با ایجاد پارکینگ مخالفیم / سال ۹۴ نقطه عطفی در راهنمایی و رانندگی است

تین نیوز | رئیس پلیس راهور تهران بزرگ معتقد است که در تمام طرح های جدید حق حمل و نقل عمومی شهروندان در نظر گرفته می شود تا میزان استفاده از خودروی شخصی و البته پارکینگ کاهش یابد.
 
 در چند ماه گذشته پلیس راهنمایی و رانندگی با طرح های جدیدی تلاش کرده است فرهنگ رانندگی مردم را تغییر دهد؛ از ممنوعیت گردش به راست در چهارراه ها تا طرح ایست به احترام زندگی و خط سفید. دو مورد آخر در دو منطقه تهران اجرا شده و احتمالا مهمترین طرح فرهنگساز پلیس پس از کمربند ایمنی بوده است.
 
از سرهنگ تیمور حسینی،‌ رییس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ دعوت کردیم تا در کافه خبر درباره طرح های جدید پلیس، معاینه فنی، ترافیک و ... حرف بزنیم. او گفت که پلیس راهور نه تنها درصدد اجرای طرح‌هایی که فرهنگ ترافیکی و رانندگی اصلاح کند،‌ بلکه تلاش می کند تا میزان استفاده مردم از حمل و نقل عمومی را افزایش دهد. رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران معتقد است که باید استفاده از وسیله شخصی پرهزینه باشد تا مردم از حمل و نقل عمومی استفاده کنند.
 
سرهنگ حسینی هنوز یک سال نشده که به فرماندهی پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ منصوب شده است.
 
گفتگو با رییس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ  را می خوانید؛
 
جناب سرهنگ، مدتی است طرح " طرح ایست احترام زندگی" اجرا شده. طرحی که ظاهرا یک حرکت فرهنگ ساز برای اصلاح شیوه رانندگی است. آیا مشکل عمده ترافیک شهر تهران به خاطر مشکل رانندگی است که این طرح اجرا شد؟
 با وجود آنکه در خیلی از اظهار نظرها در مورد ترافیک شهر تهران اعم از کارشناس و غیر کارشناس دلیل عمده ترافیک شهر را تعداد بیش از حد ظرفیت خودرو در معابر می دانند، اما واقعا این نیست. سرانه مالکیت خودرو در تهران در مقایسه با کشورهایی مانند کره و اروپا زیاد نیست. پس باید ریشه یابی کنیم و دلایل اصلی ترافیک سنگین را پیدا کنیم. البته کار سختی نیست و این کار انجام شده است. مطالعات تطبیقی و بررسی وضعیت ترافیک و ریشه یابی مشکلات نشان می دهد که استفاده کننده خودرو زیاد داریم. یعنی استفاده از خودروی شخصی و تک سرنشین. در کشورهای دیگر مالکیت وسیله نقلیه بالاست،‌ اما استفاده کننده پایین است. یک خانواده حق دارد به تعداد افراد خانواده یا بیشتر ماشین داشته باشد. حق مالکیت برابر قانون اساسی شناخته شده است و برای این منظور باید زمینه و بستر مناسب را برای مردم ایجاد کنیم.
 
خب برای افزایش سرانه مالکلیت خودرو تلاش شده که اکنون ترافیک زیاد است.
 من همیشه گفتم مردم ما خیلی حسابگرتر از این هستند که منتظر باشند ما چه برنامه ای داریم و بگوییم از وسیله شخصی استفاده نکنید و آنها هم گوش کنند؛ مردم دو دوتا چهارتا بلد هستند. وقتی در تابستان و زمستان برای رسیدن به مقصد کلی سختی می کشند و وقتی حساب می کنند که استفاده از ماشین شخصی آسانتر و ارزانتر است، هرقدر ما خواهش کنیم کسی گوش نمی کند.
 
پس باید بستر را فراهم کنیم و ناوگان حمل و نقل عمومی کارآمد را در اختیار مردم بگذاریم تا استفاده از وسیله شخصی مانند همه جای دنیا پرهزینه و سخت شود آنوقت خود به خود مردم به سمت حمل و نقل عمومی گرایش پیدا می کنند. بخش قابل توجهی از ترافیک هم به خاطر بی نظمی در رانندگی است. مظاهر و دلایل بی نظمی در رانندگی چند مورد انگشت شمار است. پنجاه یا صد مورد نیست اگر بخواهیم لیست کنیم، چهار مورد بیشتر نیست؛ اول نظم و انضباط در تقاطع ها و ایستادن پشت خط است.
 
