◄ ایجاد شهر «ریل‌پایه» در قزوین چگونه انجام شد؟

اگر سیستم تاکسی‌رانی شهرهای مختلف ایران را با چند سال گذشته مقایسه کنید، متوجه تغییرات محسوسی می‌شوید که متعاقب آن تغییرات، شبکه تاکسی‌رانی شهرهای کشور دستخوش نوسازی و به‌سازی ناوگان خود شده است.

به گزارش تین‌نیوز، با توجه به معضل آلودگی هوای کلان‌شهرها چنین اتفاقی باعث می‌شود تا علاوه‌بر کم کردن از مشکل آلودگی هوا و حفظ سلامت شهروندان، از هزینه‌های هنگفت درمانی و هزینه‌های مربوط به مصرف انرژی‌های تجدیدناپذیر به میزان قابل توجهی کاسته شود.

حالا دولت در نظر دارد که نظیر چنین سیاستی را در مورد نوسازی ناوگان خودروهای سنگین که فرسوده بودن آنها هزینه‌های مادی و جانی زیادی را بر دوش کشور می‌گذارد، اعمال کند. هرچند مجلس شورای اسلامی در مورد چگونگی اجرای نقشه راه چنین کاری ابهام دارد اما اینکه دولت با تمرکز بر توسعه ناوگان و خطوط ریلی سعی در نوسازی ناوگان جاده‌ای داشته باشد، خبر از تغییر نگرشی بنیانی در زمینه شیوه نگاه به توسعه حمل‌ونقل و برنامه‌ریزی برای آن می‌دهد.

نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس در این‌باره گفته است: هرچند پیش از اجرای طرح نوسازی ناوگان خودروهای سنگین باید منابع مالی آن کنار گذشته شود اما این امکان وجود دارد که پس از اجرای طرح از محل صرفه‌جویی احتمالی مصرف سوخت به‌واسطه نوسازی ناوگان درآمد طرح حاصل شود.

هدایت‌الله خادمی راه حل کاهش هزینه در کشور را توسعه سیستم ریلی دانسته و گفته است: سیستم ریلی هزینه حمل‌ونقل را به یک‌هفتم هزینه حمل‌ونقل جاده‌ای کاهش می‌دهد، اما متاسفانه ما در کشور به این مساله توجه نمی‌شود و خط ریلی کشور به درب بسیاری از کارخانجات بزرگ کشور نمی‌رسد.

پیش از این نیز قرار بوده که از محل درآمد حاصل از صرفه‌جویی مصرف سوخت به‌واسطه توسعه شبکه ریلی به این صنعت کمک شود که تا به حال چنین اتفاقی نیفتاده است. طرح‌هایی نظیر ریل‌پایه کردن شهرهای کشور و اجرای طرح‌هایی موسوم به TOD با تمرکز بر توسعه حمل‌ونقل ریلی نیز در راستای کمک به بهبود وضعیت هوای کلان‌شهرهای کشور و حفظ سلامت شهروندان و کاستن از هزینه‌های اقتصاد کشور قرار است صورت ‌گیرد. طبق اخبار رسیده، قرار است قزوین نخستین شهری باشد که در سال آینده طرح پایلوت TOD در آن اجرا می شود.

اخیرا مدیرکل راه‌وشهرسازی قزوین نیز درباره اجرای این طرح گفته است: طی سال‌های اخیر و با افزایش ظرفیت جاده‌های بین‌شهری، به ویژه در مناطقی که ترافیک قابل‌توجهی وجود دارد، مشکلات ترافیکی، آلودگی زیست‌محیطی، تلفات رانندگی و صرف سرمایه‌های ملی آن‌چنان که باید حل نشده که یکی از آن‌ها محور تهران – کرج – قزوین است.

مسعود حق‌لطفی تأکید کرده: توسعه حمل‌ونقل ریلی با راه‌اندازی متروی تهران – کرج و چهارخطه کردن راه‌آهن تهران – کرج و همچنین دوخطه کردن مسیر ریلی کرج – قزوین – زنجان از جمله برنامه‌هایی است که در همین راستا و برای کاهش بار ترافیک از آزادراه به راه‌آهن انجام شده است.

این مقام مسئول اضافه کرده است: یکی از موضوعاتی که در اجرای طرح TOD پیگیر اجرای آن هستیم، توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل شهری ریل‌پایه است.

وی با اشاره به اینکه قزوین به عنوان اولین شهر برای اجرای طرح TOD در کشور انتخاب شده، گفته است: ایجاد شرایط مناسب، ارزان و باکیفیت برای جابه‌جایی مسافر و کالا نیازمند این است که ما میان حمل‌ونقل درون و برون‌شهری مرز تعیین نکرده و همه بسترهای لازم برای یکپارچه کردن آن‌ها و همچنین ارتباط میان مُدهای مختلف حمل‌ونقل را فراهم کنیم.

حق‌لطفی که رئیس شورای حمل‌ونقل استان قزوین نیز هست، یکی از برنامه‌های که هم‌زمان با فرایند تهیه طرح جامع TOD در قزوین انجام خواهد شد را استفاده بیشتر و مناسب‌تر از ظرفیت‌های ایستگاه راه‌آهن قزوین دانسته است.

اجرای موفق پایلوت TOD در قزوین به‌عنوان یکی از کلان‌شهرهای صنعتی کشور می‌تواند زمینه توجه به توسعه کلان‌شهرهای کشور با توجه و تمرکز بر محیط زیست را فراهم کند و زمینه‌ساز حل مشکلات ترافیکی شهرهای ایران، مثل نمونه‌های خارجی در کشورهایی مثل مالزی، چین و ترکیه شود. ضمن اینکه توسعه شبکه ریلی در خارج از شهرها چه در حمل‌ونقل باری و چه در بخش مسافری باعث می‌شود از مخاطرات حمل در جاده‌های کشور با توجه به آمار بالای کشته‌های جاده‌ها نیز کاسته شود.