوشته شده و به دفتری به نام ARO یا همان Air Traffic Services Reporting Office ارائه می‌شود.

این دفتر پس از دریافت فلایت‌پلن از طریق واحد مخابرات این طرح را به مرکز کنترل، برج مراقبت و اپروچ فرودگاه مبدا و مقصد و فرودگاه کمکی مخابره می‌کند.

بعد از این مرحله مدارک لازم دیگری تهیه می‌شود که طبق مقررات و روش‌هایی است که در کتاب مقررات دیسپچ آمده است، یکی از مدارک شامل اطلاعیه‌های هوانوردی مربوط به دستگاه های ناوبری، وضعیت فرودگاه‌ها و یا هرگونه اطلاعاتی که خلبان جهت ایمنی پرواز نیاز دارد می‌باشد.
 
دیسپچر پرواز به صورت لحظه به لحظه اطلاعیه‌های مخصوص را جمع آوری کرده و فرم Operational Flight Plan را تهیه می‌کند. در ادامه پس از تهیه مدارک مطابق فرم Dispatch Release این فرم توسط دیسپچر پرواز امضا می‌شود و این فرد مسئولیت صحیح بودن مدارک را به عهده می‌گیرد و سپس فرم ذکر شده به خلبان پرواز تحویل داده می‌شود. پس از اینکه مدارک چک شد توسط کاپیتان امضا می‌شود و بدین ترتیب پرواز مجاز به انجام می‌شود.

ارتباط دیسپچ با سایر واحدها:
با توجه به اهمیت و نقش ویژه قوانین ایمنی و حقوقی هواپیمایی کشوری، همچنین اجرای دقیق مفاد آن در چگونگی انجام پروازها  معمولا واحد استاندارد پرواز هواپیمایی کشوری مقررات و قوانین مربوط با انجام پروازها را در اختیار دیسپچ قرار می‌دهد. ضمن اینکه دیسپچ خود نیز موظف است ارتباطهای مدامی را با واحدهای تحت نظارت سازمان‌های یاد شده داشته باشد.

این در حالی است که به دلیل اهداف مشترک در زمینه ایجاد سهولت بیشتر در انجام پروازها، ارتباط تنگاتنگ دیسپچ با واحدهای هواپیمایی کشوری و فرودگاه‌های کل کشور برای رد و بدل کردن اطلاعات مختلف پروازی اعم از شماره پرواز، تجهیزات و دستگاه های ناوبری، کریدورهای مسیر پروازی، سرعت و ارتفاع هواپیماها، ساعت عبور از مرزهای هوایی و تعیین فرودگاه احتیاطی با رعایت شرایط مخصوص ضروری است. واحد دیسپچ مطابق استاندارد عمل کرده و به‌ طور مداوم توسط بازرسین هواپیمایی کشوری چک می‌شود.