دوم حرکت کردن بین خطوط و نداشتن تغییر مسیر ناگهانی، حق تقدم عبور و حرکت با دنده عقب و سرعت هم است. در نتیجه اگر بتوانیم یک بسته ترافیکی طراحی کنیم که این موارد را پوشش دهد، می توانیم امیدوارم باشیم بخش قابل توجهی از ترافیک را کم کرده و از تعداد تصادفات هم بکاهیم. چون 80 درصد تصادفات به دلیل رعایت نکردن همین چند مورد است.
برهمین اساس در یک همراهی و همکاری بسیار خوب که در طول تاریخ راهنمایی ور انندگی و شهرداری بی سابقه بود، در یک اقدام کاملا هماهنگ تصمیم گرفتیم این طرح را اجرا کنیم تا به ساماندهی ترافیک منجر شود. در ابتدا طرح "ایست به احترام زندگی" را طراحی کردیم. سپس در نشست هایی که داشتیم این طرح را برای تقاطع ها و خطوط عابر پیاده وسیعتر کردیم؛ تحت عنوان خط سفید. "خط سفید" به عنوان یک شاخص برای نظم و انضباط است. اگر بخواهی یک متن را روی کاغذ سفید بنویسی نظم و زیبایی ندارد مگر خط داشته باشد. بنده به شخصه معتقدم طرح بسیار موفقی است و منجر به اصلاح فرهنگ رانندگی می شود چون کاملا وسیع است و تقویت و کار آمد کردن حوزه حمل و نقل عمومی را هم در برنامه دارد.
 
مردم چقدر طرح را جدی گرفتند و همکاری کردند؟ در مورد کمربند ایمنی مردم ابتدا آن را جدی نگرفتند تا موضوع جریمه مطرح شد. قرار است در مرحله بعدی این طرح هم جریمه گذاشته شود؟
 تاریخ بشر نشان داده که نگاه ما به قدرت در طول تاریخ نسبت به امروز متفاوت است. تا یک زمان قدرت‌های سخت وجود داشت و اعتقاد بر این بود اتفاقات از طریق قدرت سخت می افتد، یعنی زور. قرنها این تفکر بود تا حدود دهه ۹۰ میلادی جوزف نای بحث قدرت نرم را مطرح کرد که گفت دوره این مسائل گذشته و با زور نمی توان کاری را انجام داد و گفت کارها باید براساس جوهره اقناع یعنی قانع کردن پیش رود. برای همین همه امکانات در حوزه رسانه مثل سینما و روزنامه و کتاب روی این حوزه معطوف شد. رفته رفته قدرت نرم به تنهایی مقبولیت خودش را به شکل اولیه نداشت و امروز به جایی رسیدیم که صحبت از قدرت هوشمند است که از هر دو عنصر به جای خودش استفاده کنید. شما مثال خوبی زدید یکی از ابزارهای کارآمد در جا افتادن و نهادینه شدن کمربند ایمنی جریمه بود. ما برای طرح ایست به احترام زندگی بیشتر از هشت ماه کار فرهنگی و اطلاع رسانی کردیم و بعد دوربینهای تخلف چراغ قرمز که قدرت اعمال قانون تجاوز به گذرگاه عابر پیاده را هم دارند، نصب کردیم. لذا استفاده از هر دو ابزار نرم و سخت کار را به جایی رساند که تا اول دی ماه که کار را شروع کردیم، بالای 95 درصد از رانندگان این رفتار در وجودشان نهادینه شد. به جرات می توانم ادعا کنم که باوجود گذشت کمتر از یک ماه از شروع طرح عملا موفق به تغییر رفتار در رانندگان شدیم.
 
ولی موتورسوارها این قانون را رعایت نمی کنند.
 الان مشکل ما با موتورسیکلتها و عابران پیاده است. اما با وجود اینکه همه می گوییم موتورسوارها به دلایل مختلف خود را ملزم به رعایت قانون نمی کنند، اگر الان اینجا یک مانیتور متصل به دوربین چهارراه ها بود،‌ مشاهده می کردید در سطح شهر بالای 60 درصد موتورسیکلتها پشت خط ایست،‌توقف می کنند. اما عابران پیاده هنوز مشکل دارند. این موضوع را باید با کار زیاد، توصیه، تذکر و ارشاد حل کنیم چون درباره عابر هنوز ساز و کار عملی برای اعمال قانون نداریم.
 
