اجازه دهید از خروج اتوبوس های فاقد معاینه فنی از ترمینال جلوگیری کنیم

تین نیوز | معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در گفتگو با شهردارآنلاین از مسئولان دولتی خواست اجازه دهند تا شهرداری تهران در آستانه سفرهای نوروزی از خروج اتوبوس های فاقد معاینه فنی از ترمینال های مسافری جلوگیری کند.
   
روزهای پایانی سال و در آستانه سال جدید، همواره مباحث مربوط به حمل و نقل و ترافیک داغ می شود. از طرفی تردد خودروهای شخصی و عمومی اوج می گیرد و از جانب دیگر با تصویب بودجه های شهرداری و دولت ، سهم حمل و نقل عمومی زیر ذره بین رسانه ها قرار می گیرد. آنچه می خوانید ، مشروح گفتگوی شهردارآنلاین با مهندس سیدجعفر تشکری هاشمی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران است.

 اخیرا دکتر قالیباف، شهردار محترم تهران، با حضور در جلسه هیات دولت ، مسایل و مشکلات شهر تهران و راهکارهای پیشنهادی شهرداری تهران را بیان کرد. سهم حوزه حمل و نقل و ترافیک در این جلسه چه بود؟ 
یکی  از محورهایی که بحث شد موضوع توسعه حمل و نقل عمومی تهران و ضرورت حمایت دولت از آن بود. باتوجه به اینکه سرنوشت اجرای بسیاری از برنامه در تهران به همکاری دولت گره می خورد، بخصوص فاینانس و توسعه خطوط مترو که مورد تاکید قرار گرفت. علاوه بر آن درباره موضوع آلودگی هوای تهران و مشکلات زیست محیطی نیز آقای دکتر قالیباف توضیحاتی ارائه کرد و دل نگرانی های مدیریت شهری را درباره عوامل و منابع آلاینده و راهکارها و پیشنهادها و اقداماتی که برای عبور از آنها می توان داشت مطرح شد.
 
این جلسه چه دستاورد هایی داشت؟
 از موضوعات مطرح شده توسط شهردار تهران استقبال خوبی شد و قولهایی برای همکاری بیشتر داده شده است. به موازات این موضوع با توجه به اینکه مرحله دوم هدفمندی یارانه ها نیز سال آینده اجرا خواهد شد، جلسات مشترکی با دوستان وزارت کشور داشتیم. همچنین پیرو جلسه دکتر قالیباف در هیات دولت ، جلساتی در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد و محورها و پیشنهادهای شهرداری مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در همین رابطه جلسات مفیدی هم با وزارت نفت برگزار شد.
 
 ظاهرا در جلسه با وزیر نفت، مهندس زنگنه قول تامین واگن های مترو و مواردی از این دست را هم داده است. آیا این خبر صحت دارد؟ 
جلسه ای آقای شهردار با وزیر محترم نفت داشتند که در این جلسه مسایل و مشکلات دو طرف طرح و بررسی شد. وزارت نفت مشکلاتی در زمینه خدمات رسانی در شهر تهران دارد که مطرح و مقرر شد شهرداری تهران برای رفع آنها کمک کند ، بخصوص درباره جایگاههای سوخت و مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد ، متقابلا این موضوع مطرح شد که هر اقدامی شهرداری تهران در زمینه توسعه حمل و نقل عمومی انجام دهد منجر به کاهش مصرف سوخت خواهد شد که طبیعتا صرفه جویی در مقیاس ملی در پی خواهد داشت ، لذا وزیر نفت در آن جلسه برای همکاری با شهرداری تهران اعلام آمادگی کرد. در همین زمینه همچنین جناب آقای مهندس زنگنه در شورای اسلامی شهر تهران حضور یافت. ما پیگیری خواهیم کرد که نتایج مذاکرات را بصورت کاربردی جنبه عملی بدهیم.
 
 آیا به لحاظ قانونی وزارت نفت منعی برای تامین مواردی همچون واگن مترو ندارد؟
 ظاهرا بر اساس بررسی هایی که شده وزارت نفت چنین اختیاراتی دارد. هر اقدامی که منجر به کاهش مصرف انرژی شود در چارچوب وظایف قانونی وزارت نفت انطباق دارد و به نظر میرسد هر اقدامی از این دست که منجر به حفظ شرایط زیست محیطی و منابع و منافع ملی و رفع مشکلات مردم شود از چارچوب سیاستهای دولت خارج نیست. این همکاریها در گذشته هم وجود داشته و و مواردی مانند توسعه جایگاههای ال پی جی و سی ان جی ، موضوعاتی بوده به صورت مشترک با وزارت نفت دنبال می کردیم.
 
