◄آموزههایی از تحلیل سوانح خروج از خط واگنهای باری در پایان دهه هفتاد
تیننیوز| وبلاگ عباس قربانعلی بیک-راهآهن قدیم لرستان (حد فاصل دورود تا اندیمشک) که اکنون در دو اداره کل لرستان و زاگرس واقع شده با عبور از منطقه کوهستانی زاگرس با حدود 140 تونل با طول مجموع حدود 56 کیلومتر بیشترین طول تونل در شبکه راهآهن را داراست و بدلیل قوسهای تند با شعاع ۲۵۰ متر، صعوبت دسترسی و سنگینی ترافیک (نتیجتا زمان محدود تعمیرات) همواره مستعد سوانح ریلی برای قطارهای باری بوده اما در سالهای پایانی دهه هفتاد که برای روسازی خط در این مسیر از ریل ۴۶ کیلویی و تراورس فلزی استفاده میشد حساسیت این امر بیشتر شده بود.
پس از رشد شدید بار ریلی طی سالهای 70 تا 76 و افزایش حمل از 7/7 به بیش از 14 میلیارد تن کیلومتر، اوج بار آن ایام همزمان شده بود با کمبود ناوگان باری جادهای و با وجود اتصال شبکه ریلی به بندر شهید رجایی در بندرعباس در همان سالها، فشار ترافیکی مسیر راهآهن لرستان که مسافت کمتری تا بنادر را فراهم مینمود مضاعف شده بود.
این عوامل موجب رشد سوانح ریلی در این راهآهن شد و به این دلیل یکی از مدیران پرتلاش ادارات کل نواحی برای تصدی مدیریت اداره کل لرستان و بهسازی خطوط آن با سرعت حداکثر اجرایی فراخوانده شد.
شروع بهسازی با افزایش مضاعف سوانح ریلی بویژه خروج از خط واگنهای باری همزمان گردید و به همین دلیل در زمان شروع بکار اینجانب در اداره کل خط و ابنیه فنی در سال 78، مرحوم دکتر دادمان تلاش برای کاهش سوانح را به عنوان اولویت نخست مدیریت جدید تعیین کردند.
بررسیهای گستردهای برای شناسایی عوامل آغاز شد و با استفاده از آمار سوانح و تحلیل آنها نتایج جالبی آشکار گردید و بر خلاف تصور اولیه غالب در اذهان مدیران و کارشناسان که کیفیت پایین خط را عامل اصلی سوانح خروج از خط میدانستند مشخص شد مهمترین عامل کیفیت بد تعمیرات نوع خاصی از واگنهای باری و عامل دوم تنظیم نادرست خط در زمان نصب و تنظیم بود.
بر اساس آمار سوانح آن ایام معلوم شد که واگنهای مسقف ساخت رومانی با عمر بالای سی سال بیشترین سهم را (حدود هشتاد درصد) در خروج از خط واگنها داشتند در حالی که درصد واگنهای عبوری از این نوع حدود ده درصد بود و در بررسیهای تکمیلی مشخص شد نوع بارگیری یکطرفه این واگنها مشکل آنها را تشدید میکرد.
این تحلیل با محاسبات علمی نیز اثبات شد و مشخص گردید عامل اصلی این سوانح بیباری چرخ واگنهای باری با مرکز ثقل بالا در قوسها بود و از سوی دیگر مشخص گردید اغلب سوانح در محل تازه بهسازی شده رخ میداد که با بررسی تکمیلی ریشه آن در اشتباه نصب خط با بربلندی اضافی پس از تعمیرات تشخیص داده شد.
با بررسی توصیههای موسسات تحقیقاتی بینالمللی راهآهن از جمله ORE B55 و استانداردهای جهانی بویژه UIC مشخص شد موارد مشابهی در سایر کشورها رخ داده و تحلیلهای فوق صحیح بوده که با قطعیت این تشخیص، مراتب به اعضای ستاد ارتقای ایمنی راهآهن به ریاست مدیرعامل و ادارات کل مربوطه منعکس شد.
برای تغییر نگرش همکاران اداره کل خط و مدیران و کارشناسان نواحی جلسات و کلاسهای توجیهی تشکیل و مبانی علمی و تجربی این تحلیل و استانداردهای مربوطه تشریح شد و با اشاره به آمارهای سوانح خروج از خط در ادارات کل لرستان و شمال ابعاد مسئله با جزئیات آن تبیین شد و برای سهولت کار با طبقهبندی خطوط، دستورالعملهای صریح و مشخص برای تعیین بربلندی، قوس پیوندی و ... مانند نمونه پیوست (به همراه نامه مورخ 19/6/79) به ادارات کل نواحی ابلاغ شد، امید است این تجربه مورد استفاده کارشناسان عزیز قرار گیرد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمیکند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.