طرحهای زیادی در حوزه شما اجرا می شود. اما مهم ادامه دار بودن طرح ها و تبدیل آن به فرهنگ سازی است. برای اینکه طرح ها نیمه کاره رها نشوند چه تمهیدی دارید؟
 روز معارفه وقتی خبرنگاران از من در مورد برنامه ها سوال کردند من گفتم به شدت از طرح‌های احساسی اجتناب می کنم. از روزی که این وظیفه را دارم یک طرح را نیمه رها نمی کنم. اواخر اردیبهشت ۹۳ طرح ایست به احترام زندگی را اعلام کردیم و در دی ماه اجرا شد. خوشحالم که با کیفیتی که در نظر داشتم و با عنصر اقناع جا افتاد. این یک رفتار نهادینه می شود چون این پلیس نیست که کنترل می کند و دوربین است چون پلیس خسته و بی تفاوت می شود و اما دوربین اینگونه نیست.
 
در دنیا عابر پیاده را جریمه می کنند؟ 
بله، از روی کد ملی. چون آنجا موظفند کارت ملی را همراه داشته باشند و مانند گواهینامه برای راننده اجباری است.
 
غیر از عابران و موتورسیکلتها، بخشی از اقشار خاص هم بد رانندگی می کنند.
 هیچ قشر خاصی مجاز به تخلف در مقرارت نیست. دولتی، نظامی، تاکسی، اتوبوس و... هیچ فرقی نمی کند.
 
برخی رانندگان تاکسی بیشتر تغییر مسیر ناگهانی دارند.
 ما در این طرح برای دو گروه تاکسی و اتوبوسها اکیپ ویژه داریم که موظفد با تخلفات این دو گروه برخورد کنند. اعتقاد داریم که رعایت قوینا از طرف این دو گروه چون رانندگان حرفه ای هستند و ساعات متمادی در شهر هستند می تواند در عملکرد و رفتار رانندگان تاثیر داشته باشد.برخی از دوربین ها حد فلاش زدن کار می کنند.
 
چند درصد دوربین ها در سیستم شما فعال است؟ برخی مواقع فقط دیده شده که دوربین ها فلش می زنند. 
به هرحال بحث سخت افزاری و نرم افزاری است و طبیعی است.وقتی شکل خدمات ما تغییر کند خود به خود تهدیدات ما هم جدید می شود. یک شهر پیشرفته در دنیا که تمام خدمات آن الکترونیک کنترل می شود به شدت مستعد آن است که با حمله سایبری فلج شود در یک جای دیگر دنیا که حتی یک لامپ هم ندارند ترسی از حمله سایبری هم ندارند منظورم این است که طبیعی است که یک دوربین در جایی به لحاظ سخت افزاری یا نرم افزاری دچار مشکل شود. اما ما نباید دوربین را کنار بگذاریم.
 
ماکت نیست؟
 نه ماکتی نداریم. تمام دوربین های تهران سالم هستند البته شده دوربین ثبت سرعت پنج روزی مشکل داشته باشد اما سریع درست شدند و نگرانی نداریم.
 
سرقت چطور؟
 تعداد کمی بود اما الان نداریم.
 
یکی از مباحث در تهران جای پارک و پارکینگ است که بار ترافیکی را بیشتر می کند مثل پارک دوبل.
 در دنیا خیلی موافق پارکینگ نیستند. ایجاد پارکینگ اگر یک حسن داشته باشد اما چند عیب دارد. ایجاد پارکینگ منسوخ است. به خصوص در هسته مرکزی شهر مردود است. به هیچ عنوان پلیس با ایجاد پارکینگ در سطح شهر موافق نیست.
 
به عقیده شما ایجاد پارکینگ بیشتر، دلیلی برای بیرون آوردن ماشین است؟
 حتما. به اعتقاد من ایجاد پارکینگ و راه های جدید و دسترسی جدید جز اینکه رانندگان خودروهای شخصی را تشویق می کند هیچ ثمر دیگری ندارد. من ده‌ها پارکینگ را برای شما مثال می زنم که سبب مشکلات ترافیکی در آن محل شده اعم از مراکز خرید که ورود و و خروج پارکینگ مراکز تجاری ترافیک فراوانی دارد پس ایجاد پارکینگ راه حل درست و اصولی برای حل مشکل نیست.راه حل اساسی این است که یک شهروند برای سفر برون شهری خود با برنامه ریزی درست واساسی بتواند از یک نقطه شهر به نقطه دیگر از حمل و نقل عمومی شهری استفاده کند.
 
