کرمانشاه؛ مهمان جدید شبکه ریلی کشور

به گزارش روزنامه گسترش تجارت، البته کرمانشاه تنها استان غربی محروم از حمل‌ونقل ریلی در سال‌های گذشته نبوده است و تا پیش از آغاز به کار دولت یازدهم، ارومیه، همدان و کردستان نیز در دولت‌های مختلف، فقط با وعده‌هایی درباره رسیدن قطار به استان خود روبه‌رو بودند. وعده اتصال غرب کشور به راه‌آهن، از مهم‌ترین وعده‌های ریلی عباس آخوندی از ابتدای حضور در وزارت راه و شهرسازی بود و با وجود مشکلات فراوان مالی، اکنون، در حالی که نخستین روزهای آغاز به کار دولت دوازدهم را شاهد هستیم، این وعده تا حد بسیار زیادی محقق شده و می‌توان آن را از دستاوردهای دولت یازدهم دانست.

همین حالا که این گزارش را می‌خوانید، چند روزی است قطار وارد کرمانشاه شده؛ بیش از یک ماه از اتصال همدان به شبکه ریلی می‌گذرد و خط‌آهن تا نزدیکی‌های ارومیه رسیده است. در این میان فقط راه‌آهن کردستان هنوز پیشرفت چشمگیری نداشته است که با توجه به اتصال همدان به خط‌آهن، ساخت مسیر همدان- سنندج نیز سرعت می‌گیرد.

به گزارش گسترش تجارت، در روزهای اخیر و همزمان با آغاز به کار دولت دوازدهم، شاهد تحقق یکی از وعده‌های مهم دولت یازدهم مبنی بر اتصال کرمانشاه به خط ریلی بودیم؛ وعده‌ای که حسن روحانی در سفر استانی به کرمانشاه نیز بر تحقق آن تاکید کرده بود. چند روز پیش، با پایان عملیات ریل‌گذاری، سرانجام مردم این منطقه بعد از حدود ۱۶ سال انتظار، شاهد ورود نخستین قطار به استان خود بودند و صدای سوت قطار را در دیار خود شنیدند تا به این ترتیب غرب کشور به راه‌آهن متصل شود. کلنگ ساخت راه‌آهن کرمانشاه در سال ۱۳۸۰ و در دولت اصلاحات به زمین خورد اما مشکلاتی مانند کمبود بودجه پروژه‌های عمرانی، این پروژه را در سال‌های گذشته از اولویت سرمایه‌گذاری و جذب منابع در دولت‌های مختلف خارج کرده بود. البته اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، مطالعات اولیه اتصال ریلی اراک- ملایر- کرمانشاه که از آن به‌عنوان راه‌آهن غرب کشور نیز یاد می‌شود، در سال ۱۳۶۹ آغاز شد و این طرح بعد از سال‌ها خاک خوردن، در سال ۸۰ سرانجام وارد فاز اجرایی شد تا با آغاز اتصال ملایر به اراک و در ادامه به کرمانشاه، حلقه گمشده کریدور شرق به غرب، در مسیر ساخت قرار گیرد. طول محور ریلی ملایر- کرمانشاه ۱۷۵ کیلومتر است. طول قطعه ملایر- فیروزان در این مسیر، ۶۳ کیلومتر و طول قطعه ملایر تا کرمانشاه، ۱۱۲ کیلومتر است که با به پایان رسیدن عملیات اجرایی این قطعه، شاهد اتصال کرمانشاه به شبکه ریلی خواهیم بود. عملیات اجرایی قطعه اراک- ملایر در سال ۸۰ و کار ساخت محور ملایر- کرمانشاه در سال ۹۰ کلید خورد. به گفته جبارعلی ذاکری، معاون توسعه راه‌آهن پروژه راه‌آهن کرمانشاه، دومین طرح اقتصاد مقاومتی کشور در بخش حمل‌ونقل ریلی است و براساس سند اتحادیه راه‌آهن‌های دنیا، این پروژه به عنوان یکی از محورهای مواصلاتی شرق به غرب تعریف شده است. 

 او در گفت‌وگو با ایلنا افزود: در چشم‌انداز ۱۰ ساله، پس از تکمیل این محور از کرمانشاه تا مرز خسروی و افزایش ظرفیت جابه‌جایی بار، حجم انتقال کالا در این محور به ۱۲ میلیون تن کالا و حجم جابه‌جایی مسافر به یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر در سال می‌رسد. آنطور که معاون توسعه راه‌آهن می‌گوید، پروژه خط‌آهن کرمانشاه عملیات اجرایی گسترده‌ای داشته؛ میزان خاکبرداری در این محور ۸ میلیون مترمکعب و حجم خاکریزی در آن، ۵/۵ میلیون مترمکعب بوده است. به گفته وی، در این مسیر ریلی از ملایر تا کرمانشاه، تاکنون ۳ ایستگاه ساخته شده و ۵ ایستگاه دیگر نیز در حال ساخت است.

