جنبش انقلابی اروپا علیه سایت‌های رزرواسیون هتل

«رزرو اتاق» به مثابه مایه حیات روابط تجاری هتل‌ها با دنیای خارج از خود به‌ویژه آژانس‌های مسافرتی و رزرواسیون، همواره در طول تاریخ تابع تغییرات جبری به‌واسطه پیشرفت‌های تکنولوژی و گستره روابط انسانی بوده؛ درحالی‌که حالا به نظر می‌رسد در سال‌های پایانی دهه دوم قرن بیست و یکم، این مهم به دستمایه‌ای برای یک جنگ تمام عیار به سود مردم بین طرفین معامله تبدیل شده است.

پس از ظهور سایت‌های رزرواسیون آنلاین و در راس آنها Booking.com که حالا با ثبت بیش از یک و نیم میلیون رزرو در روز، قدرت بلامنازع این وادی به شمار می‌آید، هتل‌ها جان تازه‌ای در عرصه اقتصادی پیدا کردند و هتل‌های بسیاری نیز با تکیه بر همین رابطه برد-برد پای به عرصه گذاردند اما حالا زمزمه‌های انقلاب علیه این معامله دیرین از سوی هتل‌ها با پرچمداری اروپا بیشتر از پیش شنیده می‌شود. اگر تا پیش از این حیات هتل‌ها وامدار محبوبیت و کار مداوم آژانس‌های مسافرتی آنلاین یا OTA‌ها فرض می‌شد امروز شعار مقابله با حکمرانی و استعمارگری ایشان از سوی مدافعان حقوق هتل‌ها و در راس آنها کنفدراسیون هتل، رستوران و کافه‌های اروپا آنچنان شدت یافته که جنگ علیه این سایت‌ها را کاملا آشکار و سازمان‌یافته نشان می‌دهد؛ تا جایی که این فدراسیون با همکاری برخی تشکل‌های هتلداری کشورهای عضو از جمله Federalalberghi ایتالیا علنا با راه‌اندازی کمپین رزرو مستقیم یا Book Direct خواهان پیوستن هتل‌های مستقل به این جنبش شده‌اند.

در این راستا، کنفدراسیون هتل، رستوران و کافه‌های اروپا موسوم به HORTEC که از سال ۲۰۱۵ به تشویق هتل‌ها به بهره‌گیری از امکانات خود برای ایجاد ارتباط بهتر با مشتریان به‌منظور دریافت رزروهای مستقیم می‌پرداخت، از ژوئن امسال با راه‌انداختن کمپین نامبرده، ۶۰۰ هزار مکان اقامتی از دسته‌بندی‌های مختلف در قاره را با ظرفیت بیش از ۳۰ میلیون تخت که سالانه پذیرای ۸۸۰ میلیون مسافر هستند، تهییج به پیوستن به جنگ علنی علیه سایت‌های رزرواسیون کرده و به رقم یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون رزرو سالانه اشاره می‌کند. به همین منظور تمامی ‌اعضا می‌توانند با پیوستن به کمپین، همه ‌ابزارهای تبلیغاتی لازم را از جمله برچسب، آویزهای دستگیره، زیر لیوانی، جاقلمی، پرچم و... که به بیش از ۱۷ زبان رایج در اروپا با شعار رزرو مستقیم طراحی شده‌اند از طریق سایت کنفدراسیون سفارش دهند. علاوه‌بر این، راهکارهای لازم برای چگونگی تشویق مردم به انجام رزروهای مستقیم هم در بخش دیگری از سایت به صورت رایگان در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد، ضمن آنکه آنها می‌توانند برای استفاده از نرم‌افزارهای مورد نیاز مدیریتی نیز خدمات مشاوره‌ای دریافت کنند.

منطق یک انقلاب

منطق این کمپین همان‌طور که از شعار آن آشکارا می‌آید، بر مبارزه با سلطه‌طلبی و سودجویی سایت‌های رزرواسیون از یکسو و تشویق هتل‌ها به درآمد بیشتر با عدم پرداخت حق‌کمیسیون به این سایت‌ها و رهایی از وابستگی به آنها با تکیه بر جلب نظر مردم برای انجام رزروهای مستقیم بنا شده است؛ منطقی که گرچه جذاب و صد البته مستدل به‌نظر می‌رسد اما بنابر برخی دلایل که مهم‌ترین آنها محبوبیت، قدرت و سهولت انجام رزرو از طریق رقیب یعنی سایت‌های رزرواسیون است، حرکتی انقلابی با هزینه‌های بسیار از لحاظ زمانی و مالی می‌تواند باشد.

ریشه‌یابی ضدیت علیه سایت‌های رزرواسیون

اما ریشه این جنبش به حرکت غول‌های بزرگ هتلداری جهان بر می‌گردد که با تکیه بر تعدد و تنوع هتل‌های خود و پیشرفت‌های قابل ملاحظه تکنولوژی، بدون هراس از دست دادن رزروهای خود از طریق OTAها توانستند نخستین قدم‌ها در راه حذف ایشان را محکم بردارند. در این راه گروه‌های هتل‌های ماریوت با ویدئوی کمپین «It pays to book directly» به‌رغم همه تلاش‌هایی که برای عدم پخش آن شد با انتشار آن در اوت ۲۰۱۵ جنگ را علنی ساخت. به دنبال ماریوت، گروه هتل‌های هیلتون هم با کمپین «Stop clicking around» در فوریه ۲۰۱۶ به صحنه آمد و در همان بدو امر توانست رزروهای این گروه از طریق اپلیکیشن را تا ۱۵۰ درصد افزایش دهد و تعداد دانلودهای این اپلیکیشن را از ۷۰ هزارتا در هفته فراتر ببرد تا از این لحاظ نسبت به سال ۲۰۱۵ پیشرفت ۲۰۰ درصدی را تجربه کند.

با ورود هیلتون به میدان اگرچه صدای اعتراض مالک Booking, Agoda, KAYAK و Expedia به این موضوع بلندتر از قبل شنیده شد اما با این وجود، گروه هتل‌های اینترکنتینانتال و Choice هم با کمپین‌های جداگانه به این جبهه پیوستند تا سرآغازی برای تزلزل حکمرانی سایت‌های رزرواسیون باشد؛ تا جایی که امروز اروپا امید بسیاری به پیوستن هتل‌های مستقل به این جنبش دارد. با این همه باید دید درحالی‌که بسیاری از هتل‌های مستقل با ضعف در پرداختن به امور بازاریابی و ورود حرفه‌ای به عرصه تکنولوژی برای جذب مستقیم مسافر به نوعی محتاج و معتاد این سایت‌ها برای امرار معاش می‌باشند و عملکرد این سایت‌ها را نه تهدید، بلکه به چشم فرصتی برای بهره‌مندی از بازار می‌دانند و از طرف دیگر این سایت‌ها هم هر روز با افزایش گستره تبلیغات خود بیش از پیش محبوب مخاطبان خود می‌شوند، این جنبش چه سرانجامی‌ پیدا خواهد کرد.

داریوش آل آقا/ روزنامه‌نگار و کارشناس هتلداری Alagha@bazarhotel.com