مترو و تکریم مسافرانش

تین نیوز | اگر به دیده انصاف بنگریم، متروی تهران یکی از یادگارهای ماندگار مدیریت شهری تهران و دولت‌های سازندگی و اصلاحات در شهر تهران است. دولت احمدی‌نژاد اما به دلایل سیاسی هیچ کمکی که به متروی تهران نکرد، تا می‌توانست چوب لای چرخ آن گذاشت. شهرداری تهران اما در دوره صدارت قالیباف تا حدی که برایش امکان داشت، بی مهری دولت را به مترو جبران کرد و برای گسترش متروی تهران همت گذاشت. در طول سال‌های گذشته شاهد گسترش فیریکی مترو در تهران بوده‌ایم و هر سال و هر ماه شاهد افتتاح خط و ایستگاه جدیدی در مترو ­­بوده­‌ایم.

یکی از اقدامات بسیار مهم و قابل تحسین در متروی تهران که در زمان مدیریت محسن هاشمی در مترو پایه­ گذاری شد و رشد نمود، تاسیس شرکت واگن سازی تهران برای تولید واگن‌های مترو برای تهران و سایر شهرهای ایران بود. شاید بسیاری از مسافران مترو باور نکنند که واگن‌های پیشرفته­‌ای که در سال­ های اخیر وارد شبکه مترو شده ­اند. ساخت ایران هستند و در همین نزدیکی تهران تولید شده‌اند.

اما نکته‌ای که این یادداشت به دنبال آن است، کمبود شدید قطار در خطوط متروی تهران و تشدید این نقیصه بزرگ در دو سه سال گذشته است. آنچه در این سال‌ها اتفاق افتاده‌است، افزایش طول خطوط مترو و تعداد ایستگاه‌های آن است ولی قرارداد جدیدی  برای خرید واگن های جدید مترو بسته نشده است. به بیان دیگر، شرکت بهره­ برداری متروی تهران از همان موجودی قطار خود بایستی به خطوط و ایستگاه­ های جدید سرویس بدهد.

آخرین قرارداد برای خرید و تولید واگن­ های مترو مربوط به سال­ های 87 و 88 است. در آن زمان مدیریت وقت مترو طی قراردادی بزرگ برای کاهش فاصله قطارها در خطوط 1 و 2 به 2 دقیقه و در خط 5 (تهران- مهرشهر) به 5 دقیقه بست و طی آن قطارهای پیشرفته بدنه فولادی و بدنه آلومینیومی به متروی تهران تزریق شد. از آن زمان به بعد خط 4 افتتاح شد. خط 3 (گرچه به صورت ناقص) راه­ اندازی شد. تعداد زیادی ایستگاه به ایستگاه‌های موجود اضافه شده، هر روز خبر جدیدی در مورد احداث خطوط 6 و 7 مترو داده می­‌شود و قول­ های مکرر مسئولان مترو در راه­ اندازی خطوط و ایستگاه­‌های جدید شنیده می‌­شود و ... ولی دریغ از اقدام برای خرید قطارهای جدید. گویی برای مدیریت شهری تهران توسعه فیزیکی مترو در شهر، مهم تر از کیفیت خدمات آن است.

به بیان دیگر مترو به قیمت کاهش کیفیت خدمات مسافران فعلی‌اش خود را به نقاط دیگری از شهر گسترش می‌دهد تا مسافران جدیدی جذب کند و این یعنی نارضایتی روزافزون مسافران مترو. زمانی بود که مسافران مترو هر ماه با آمدن قطارهای جدید شاهد کاهش فاصله زمانی حرکت قطارها نیز بودند تا جایی که در مقاطعی در سال های 89 و 90 هر سه دقیقه یک قطار در خطوط 1 و 2 مترو و هر 7 دقیقه یک قطار در خط تهران – مهر شهر به ایستگاه‌ها می‌آمد. انتظار این است که با گذر زمان این کیفیت و این سرعت افزایش یابد و مسافراتی که به مترو روی آورده‌اند از کرده خود پشیمان نشوند که هیچ، دیگران را نیز به استفاده از حمل و نقل عمومی تشویق کنند. متاسفانه این اتفاق نیافتاده است. مترو گسترش پیدا کرده است (البته در مورد آن هم سخن بسیار است)، اما کیفیت خدمات بهره برداری مترو پیشرفت که هیچ پسرفت داشته است. شاید مدیریت شهری تهران توضیح دهد که به فکر تامین قطار بوده است ولی آنچه عیان است و جلوی چشم مردم، این است که قطارهایی که باید به خطوط 1 و 2 سرویس می داده اند، اکنون به ناچار به خطوط 3 و 4 هم سرویس می‌دهند و از قطار جدید خبر نیست. 

شاید یک راه این باشد که مدیریت شهری تهران و دولت همان قدر که به فکر گسترش خطوط و ایستگاه‌های جدید و مراسم افتتاح متعدد باشند، به فکر افزایش قطارهای جدید و افزایش کیفیت خدمات بهره برداری مترو نیز باشند. جذب مسافران جدید به قیمت نارضایتی مسافران وفادار قبلی سیاست درستی نیست.