| کد خبر: 141346 |

اطلس باستان‌شناسی ساحلی خزر تدوین می‎شود

پروژه‌ بررسی و شناسایی کشتی‌های تاریخی و بنادر کهن تجاری دریای خزر در دو استان دیگر شمال کشور اجرا می‎شود.

تین نیوز

پروژه‌ بررسی و شناسایی کشتی‌های تاریخی و بنادر کهن تجاری دریای خزر در دو استان دیگر شمال کشور اجرا می‎شود.

به گزارش مارین نیوز، سرپرست پروژه بررسی و شناسایی کشتی‌های تاریخی و بنادر کهن تجاری دریای خزر در استان گیلان گفت: پروژه‌ بررسی و شناسایی کشتی‌های تاریخی و بنادر کهن تجاری دریای خزر که در استان گیلان اجرا شده در دو استان دیگر شمال کشور  نیز اجرا  می‎شود و یافته‎های آن مجموعا در قالب یک اطلس باستان‎شناسی جمع‌آوری و منتشر خواهد شد.

حسین توفیقیان با بیان اینکه این پروژه اسفندماه سال 95 انجام شد و اکنون نیز در حال نهایی کردن گزارش آن هستیم، به خبرنگار مارین‌تایمز گفت:در این پروژه بقایای کشتی‎هایی که در نوار ساحلی استان گیلان باقی مانده بود ثبت و ضبط شد و موضوع ساخت قایق‌های محلی نیز بررسی شد.

توفیقیان با اشاره به اینکه همه موارد فرهنگی و تاریخی که درباره کشتی‎های این  منطقه وجود داشت نیز ثبت شد، اظهار کرد: در این طرح مطالعات گروه باستان شناسی بر روی دو  فروند شناور  چوبی تاریخی که یکی از آنها در ساحل تالش و دیگری در ساحل رودسر  قرار داشت ، انجام شد و این دوکشتی به عنوان آثار ملی ثبت شدند.

وی افزود: یک کشتی دیگر در سواحل امیرآباد نیز در این طرح مطالعه شد که در عمق 10 متری دریای خزر قرار دارد. جنس این کشتی فلزی و کاملا با دو کشتی دیگر متفاوت است.

توفیقیان با اشاره به اینکه در این طرح، آخرین کارگاه‎های محلی ساخت قایق‌های محلی نیز مورد بررسی قرار گرفت، خاطرنشان کرد: در این بررسی نوعی قایق ساده با ساختار پوستی در "تالاب استیل" شهرستان آستارا ثبت شد که به قایق‌های درختی از میان تهی بسیار شبیه است.

به گفته این کارشناس باستان شناسی زیرآب؛ قدمت استفاده از این روش برای ساخت وسایل نقلیه به دوران میان سنگی باز می‌گردد.

وی افزود: فعلا طرح دیگری برای دریای خزر وجود ندارد البته پیش‎بینی می‎شود که پس از نهایی شدن گزارش مطالعات نوار ساحلی استان گیلان، همین پروژه مطلعاتی و شناسایی در دو استان ساحلی دیگر یعنی استان مازندران و استان گلستان نیز انجام شود تا بتوانیم دستاورد دقیقی از فرهنگ، آداب، رسوم و کشتیرانی و کشتی‎سازی در دریای خزر از 500 سال گذشته در دست داشته باشیم.

این کارشناس و پژوهشگر باستان شناسی زیرآب در ایران تاکید کرد: با وجود اینکه باستان شناسی در خزر بسیار محدودتر از باستان شناسی در دریای عمان و خلیج فارس است، اما دستاوردها و نتایج این بررسی‌ها در سه استان ساحلی دریای خزر پس از نهایی شدن در قالب یک اطلس منتشر خواهد شد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا نتایج این مطالعات برای انجام باستان شناسی زیرآب نیز مفید است یا خیر، تاکید کرد: در بخش کار میدانی باستان‎شناسی نتایج این مطالعات می‎تواند یاریگر باشد اما در مراحل دیگر به علت تفاوت ماهیتی ساحل و دریا و تفاوت‎های تاریخی و باستانی آنها این مطالعات نمی‎تواند مورد استفاده قرار گیرد.