جناب سرهنگ، در یکی از جلسات کمیته اضطرار آلودگی هوا که چند وقت پیش برگزار شد، نماینده شما عنوان کرد پلیس مخالف زوج و فرد خودروهاست،‌چون فایده هن ندارد. از سوی دیگر مراکز معایه فنی هم می گویند پلیس راهور همکاری نمی کند؛ مثلا یک پیامک هشدار به رانندگان نمی زند تا به مراکز معاینه فنی مراجعه کنند. به نظر شما امکان این برخورد نرم وجود ندارد چون خودروهای بسیاری فاقد معایه فنی هستند. 
حرف ما این است که کنترل سنتی و اینکه پلیس جلوی خودرو را بگیرد دردی را دوا نمی کند. تنها فشار آوردن ما سبب می شود تا مراکز غیر مجاز اطراف تهران رونق بگیرند که اصلا نیاز به رفتن ندارد و با پول برگه معاینه فنی می گیرند. پیشنهاد مشخص ما این است که شورای شهر با توجه به اختیاراتی که دارد قانونی را وضع کند که هر خوردوریی که در تهران تردد دارد برگه معاینه فنی خود را از مراکز مکانیزه و استاندارد تهران بگیرد. معاینه فنی آنهایی که از این مراکز صادر می شود، در مرکز کنترل ترافیک ثبت شود و مانند مجوز طرح ترافیک که پلاک همه خودرو برای ورود به مرکز شهر، ثبت می شود،‌ این اتفاق هم برای معاینه فنی بیفتد. دوربین‌های شهری این قابلیت را دارند که دو تخلف را هم ثبت کنند مثلا برای چراغ قرمز است اما طرح ترافیک را هم ثبت می کند. وقتی کسی که معابنه فنی ندارد و در یک ماه ده بار برای این موضوع جریمه شود، به مراکز مکانیزه تهران مراجعه می کند.
 
این موضوع به نظر پیچیده نمی آید؟ پیامک راحتتر نیست؟
 هیچ هم پیچیده نیست. پیامک چقدر می تواند تاثیر بگذارد؟ ما آمادگی پیامک را هم داریم اما به نظرم همان قدرت سخت و نرم با هم باشد یعنی پیامک برای اطلاع رسانی خوب است. همه دوستان در شهرداری موضع ما را می دانند و موفق هستند اما کاری اصولی باید انجام دهیم. یک زمانی پلس بالای صد هزار خورو را در محدوده ورود به طرح ترافیک جریمه می کرد از روزی که با دوربین ثبت شد ورود غیرمجاز به محدوه طرح زیر 5 هزار خودرو است. الان دورانی که به طور سنتی و یدی بخواهیم با تخلفات مقطعی برخورد کنیم گذشته است.کار باید اصولی باشد تا پاسخگوی مقتضیات و ویژگی های الان باشد.
 
الان با مکانیزه شدن کنترل ها چه تعداد از نیروی پلیس کم شده است؟
 حدود 20 درصد. اما امیدوارم در یک سال آینده از نیروهای فعلی 50 درصد کم کنیم. ایده آل من این است که یک روز تعداد پلیس در شهر به اندازه انگشت دست باشد.
 
امکان آن وجود دارد؟ 
بله، چرا نیست. امیدوارم اگر روزی من بخواهم پستم را تحویل بدهم و ازمن سوال کردند چه کردی من این کار را اعلام کنم. 
 
به کاهش نیروی انسانی اشاره کردید. نظراتی از مردم داریم که پلیس را تنوانسته اند با پولی یا هرچیزی راضی کنند که جریمه شان نکند. برای پایان این موضوع چه برنامه ای دارید؟
 دو ابزار داریم؛ سلبی و ایجابی . ابزار سلبی ما کنترل و نظارت است. که خوب انجام می شود اما باید امکانات رفاهی و معیشتی برای ماموران ایجاد کنیم که این موضوع را برای سال ۹۴ در دستور کار داریم. اما کاهش نیرو هم هم است هرقدر سطح تماس پلیس با جامعه کمتر باشد، فساد هم کمتر است ضمن اینکه وضعیت نیروی انسای نیروی انتظامی در سلامت اداری خیلی خوب است. با وجود اینکه این شغل که با تمام مردم جامعه ارتباط دارد، اما سلامت اداری ما خوب است اما با کم کردن حضور فیزیکی هم می شود نظارت را به سیستم ها بسپاریم.
 
جناب سرهنگ امسال آمار تصادف کم شده است؟
 خوشبختانه در 9 ماه امسال نسبت به سال قبل 12 درصد کاهش داشتیم. معادل 63 نفر. این کاهش برای چهارمین سال متوالی است چون در برخی استانها سینوسی است اما در تهران اینگونه نبوده است.
 