 آقای دبیر ، در هفته اخیر اعلام کرد که 40 درصد بودجه هزینه ای شهرداری تهران در سال آینده مربوط به حوزه حمل و نقل و ترافیک است. ماموریت حوزه شما در این زمینه چیست؟
 ماموریت حمل و نقل که آقای دبیر مطرح کرده اند در چند بخش است. یکی در حوزه زیرساخت های حمل و نقل عمومی شهر مبتنی توسعه حمل و نقل عمومی انبوه بر ،  شامل  مترو و اتوبوسرانی  خواهد بود، همچنین اقداماتی که برای بهبود هوای شهر تهران انجام خواهد شد تا آلایندگی را از منبع مدیریت کنیم. همینطور زیرساختهای شبکه ترافیکی شهر مانند سیستمهای هوشمند، دسترسی ها و یکپارچگی که هم در برنامه پنج ساله دیده شده و هم در برنامه سال آینده.
 
 شما اعلام کرده اید که بودجه مصوب دولت برای خرید اتوبوس حداکثر کفاف خرید 200 را خواهد داد. نیاز تهران چند دستگاه اتوبوس در سال است؟
 تهران طبق طرح جامع ترافیک باید 11 هزار دستگاه اتوبوس داشته باشد. این طرح در شورای اسلامی شهر تهران و سپس در شورای عالی هماهنگی ترافیک کشور و نهایتا در ریاست جمهوری وقت به تصویب رسیده است. این رقم 11 هزار دستگاه مربوط به افق 1404 است. ارزیابی ما نشان می دهد، باید به سهم 9 تا 10 هزار دستگاه در دوسال پیش رو برسیم تا هم بتوانیم سهم 25 درصدی اتوسرانی در حمل و نقل را پوشش بدهیم و هم بتوانیم بخشی از سهم مترو را که به سهم 30 درصدی خود نرسیده پوشش بدهیم. با توجه به مرحله دوم طرح هدفمندی یارانه ها که قرار است سال آینده اجرا شود و تجربه نشان داده که بین 10 تا 20 درصد به حجم مسافران ما افزوده می شود، این متغیرها ما را به این سمت می کشاند که ناوگان حمل و نقل عمومی را تقویت کنیم. اگر عمر ناوگان اتوبوسرانی را بطور متوسط هشت سال در نظر بگیریم و با توجه به اینکه باید بالغ بر 9 هزار اتوبوس داشته باشیم ، سالانه بیش از هزار دستگاه اتوبوس فرسوده و از رده خارج خواهد شد. بنابراین باید سالانه هزار دستگاه اتوبوس به ناوگان افزوده شود. ناوگان اتوسرانی تهران یک سوم ناوگان اتوسرانی کشور است بنابراین سالانه باید سه هزار دستگاه به ناوگان کل کشور افزوده شود. آنچه تا کنون تحویل شده طی سه سال گذشته صفر بوده و طی سه سال شهرداری تهران سه سال عقب ماندگی در تامین اتوبوس دارد و به همین نسبت در کل کشور 9 هزار دستگاه اتوبوس عقب ماندگی از برنامه داریم. بودجه 80 میلیارد تومانی که دولت برای خرید ناوگان اختصاص داده کفاف حدود 120 دستگاه دوکابین و حدود 200 دستگاه تک کابین را خواهد داد و با این ارقام نه تنها دردی دوا نخواهد شد بلکه بر آلام مردم افزوده خواهد شد.  
البته قولهایی داده شده و وزارت کشور اعلام کرده از محل منابع هدفمندسازی یارانه ها که در قانون هم پیش بینی شده بود کمکهایی انجام شود. اما یادمان باشد که اتوبوس مثل نان سنگک نیست که پول بدهیم و از مغازه بخریم! برای تامین اتوبوس از زمانی که گشایش ال سی انجام شود تا زمان تحویل، شش تا هشت ماه زمان لازم است ، بنابر این اینکه تا الان قراردادی منعقد نشده حتی اگر امروز تصمیم گرفته شود تا هشت ماه آینده اتوبوسی وارد و تحویل نخواهد شد. البته من به همکارانی که در وزارت کشور هستند خوشبینم، همکارانی هستند که خودشان از متن شهرداریها بالا آمده اند و درک صحیحی از مشکلات دارند و دلسوزانه تلاش خواهند کرد اما از قراین و شواهد پیداست که ما با مشکلات جدی مواجهیم.
 
 آیا رقم یارانه دولت که برای اتوبوسرانی 8/7 و برای مترو 6/ 11 میلیارد تومان است کفاف هزینه ها را می دهد؟
 برای حفظ وضع موجود در سال 92 حداقل سهم دولت از یارانه اتوبوسرانی 350 میلیارد و سهم مترو نیز 350 میلیارد تومان باشد و البته توجه داشته باشید که این عدد پیش بینی سهم دولت از یارانه حمل و نقل عمومی در سال 92 است نه سال 93. همچنین شهرداری تهران بیش از این رقم را باید اختصاص دهد وگرنه فشار بیشتری برگرده مردم وارد خواهد آمد.
 
