| کد خبر: 146664 |

عملکرد راهبردی وزارت راه و شهرسازی در حمل‌ونقل بین المللی جاد‌ه‌ای:

تعریف کریدورهای حمل‌ونقلی جاده‌ای و توسعه کریدور محور

یکی از رویکردهای اصلی برنامه راهبردی وزارت راه و شهرسازی که طی سال‌های 92 تا 96 مورد توجه قرار گرفته، توسعه بین المللی حمل‌ونقل است و در این راستا تلاش شده، علاوه بر تعریف کریدورهای جدید برای توسعه حمل‌ونقل بین المللی و ترانزیت‌ کالا و مسافر، زیرساخت‌های مورد نیاز آن در داخل کشور نیز تامین شود.

تین نیوز

یکی از رویکردهای اصلی برنامه راهبردی وزارت راه و شهرسازی که طی سال‌های 92 تا 96 مورد توجه قرار گرفته، توسعه بین المللی حمل‌ونقل است و در این راستا تلاش شده، علاوه بر تعریف کریدورهای جدید برای توسعه حمل‌ونقل بین المللی و ترانزیت‌ کالا و مسافر، زیرساخت‌های مورد نیاز آن در داخل کشور نیز تامین شود.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی برای درک صحیح اقدامات این وزارتخانه در راستای توسعه حمل‌ونقل بین‌المللی و ترانزیت جاد‌ه‌ای ابتدا باید از جایگاه و نقش ایران در عرصه ترانزیت بین‌المللی تصویر صحیحی در ذهن داشت. بر همین اساس ابتدا باید دانست که نقش ایران در شبکه‌های بزرگراهی بین‌المللی مانند شبکه‌های بزرگراهی آسیا چیست؟

نقش ایران در شبکه بزرگراهی آسیا

بزرگراه 1 AH در ایران از بزرگراه اسلام قلعه تایباد (۳۶) شروع می‌شود و سپس­، وارد بزرگراه تایباد سنگ بست (۹۷) می‌شود. این مسیر، پس از عبور از بزرگراه سنگ بست-تهران (۴۴) وارد آزادراه تهران-تبریز (۲) شده و در پایان بزرگراه تبریز بازرگان (۳۲) را پیش رو دارد تا وارد کشور ترکیه شود. لازم به ذکر است هدف اصلی از ایجاد شبکه بزرگراهی آسیا، استفاده حداکثری از ظرفیت بزرگراهی دو قاره اروپا و آسیا و جلوگیری از افزایش ساخت بزرگراه‌های جدید است. همچنین ایجاد پایانه ­های حمل‌ونقلی و توسعه توریسم میان کشورها، از مزایای بزرگراه آسیا به شمار می­‌رود.

بزرگراه 8 AH به طول ۴.۸۱۷ کیلومتر از مرز بین روسیه و فنلاند شروع‌شده و به بندر امام در ایران منتهی می­شود که هشتمین بزرگراه مهم از کل شبکه بزرگراهی آسیا به شمار می­رود. همچنین بزرگراه 70 AH ، به طول ۴.۸۳۲ کیلومتر از مرز روسیه و اوکراین آغاز و به بندرعباس ختم می‌شود . بزرگراه 71 AH نیز به طول 426 کیلومتر از منطقه دلارام در افغانستان واقع در بزرگراه 1 AH آغاز می­شود و در منطقه دشتک استان قزوین واقع در بزرگراه 75 AH به پایان می­رسد .

بزرگراه 72 AH به طول ۱.۱۴۷ کیلومتر تهران را به بوشهر متصل می­نماید که با بزرگراه­های 1 AH ، 2 AH و 8 AH نیز هم مسیر است. همچنین 75 AH بزرگراه دیگری است که تجان در ترکمنستان را به منطقه آزاد چابهار واقع در بزرگراه 5 AH به طول ۱.۸۷۱ کیلومتر متصل می‌کند . عشق‌آباد در ترکمنستان واقع در بزرگراه 5 AH نیز با پیمایش مسیری به طول ۱.۰۷۶ کیلومتر به شهر کرمان واقع در بزرگراه 2 AH در ایران می­رسد و بزرگراه 78 AH را تشکیل می­دهند.

