دل دریایی‌شان، جاده می‌خواهد!
جاده‌های جدید امید بسازیم: برای روستاییان، برای مرزنشینان
سعید میرشاهی: با وجود رشد اخیر ترانزیتی در ماه‌های اخیر امسال و علی‌رغم برخورداری حدود ۹۲ درصد روستاییان از راه-های آسفالته، همچنان ساکنان روستاهای محروم و مردمان شهرهای مرزی، در چهارگوشه ایران، با مشکلات زیادی در زمینه توسعه راه‌ها و جاده‌های مناسب و استاندارد دست و پنجه نرم می‌کنند. همه اینها درحالی است که بخش عمده‌ای از مسیر توسعه اقتصادی کشور اتفاقا از روستاها و نیز پایانه‌ها و بازارچه‌های مرزی می‌گذرد.
غیر‌از دلایل مختلفی که روستاییان برای مهاجرت به شهرها دارند و به جز گلایه‌های ویژه‌ای که مرزنشینان درباره کمبود امکانات در شهرهای خویش دارند، نبود محورهای مواصلاتی استاندارد و جاده‌های مناسب، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های آنهاست.
تعطیلی نیمی از پایانه‌های مرزی کشور و نبود شرایط اشتغال در روستاها معضلاتی است که اگر چاره مناسبی برایش اندیشیده نشود، سال‌های دشوارتری را پیش‌روی مسئولان قرار می‌دهد. اگرچه نمی‌توان گفت با بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقلی، مشکلات روستاییان و مرزنشینان، کاملا مرتفع می‌شود اما این اتفاق، یعنی برخورداری از زیرساخت مناسب در حوزه راه و جاده، تأثیرات مثبتی بر ایمنی و معیشت آنها خواهد گذارد.
گلایه‌های روستانشینان
اگرچه بسیاری از نمایندگان مجلس از مدافعان سیاست‌ها و اقدامات وزارت راه‌وشهرسازی هستند و عملکرد عباس آخوندی را در حوزه حمل-ونقل خصوصا جاده‌ای، قابل قبول و مثبت می‌دانند، با این حال، برخی نمایندگان از فراهم نبودن امکانات و تجهیزات حمل‌ونقلی ضروری در محورهای مواصلاتی شهرها و روستاهای خود گلایه دارند و معتقدند مدتی است فعالیت‌ها در عرصه توسعه و بهسازی راه‌های روستایی، متوقف شده و جدیت لازم را ندارد.
جلال محمودزاده، نماینده مردم مهاباد اخیرا در تذکری به وزیر راه سؤال کرده که دلیل تعطیلی گسترده احداث و آسفالت راه‌های روستایی و بین‌شهری چیست؟ علی محمد شاعری، نماینده مردم نکا، گلوگاه و بهشهر نیز با بیان اینکه تنها ۲۵ درصد روستاییان در روستاها باقی مانده‌اند، معتقد است برخی مشکلات مانند صعب‌العبور بودن مسیرها، نبود فرصت‌های اشتغال کارآمد و فقدان محیط آموزشی روستاییان موجب مهاجرت روستاییان به حاشیه کلان‌شهرها می-شود. وی همچنین گفته است از سال قبل تاکنون دولت هیج نوع تخصیص و اعتباری برای جاده‌های روستایی اختصاص نداده ضمن اینکه بحران آب در روستاها از بسیاری مناطق، جدی‌تر است.
دردهای مرزنشینان
علاوه بر روستاییان، ساکنان شهرها و پایانه‌های مرزی نیز مشکلات خاص خود را دارند. به گفته رسول خضری، نماینده سردشت و پیرانشهر در مجلس، فقدان جاده‌های ترانزیتی مناسب، راه‌آهن و نبود فرودگاه از مشکلات مناطق مرزی کشور است.
به گفته وی، نبود و کمبود دستگاه بازرسی ایکس‌ری مخصوص کامیون از مشکلات بازارچه‌های رسمی و موجب کندی مبادلات کالایی است درحالی که با آزادسازی موصل باید زیرساخت-های مرزی برای گسترش مبادلات، تقویت شود. محمد بیگلری، نماینده مردم سقز و بانه نیز معتقد است احداث بزرگراه‌ها و جاده‌های ترانزیتی منتهی به مناطق مرزی رسمی از ضروریات تسهیل تجارت است و مانع قاچاق کالا می‌شود.