تخلفات رانندگی چطور؟ 
طبیعی است که تعداد تخلقات به خاطر اعمال قانون بالا برد چون هر روز تعداد دوربینهای ثبت تخلف در شهر بیشتر می شود. اما نقطه ای که نگاه کنیم کاهش داریم یعنی موردی. مثلا در محدوده طرح ترافیک روز اول که دوربین ثبت شد روزانه بالای صد هزار خودرو بود اما امروز به کمتر از 5 هزار خوردو رسیده است یعنی اثر بخش بوده است. اما در مورد عبور از چراغ قرمز یا خط عابر به شدت افزایش داریم چون تا پارسال دوربین نبود و جدیدا نصب شده. من مطمئنم سال آینده نسبت به امسال در این مورد هم کاهش داریم چون مردم رعایت می کنند. اگر روزی تمام مقاطع و معابر به دوربین ثبت تخف مجهز کنیم تا چند سال آینده تعداد تخلفاتی که ثبت می شود یک دهم فعلی کاهش می کند. چون مردم به خاطر جریمه تخلف نمی کنند و همین باعث نظم و انضباط و کاهش ترافیک و تصادف می شود.
 
طرح کاهش سرعت در همه بزرگراه‌ها جواب، داده است؟
 طرح کاهش سرعت در بزرگراها خوب بود برای مثال در آزادگان واقعا مشکل داشتیم از روزی که سرعت اصلاح شد مشکل حل شد. سرعت مطلوب سه ویژگی دارد امن، سریع و ارزان باشد. این کاهش سرعت هیچ کدام را خدشه دار نکرده است.از اول شهید خرازی تا زین الدین سرعت قبل و بعد تفاوتی ندارد یا همت برای کسی که از دهکده المپیک به دماوند می رود چقدر زمان می برد؟ کمتر از 5 دقیقه تفاوت زمانی دارد. وقتی سرعت روی 80 باشد مصرف سوخت و ترمز گیری هم کمتر است..
 
تابلوهای اعلام تایم تردد هم  در زمان شما نصب شد؟ 
بله. به لحاظ روحی و روانی آرامش می دهد مخصوصا وقتی آزمایش می کنید و درست است.

 گاهی وقتی ترافیک می شود با وجود چراغ قرمز افسر اجازه حرکت می دهد اما دوربین هم تخلف را ثبت می کند؟ 
هیچ ماموری حق چنین کاری را به هیچ عنوان ندارد. درست است که در آیین نامه و عرف فرمان افسر مقدم است اما اگر قرار به این کار است باید با مرکز کنترل تماس بگیرد که دوربین منطقه خاموش کنند. اگر همچنین مورد است جریمه گردن افسر می افتد.
 
در ترافیک بزرگراه امام علی (ع) خط بی آر تی مقصر نیست؟
 این سیاست کلی ما است که از هیچ اقدامی برای کسانی که حمل و نقل عمومی استفاده می کنند دریغ نکنیم. در ابتدای صحبتم هم گفتم ایجاد راه جدید جز تشویق برای استفاده از وسایل شخصی کمک دیگری نمی کند هیچ فایده دیگری هم ندارد . در دستور کار جدی ما این است که حوزه حمل و نقل عمومی را روز به روز گسترش بدهیم. این امکانات برای اتوبوس سواران ا ست و در هر راه جدید بخشی از آن برای این گروه است حتی اگر برای خودروسوران شخصی ایجاد زحمت کند.   

دربحث توقیف خودرو در پارک غیر مجاز قرار بود دیگر خبری از جرثقیل نباشد.
 نه قرار این نبود. بحث ساماندهی تابلوها بود تا تابلوهای غیر ضرور را جمع آوری کنیم. این اتفاق افتاد و در طول این مدت بالای دوهزار تابلو جمع کردیم.اما جرثقیل یک ابزار است. الان نسبت به سال قبل 30 درصد کاهش توقیف داریم.
 
جایی در دنیا داریم که مشخص کند جایگاه کشورها از لحاظ میزان رعایت قوانین راهنمایی ورانندگی چقدر است؟ 
نه نداریم.سازمان بهداشت جهانی در مورد تصادف دارد اما میزان رعایت قوانین رانندگی نه. ما در منطقه جایگاه خوبی داریم. در مورد تهران می گویم و امیدوارم با این روندی که در پیش داریم بهتر هم می شود و سال 94 یک سال متفاوت و نقطه عطف در حوزه ترافیک باشد. من در بیش از 100 پایان نامه برای ترافیک استاد راهنما بودم و این موضوع را ندیدم.
 
خوب است که به عنوان موضوع پایان نامه روی آن کار شود. 
سخت است چون باید مطالعه کیفی انجام شود و به این کشورها سفر کنند. اما پایان نامه ای در مورد مقایسه ترافیک تهران، لندن و سئول بود که این را مقایسه کرده بود چون شرایط تهران مانند این دو است.