بزرگراه 82 AH به طول ۱.۲۶۱ کیلومتر از مرز بین روسیه و گرجستان آغاز می­شود و در شمال شهر خوی واقع در آذربایجان غربی در منطقه­ای بنام ایواوغلی در بزرگراه 1 AH خاتمه می­یابد. بزرگراه 1 AH از توکیو ژاپن آغاز می­شود و پس از عبور از کشورهای چین، کره، کشورهای جنوب شرق آسیا، هندوستان، پاکستان، افغانستان و ایران تا غرب ترکیه و شهرهای استانبول و ادیرنه ادامه می­یابد و از مرز بلغارستان وارد بزرگراه E 80 در شبکه بزرگراهی اروپا می­شود.

پس از آشنایی با نقش ایران در شبکه بزرگراهی آسیا و نقاط اتصال آن با سایر کشورها اقدام دیگری در راستای تعریف کریدورهای حمل‌ونقلی جاده‌ای و توسعه کریدور محور صورت گرفت عبارت است از پیگیری اصلاح حقوقی موافقت‌نامه عشق‌آباد و برگزاری اولین اجلاس شورای هماهنگی موافقت‌نامه در تهران، همکار‌ی­های گسترده با سازمان همکار‌‌‌‌ی­های اقتصادی، تلاش در جهت فعا‌ل­سازی­ کریدور جاد‌ه‌­ای اسلام­آباد- تهران- استانبول ( ITI ) و کریدور جاده­‌ای قرقیزستان- تاجیکستان- افغانستان- ایران ( KTAI )، پیگیری انعقاد موافقت‌نامه حمل‌ونقلی کشورهای حوزه دریای خزر، انجام هماهنگی­‌های لازم جهت برگزاری ششمین اجلاس شورای هماهنگی و هفتمین اجلاس گروه­‌های کارشناسی کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال- جنوب در دهلی‌نو.

افزایش همکاری‌های بین‌المللی

یکی از رویکرد‌های اصلی وزارت راه و شهرسازی توسعه بین‌المللی حمل‌ونقل با راهبرد افزایش همکاری‌های بین‌المللی بود که می‌توان به امضا یادداشت تفاهم سه‌جانبه ‌سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران، اتحادیه IRU در خصوص توسعه روابط حمل‌ونقل جاده‌ای با اتحادیه اروپا نام برد.

همه طرف­‌های این یادداشت تفاهم، برای فعال­سازی و توسعه کریدورهای حمل‌ونقلی شامل: جاده تاریخی ابریشم، کریدورهای چندوجهی تازه همچون موافقت‌نامه چابهار، موافقت‌نامه عشق‌آباد، کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب و کریدورهای بین ج. ا.ایران و دیگر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، همکاری می­کنند. اتحادیه ایرو با استقبال از پیگیری تصویب الحاق به موافقت‌نامه اروپایی حمل مواد خطرناک ADR از سوی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده­ای تأکید کرد تا آن زمان همه طرف­ها باهدف ظرفیت­سازی و آماده­سازی برای اجرای ADR مانند ایجاد یک کمیته ملی شامل نهادهای ذی‌ربط همکاری کنند.

همچنین همه طرف­ها درباره پروژه توقفگاه­های امن ایرو به‌منظور ارائه اطلاعات مربوط به موقعیت توقفگاه­های امن همکاری می­کنند بدین منظور، سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده­ای، اطلاعات مربوط به توقفگاه­های امن جاده­ای خود را با ایرو تبادل می­کند و ایرو نیز اطلاعات دریافتی را به رایگان در تارنمای توقفگاه­های امن ایرو ( Transpark Application ) برای استفاده رانندگان ناوگان بین‌المللی قرار می­دهد.