 سهم دولت در سال آینده چقدر باید باشد؟ 
ما نمیتوانیم درباره قیمت تمام شده بعد از اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه ها صحبت کنیم چرا که باید نوسانات متغیرهای بعد از هدفمندسازی یارانه ها مشخص شود. به عنوان مثال شما دیدید که اعلام کردند برق از سال آینده 25 درصد گران خواهد شد، این بر سیستم های حمل و نقل اثر می گذارد، مثلا در مترو انرژی مصرفی فقط الکتریسیته است. باید ببینیم سایر متغیرها چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد. عدد 350 میلیارد توان سهم یارانه دولت برای مترو و 350 میلیارد تومان سهم اتوبوس برای حفظ شرایط در سال 92 است ولی اگر هر متغیری که تغییر کند یارانه بیشتری مورد نیاز است.
 
 نوسازی ناوگان تاکسیرانی به کجا رسید. به نظر می رسد به ویژه پس از ماجراهای دو سال اخیر و افت تولید خودروسازان داخلی متوقف شده است. 
تاکسی به عنوان یک وسیله نیمه عمومی باید ویژگی های یک تاکسی استاندارد را داشته باشد. تاکسی، مینی بوس و اتوبوس نیست و انتظار استفاده این چنینی انتظار غلطی است. شما اگر در کشورهای دیگر بررسی کنید می بینید سهم تاکسی در حمل و نقل عمومی 2 تا 4 درصد است این در حالی است که براساس مصوبات مجلس شورای اسلامی این سهم 20 درصد پیش بینی شده که البته این سهم در شهرستانها بیش از 20 درصد است. به اعتقاد ما تاکسی باید عملکرد "در تو در" داشته باشد یعنی مسافر را از مبدا تا مقصد برساند، نکته دیگر اینکه تاکسی باید ویژگیهای یک وسیله نقلیه به عنوان تاکسی را داشته باشد. ما سه سال پیش در شورای عالی هماهنگی ترافیک جلسات کارشناسی داشتیم که ویژگیهای تاکسی را تعریف کردیم. به لحاظ ساختاری ، ایمنی، مصرف انرژی، راحتی مسافر ، منظر شهری و بسیاری موضوعات دیگر مورد بحث قرار گرفت. همانطور که اشاره داشتید به دلیل پایین آمدن تولید خودرو مشکلاتی در تامین تاکسی داشتیم.
چند ماه پیش بحثی مطرح بود که خودروی بسیار بی کیفیتی در اختیار تهران و کلانشهرها بگذارند که ما مقاومت کردیم و اعلام کردیم این وسیله کیفیت و ایمنی لازم را ندارد و در شان مردم نیست و بسیار پراستهلاک است و راننده ها را با مشکل مواجه خواهد کرد. خوشبختانه با مقاومت تهران و کلانشهرها و همراهی وزارت کشور آن خودرو منتفی شود.
 
منظورتان از آن خودروی بی کیفیت ، کدام خودرو است؟
 اجازه بدهید نام خودروساز را نیاوریم!
 
 چه خودرویی جایگزین خودروی بی کیفیت مذکور شد؟
 در حال حاضر قرار بر تحویل سمند است. البته ما این را مرهمی بر وضعیت تهران که حدود 20 هزار خودروی فرسوده دارد تلقی می کنیم اما به دنبال وارد کردن خودروی با کیفیت در ناوگان تاکسیرانی هستیم. سازندگان داخلی اگر خودروی مورد نظر ما را تولید کنند استقبال خواهیم کرد و اگر نتوانند تولید کنند باید بدانند که ما بین مردم و خودروسازان قطعا مردم را انتخاب خواهیم کرد.
 
 پیشنهاد خرید تاکسی چینی به کجا رسید؟
 یکی از پیشنهادهای دوستانی که می خواستند خودروی مورد نیاز را تامین کنند خودروی چینی بود که ما آن برند خاص را نپذیرفتیم، زیرا سابقه و رتبه ایمنی آن را در اختیار داشتیم و از نظر ما کیفیت لازم را نداشت. هر تولید کننده داخلی یا خارجی که قطعا اولویت با تولیدکننده داخلی است ، بتواند انتظارات ما را برآورده کند به دنبالش خواهیم رفت.
 