باستان شناسی زیرآب دریای خزر نیاز به اعتبار بالا و زمان طولانی دارد

سرپرست پروژه بررسی و شناسایی کشتی‌های تاریخی و بنادر کهن تجاری دریای مازندران در استان گیلان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا تاکنون باستان‎شناسی زیرآب در دریای خزر انجام شده است؟ تصریح کرد: نخستین نمونه باستان شناسی زیر آب در دریای خزر همین مطالعاتی است که روی کشتی بازمانده در عمق 10 متری ساحل امیرآباد لاهیجان انجام شده است که خوشبختانه دستاورد بسیار خوبی برای ایران است، اما به جز این پروژه، تاکنون باستانشناسی زیرآب در دریای خزر نداشته‎ایم.

وی یادآور شد: باستان شناسی زیرآب دریای خزر پروژه‎ای بسیار بزرگ و دشوار است و نیاز به زمان طولانی و اعتبار بالایی دارد زیرا آب دریای خزر غیرشفاف و کدر است و از این لحاظ به دریای سیاه معروف است که غواصی در این دریا بسیار سخت و دشوار است و باستان شناسان و محققان در زیر آب دید عادی ندارند و این کار را دشوار کرده است.

توفیقیان در همین رابطه اظهار کرد: بر اساس فرضیه‎ها و منابع جغرافیایی و تاریخی، ایران قبل از دوران صفویه در دریای خزر کشتیرانی نداشته است، بنابراین پیش‎بینی می‎شود آثاری که متعلق به پیش از دوره صفویه باشد در این دریا یافت نشود.

وی درباره اعتبارات لازم برای پروژه‎های باستان شناسی زیر آب و یا ساحلی، بیان کرد: انجام مطالعات ساحلی اعتبار زیادی نیاز ندارد بنابراین پژوهشگاه میراث فرهنگی به راحتی و به سرعت اعتبار لازم را در اختیار گروه مطالعاتی قرار می‎دهد اما باستان شناسی زیرآب نیاز به اعتبارات و منابع کلان دارد و از آنجایی که تا کنون چنین پروژه‎ای انجام نشده است نمی‎توانیم اظهار نظر کنیم که پژوهشگاه میراث فرهنگی توان پرداخت و تامین اعتبارات این گونه پروژه‎ها را دارد یاخیر.

راه‌اندازی رسمی گروه باستان شناسی زیرآب در پژوهشکده باستان شناسی

توفیقیان گفت: خوشبختانه امسال، بعد از 20 سال نخستین گام برای راه‎اندازی و ایجاد گروه باستان‌شناسی زیرآب در پژوهشکده باستان شناسی برداشته شد و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و پژوهشگاه میراث فرهنگی ایجاد این گروه را تصویب رساندند و دستور آنرا به صورت رسمی ابلاغ کردند.

وی افزود: با این کار، از این به بعد گروهی رسمی و قانونی به نام باستان شناسی زیرآب در پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی داریم که می‎توانیم کارها و پروژه‎ها را به صورت تخصصی در آنجا پیگیری کنیم.

مسوول راه‌اندازی گروه باستان‌شناسی زیرآب در پژوهشکده میراث فرهنگی اظهار کرد: در حال حاضر تعدادی از افراد این گروه مشخص شده‌اند اما همچنان در مرحله انتخاب و معرفی مدیر گروه و اعضای آن هستیم و امیدواریم که اعضای بیسشتری به این گروه مراجعه کنند و به جمع ما بپیوندند.

توفیقیان تصریح کرد: راه‎اندازی و ایجاد این گروه، دوره تازه‎ای از باستان شناسی زیر آب را که در ایران مغفول مانده است، به ارمغان خواهد آورد و امیدواریم در ادامه این روند و مدیریت آن بتوانیم این گروه را به صورت جدی فعال و تجهیزات باستان شناسی زیرآب را به روز و اعضای فعال‌تری را جذب کنیم.

وی یادآور شد:باستان شناسی در خشکی مهم است اما باستان‎شناسی زیرآب صدبرابر مهم‎تر است بنابراین امیدواریم با این کار بتوانیم این فعالیت را نیز عملی کنیم، زیرا علاوه بر دریای خزر و دریای عمان، سواحل و دریای خلیج فارس نیز برای ما اهمیت بسیار زیادی از لحاظ تاریخی و فرهنگی دارد.

 

منبع: سايت خبری مارین تایمز
خواندنی ها

ارسال نظر

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.

  • تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.

  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

  • انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.

  • جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.