باید از نظام ارز چند نرخی عبور کنیم
تین نیوز | نرخ ارز نقش غیر قابل‌انكار در میزان صادرات و واردات هر كشور دارد و از مسیر این اثرگذاری، تعادل ارزی اقتصاد ملی را در نقاط گوناگون تثبیت می‌كند. نرخ ارز همچنین به‌وی‍ژه در ایران كه سهم واردات در تعیین قیمت كالاهای اساسی مثل قندو شكر، گندم، روغن نباتی، چای و نهاده‌های دامی مثل ذرت و سویا در حد بالایی است، قیمت مصرف‌كننده این كالاها را نیز متاثر می‌كند. براساس رویكرد برابری قدرت خرید، در بلندمدت و با فرض اینكه سایر شرایط اقتصاد كلان ثابت باشند، نرخ ارز اسمی رابطه‌ای مستقیم و یك به یك با سطح عمومی قیمت‌های داخلی و رابطه‌ای وارونه و یك
به یك با تورم خارجی دارد. تحولات سطح عمومی قیمت‌ها (تورم) البته متاثر از تحولات بخش واقعی اقتصاد مثل سطح تولید؛ تكنولوژی و بهره‌وری است و البته تحولات بخش اسمی مثل حجم پول و اعتبارات نیز در سطح عمومی قیمت‌ها موثر واقع می‌شوند. مجموعه آنچه در سطور بالا نگاشته شد با تاکید بر این نکته که اقتصاد ما وابسته به درآمدهای نفتی است، این را می‌رساند كه «نرخ ارز» در اقتصاد ایران یك متغیر اثرگذار است و باید درباره آن به‌صورت اصولی اندیشید و تصمیم گرفت و در هر برنامه‌ای که برای سال بعد تدوین می‌شود باید مکانیسم قیمت‌گذاری ارز به روشنی لحاظ شود.
نوشته حاضر قصد واكاوی در نظام‌های ارزی و اینكه كدام نظام ارزی موثر و پیش‌برنده است را ندارد و صرفا قصد آن را دارد كه در یك جمله كوتاه تاكید كند، باید از «ارز چندنرخی» عبور كرد. تحولات نیم‌قرن اخیر ایران نشان می‌دهد كه چند نرخی‌بودن ارزهای معتبر به ریال ایران یكی از سرچشمه‌های رانت‌جویی است. برای اینكه معنای این داوری را نشان دهیم یادآور می‌شویم كه اگر نرخ دلار در بازار آزاد معادل 3500 تومان باشد و نرخ ارز مبادله‌ای در سطح 2850 تومان تعیین شود (كه در بودجه 1394 لحاظ شده است) تفاوت این دو نرخ رقمی معادل 650 تومان است. یك محاسبه ساده نشان می‌دهد
كه اگر یك بازرگان برای یک كالای خاص بتواند دلار مبادله‌ای بگیرد و رقیب او به هر دلیل موفق به این كار نشود و به ارز آزاد بسنده كند، در گام اول بازرگان دارای ارز مبادله‌ای حدود 20درصد از رقیب خود جلوتر است. این وضعیت اگر ادامه یابد و طولانی‌مدت باشد، چند اتفاق می‌افتد؛ یك اتفاق قابل انتظار این است كه همه بازرگانان دنبال ارز ارزان می‌گردند اینكه آیا این كار به نفع اقتصاد ملی هست یا نه را در مرحله بعدی از تصمیم‌ها قرار می‌دهند. آیا دولت‌های ایران می‌توانند تا ابد ارز ترجیحی بدهند؟ معلوم است كه این اتفاق نمی‌افتد و اگر هم رخ دهد به معنای هدردادن
منابع ارزی است. در این وضعیت واردات هر كالایی شاید سودآور باشد و سره از ناسره بازشناسی نمی‌شود و همه كسانی كه از این رانت اطلاع دارند به سمت آن یورش می‌برند و می‌خواهند ارز ارزان بگیرند. به نظر می‌رسد دولت فعلی با دور نگهداشتن نظام ارزی از نظام چند نرخی، راه رانت‌جویی را مسدود كرده و به شفافیت فعالیت‌ها كمك كند .
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.