 چنددستگاه تاکسی نوسازی خواهد شد؟
 بستگی به خودروساز، تسهیلات و نرخ آن دارد. بسیاری از رانندگان ما انگیزه ای برای نوسازی ندارند چون با یک خودروی فرسوده همان قدر درآمد کسب می کنند که از یک تاکسی صفر کیلومتر. با کمیسیون عمران شورای شهر مذاکراتی داشته ایم که مکانیزمهایی در نظر گرفته شود تا راننده و سرمایه گذار انگیزه پیدا کنند و به سمت خودروهای با کیفیت تر بروند.
 
 نرخ تسهیلاتی که قرار است براساس آن خودروهای جدید به تاکسیداران واگذار شود چقدر است؟
 صحبت از نرخ تسهیلات با نرخ ناخالص 15 درصد است.
 
درباره مراکز معاینه فنی نکته ای پیش ازاین شما اعلام کرده بودید که تعدادی اتوبوس ظاهرا نو مورد معاینه قرار گرفتند و همه خودروهای یاد شده مردود شدند. 
معاینه فنی خودروهای سنگین برون شهری در حیطه وظایف وزارت راه است. معاینه فنی خودروها سبک و خودروهای سنگین درون شهری را هم شهرداریها و وزارت کشور پیگیری می کنند. ما مراکز معاینه فنی خودروهای سنگین درون شهری را ایجاد کرده ایم و اتوبوسهای ناوگان مان را معاینه فنی می کنیم و اتوبوسهایی که مشکل داشته باشند همان جا تعیین تکلیف می شوند.  موردی که شما اشاره کردید مربوط به اتوبوسهای بین شهری بود. حوادث و سوانح جاده ای نشان می دهد که اتوبوسها و راننده ها باید دارای سلامت باشند. گواهی خودروها همان معاینه فنی است و گواهی سلامت راننده ها نیز عدم اعتیاد و سلامت جسمی و روحی آنان و مکانیزم استفاده از راننده های کمکی در جاده هاست. در نهایت هم کنترل کل ناوگان جاده ای است، چراکه ممکن است هم خودرو سالم باشد هم راننده اما تخطی از مقررات حادثه به وجود بیاورد. حوادث اخیر نشان داد باید با جدیت به معاینه فنی توجه شود.
 
 اتوبوس های برون شهری نیز با ورود به ترمینالهای داخل شهر عملا وارد محدوده شهرداریها می شوند. چرا کنترل معاینه فنی در داخل شهر صورت نمی گیرد؟
 یکی از موضوعاتی که مورد درخواست ماست این است که اتوبوسی که از در ترمینال می خواهد خارج شود، این اختیار را به ما بدهند که اگر فاقد معاینه فنی است اجازه خروج ندهیم. ما اعلام آمادگی کرده ایم و ظرفیت فنی هم داریم تا هر خودرویی که خواست از ترمینال خارج شود ، همراه با صورت وضعیت مسافری ، گواهی معاینه فنی هم به پیوست داشته باشد. از نظر ما نیز بهترین راهکار نیز همین است. اما هنگامی که خودرو خارج شد دیگر توجیهاتی مانند اینکه مشکل ترمز داشت و از این قبیل فایده ای ندارد. همانطور که شما هم گفتید ما هم معتقدیم نظارت بر معاینه فنی حتما باید از مبدا اتفاق بیفتد.
این پیشنهاد جدی ماست که اگر اتوبوسی معاینه فنی نداشت از ترمینال اجازه خروج داده نشود، به ویژه که در آستانه نوروز و مسافرتهای آغاز سال جدید هستیم.
 
 برای معاینه فنی مکانیزه این خودروها پیشنهاد مشخصی هم دارید؟
 من اجازه می خواهم پیشنهادی را که مطرح کرده ایم اما اقبالی از سوی دستگاهها ندیده ایم مجدد مطرح کنم. پیشنهاد دادیم که این ترتیب و توالی رعایت شود. نخست اینکه معاینه فنی فقط بصورت مکانیزه باشد ، اجازه ندهیم بصورت چشمی و دستی انجام شود همانطور که متاسفانه در برخی شهرها انجام می شود. دوم آنکه بانک اطلاعات خودروهای دارای معاینه فنی در دسترس گذاشته شود. سوم آنکه هر خودرویی که اطلاعات معاینه فنی آن در بانک اطلاعات ما وجود نداشت ولی اطلاعات آن در بانک اطلاعات شماره گذاری وجود داشت، به عنوان خودروی فاقد معاینه فنی بشناسند و پلیس برخورد کند. معاینه فنی مانند بیمه است، هر خودرویی باید بیمه داشته باشد حتی اگر در پارکینگ باشد. همچنین می توان از ظرفیت دوربین های پلاک خوان استفاده کرد تا همان طور که وقتی خودرویی وارد طرح ترافیک می شود جریمه خواهد شد ، خودروهای فاقد معاینه فنی هم جریمه شوند.