صددرصد ریل‌گذاری در دولت یازدهم
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های عملکرد دولت یازدهم در پروژه راه‌آهن کرمانشاه این است که کل عملیات ریل‌گذاری آن، در این دولت انجام شده است. براساس آنچه خیرالله خادمی، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور می‌گوید، به‌طور متوسط ماهانه در این محور، ۲۵ کیلومتر ریل‌گذاری شده که این رقم در ماه جاری به یک کیلومتر در روز رسید. به گفته خادمی، در مسیر این خط‌آهن، ۲۲ پل خاص به طول هزار متر طراحی و اجرا شده است. همچنین ۵ تونل به طول ۲ هزار متر و ۱۴ گالری به‌طول هزار متر بخش دیگری از ابنیه فنی این مسیر است.

آنطور که معاون وزیر راه و شهرسازی می‌گوید، با پایان این پروژه، اولویت بعدی وزارت راه و شهرسازی در خط‌آهن غرب، ساخت خط کرمانشاه- اسلام‌آباد به طول ۱۰۵ کیلومتر است که در ادامه به سمت ایلام حرکت کرده و موجب اتصال این استان به شبکه ریلی نیز خواهد شد. خادمی با تاکید بر افزایش حجم ترانزیت کالا تا ۱۲میلیون تن در ۱۰ سال، با راه‌اندازی قطار در این مسیر گفت: با تکمیل این محور از کرمانشاه تا مرز خسروی و افزایش ظرفیت جابه‌جایی کالا، حجم انتقال بار در این محور به ۱۲ میلیون تن کالا و حجم جابه‌جایی مسافر به یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر در سال می‌رسد. به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، خط‌آهن کرمانشاه علاوه بر اینکه موجب اتصال ریلی استان‌های غرب کشور به شبکه سراسری و مرکز کشور می‌شود، امکان برقراری ارتباط بین ایران و عراق را از طریق مرز خسروی فراهم کرده و زمینه‌ساز اتصال ایران به بندر لاذقیه و سپس آب‌های مدیترانه خواهد شد.

تکمیل کریدور ریلی غرب به شرق
براساس اطلاعات ارائه شده از سوی وزارت راه و شهرسازی درباره راه‌آهن ملایر- کرمانشاه، این خط‌آهن که در ادامه اتصال ریلی اراک- ملایر قرار دارد، یک‌خطه و با سرعت طرح ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت برای قطارهای مسافری و ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برای قطارهای باری است. این اتصال ریلی، علاوه بر نقش مهمی که در تکمیل زنجیره حمل‌ونقل کالا از غرب به مرکز و شرق کشور دارد و تاثیر مهمی که بر تسهیل صادرات و واردات در مرزهای غربی خواهد داشت، در بخش مسافری نیز بار مهمی از حمل‌ونقل داخلی و خارجی کشور برخواهد داشت زیرا علاوه بر فراهم کردن امکان سفر مردم استان کرمانشاه با قطار به نقاط مختلف کشور، در صورت اتصال به مرز مهران، می‌تواند بخشی از بار جابه‌جایی بیش از ۲ میلیون زائر را که هر سال در مراسم اربعین، از مسیرهای زمینی به کربلا می‌روند، به دوش بکشد. پروژه اتصال ۲۶۰ کیلومتری کرمانشاه به مرز خسروی، بخش مهم دیگری از پروژه راه‌آهن غرب است که از سال ۹۱ به قرارگاه خاتم‌الانبیا سپرده شد و اگرچه قرار بود تا سال ۹۴ به بهره‌برداری برسد اما براساس آمار اعلام شده، تا پایان سال ۹۴ فقط ۱۵ درصد پیشرفت داشته است. به گفته مسئولان، با تکمیل اتصال ریلی ملایر- کرمانشاه، ساخت این قطعه سرعت خواهد گرفت.

مجموع هزینه؛ ۱۲هزار میلیارد ریال
به گفته مسئولان، در مجموع حدود ۱۲ هزار میلیارد ریال برای تکمیل خط‌آهن ملایر- کرمانشاه، هزینه شده است. البته مانند بسیاری دیگر از پروژه‌های عمرانی، مشکلات مالی و تزریق نشدن بودجه مناسب به این پروژه، عامل کند شدن روند ساخت پروژه و مانعی برای بهره‌برداری زودتر و به موقع در سال‌های گذشته بوده است احمد صفری، نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به «گسترش تجارت» در این زمینه گفت: قرار بود بخشی از خط‌آهن کرمانشاه در اواخر فروردین ۹۶ به بهره‌برداری برسد اما با توجه به کمبود بودجه و وضعیت نامساعد جوی، سرعت پروژه کند شد و بهره‌برداری از آن به تاخیر افتاد. او یادآوری کرد: براساس وعده‌های دولت، قرار بود راه‌آهن کرمانشاه تا پایان سال ۹۵ به بهره‌برداری برسد اما این وعده محقق نشد. 
نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به کمبودهای مالی پروژه اضافه کرد: متاسفانه دولت‌های مختلف هرگاه با کمبود اعتبار در پروژه‌های عمرانی روبه‌رو شدند، از بودجه پروژه‌های کرمانشاه کم کردند در حالی که اگر بودجه به‌موقع به کرمانشاه می‌رسید، خط‌آهن این استان به‌عنوان یک پروژه مهم ملی زودتر به بهره‌برداری می‌رسید. به گفته وی، رئیس سازمان برنامه و بودجه در سفری که نوروز به کرمانشاه داشت، از اختصاص ۲۰۰ میلیارد تومانی دولت برای تکمیل این خط‌آهن خبر داد و با استفاده از این بودجه بود که پروژه به پایان رسید.