همچنین منصور مرادی، نماینده مریوان و سروآباد با تأکید براینکه یکی از مشکلات اصلی تولید و اشتغال مناطق مرزی، نبود زیرساخت‌های مناسب، جاده‌ها و امکانات رفاهی مطلوب در شهرهای مرزی است، تصریح کرده این عوامل، مردم را با گرفتاری‌های معیشتی و بیکاری مواجه کرده است. از نظر وی، بازارچه باشماق، با وجود تأثیرگذاری در صادرات، به‌دلیل مدیریت ضعیف، تأثیر مناسبی بر اقتصاد شهرهای اطراف نداشته است.
علاوه بر بیان این دغدغه‌ها، مشکلات کولبرها، جان باختن یا معیشت نامناسب آنها در مرزها از چالش‌های موجود است که اتفاقا اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری نیز بر رونق بازارچه‌های مرزی از طریق استاندار و نمایندگان مجلس برای وداع کولبران با حمل بار در جاده‌های صعب-العبور و بهبود معیشت‌شان تأکید کرده است.
مصایب دولتمردان
با وجود این اظهارات گلایه‌آمیز و ذکر چالش‌های موجود در مسیر توسعه اقتصادی روستاییان و مرزنشینان، دولتمردان نیز مشکلات خاص خود را دارند که عمده این معضل، از نظر آنها به کمبود منابع مالی و اعتبارات ناکافی برمی‌گردد.
در این زمینه، داود کشاورزیان، رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای درباره میزان تحقق بودجه راه‌های روستایی و فرعی تصریح کرده است که از مجموع ۳۵۰۰ میلیارد اعتبار موردنیاز برای نگهداری راه‌های روستایی، سالانه رقمی در حدود ۵۰۰ میلیارد محقق می‌شود؛ این درحالی است که در کشور بیش از ۱۱۰ هزار کیلومتر راه روستایی و بیش از ۳۵ هزار کیلومتر راه فرعی داریم که نگهداری و ایمن‌سازی آنها نیازمند اعتبارات کارآمد است.
به گفته وی، برای نگهداری راه‌ها اعم از شریانی و غیرشریانی باید درآمد پایدار از طریق اخذ عوارض سوخت تأمین شود تا بتوانیم این راه‌ها را نگهداری کنیم و این پیشنهاد به کمیسیون عمران مجلس داده شده است. درباره بازارچه‌های مرزی نیز به نظر می‌رسد این بازارچه‌ها به جای آنکه راهی برای بهبود معیشت مرزنشینان باشند به مبادی ورود کالاهای قاچاق در کشور تبدیل شده‌اند.
اگرچه مسئولان از تسهیلات دولتی برای توسعه و ایجاد اشتغال روستاییان و مرزنشینان و وام‌های صفر تا هشت درصد سخن گفته‌اند، اما همچنان وضعیت بازارچه‌های مرزی و جاده‌های روستایی در استان‌های محروم، مساعد نیست.
درس‌هایی به سیاستمداران
برای پاسخ به مطالبات بحق روستاییان و مرزنشینان کشور، توسعه جاده‌هایی که در محورهای ترانزیت کالا قرار دارند و نظارت و ساماندهی پایانه‌های مرزی از سوی دولت، نه تنها در زمان ازدحام مسافران برای سفر به عتبات عالیات، بلکه در طول سال، به منظور رونق اشتغال و توسعه اقتصادی مردمان این مناطق باید مدنظر قرار گیرد.
حتی اگر از دریچه سیاست هم به این موضوع نگاه کنیم، روستاییان و مرزنشینان در استان‌های محروم و دارای اقلیت‌های مذهبی و قومی، با آرای بالای خود برای تداوم خدمت دولت یازدهم در دولت دوازدهم، علی‌رغم تمام انتقادات‌شان، نشان داده‌اند که به تدبیر دولتمردان تا ۱۴۰۰ امید بسته‌اند. انصاف این است که اهتمام بیشتری در جهت بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقلی روستاییان و مرزنشینان و رفع معضلات این جاده‌های اقتصادمحور صورت گیرد. آنها با تمام مشکلات و محرومیت‌ها، درس‌های بزرگی به سیاستمداران داده‌اند. حالا وقت آن است که: جاده‌های جدیدی از امید بسازیم: برای روستاییان، برای مرزنشینان.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.