کریدور چابهار

موافقت‌نامه کریدور ترانزیتی و حمل‌ونقل بین‌المللی چابهار در دی‌ماه سال 1381 برابر با ژانویه سال 2003 میلادی در خصوص توسعه زیرساخت­های حمل‌ونقل ترانزیتی در قلمرو جمهوری اسلامی ایران، افغانستان و هند، موافقت‌نامه تأسیس کریدور حمل­ونقل و ترانزیت بین‌المللی (موافقت‌نامه چابهار) بین این سه کشور (طرف­های مؤسس) در تاریخ ۰۳/۰۳/۱۳۹۵ در تهران و با حضور سران، به امضاء رسید . این کریدور با توجه به نیاز افغانستان به‌عنوان کشور محصور در خشکی، برای دسترسی به دریاهای آزاد و باهدف بهره­گیری از امکانات حمل­‌ونقل زمینی و هوایی و امکانات گمرکی بندر و منطقه آزاد و صنعتی چابهار به‌عنوان کانون (ها) توسعه همکاری­‌های حمل‌ونقلی و ترانزیتی میان سه کشور، نسبت به توسعه و بهبود توانمندی‌­ها جهت تسهیل حمل­‌و­نقل و ترانزیت کالا و مسافر و بهره­‌برداری از زیرساخت­‌های موجود و آتی مورد تأکید قرارگرفته است.

کریدور خلیج فارس-دریای سیاه

کریدور حمل­ونقل بین‌المللی و ترانزیتی خلیج‌فارس- دریای سیاه با ابتکار جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کریدور حمل‌­ونقل چندوجهی از بنادر جنوبی کشور آغاز و پس از عبور از مرزهای شمال کشور وارد کشورهای ارمنستان و آذربایجان می­گردد و سپس از این کشورها به بنادر پوتی و باتومی در گرجستان اتصال پیدا می­کند.

این موافقت‌نامه که برای اولین بار بین چهار کشور منطقه در آسیا و قفقاز با دو کشور از اتحادیه اروپا (بلغارستان و یونان) منعقد خواهد شد به تسهیل حمل­ونقل و افزایش تجارت در منطقه و توسعه روابط بازرگانی و اقتصادی کشورهای عضو منجر و مسیر خلیج‌فارس- دریای سیاه به اروپا را به‌عنوان مسیر آلترناتیو و مناسب در مقایسه با مسیرهای سنتی فعلی ایجاد خواهد کرد. نخستین نشست کارشناسی در تهران (۳۱-۳۰ فروردین‌ماه سال ۱۳۹۵) با حضور نمایندگان کشورهای گرجستان، بلغارستان، ارمنستان و یونان و نیز نمایندگان سازمان­های داخلی ج. ا.ا برگزار شد مقرر است آخرین دور از مذاکرات کارشناسی برای نهایی شدن متن موافقت‌نامه در پایان مردادماه سال 1396 در تفلیس- گرجستان تشکیل شود.

رومانی تقاضای خود را برای پیوستن به این کریدور به جمهوری اسلامی ایران ارسال کرده و برخی کشورها ازجمله هند و عمان نیز علاقه نشان داده­اند. موضوع گسترش حوزه جغرافیایی این کریدور در نشست­های متعاقب در سطوح مختلف مورد مذاکره و بررسی قرار خواهد گرفت.

افتتاح و بهره‌برداری از پایانه‌های مرزی

پس از توسعه روابط و امضا موافقت‌نامه‌های ترانزیتی بین‌المللی یکی از اقداماتی که باید به‌صورت سامانمند از سوی بخش حمل‌ونقل انجام شود؛ ایجاد و توسعه پایانه‌های مرزی به‌عنوان محلی برای تخلیه و بارگیری و انجام امور مربوط به حمل‌ونقل بین‌المللی کالا و ترانزیت است. با تأکید بر ساماندهی وضعیت مسافران در مرزهای زمینی کشور و همچنین تسهیل تجارت، باید به خدمات پشتیانی قابل‌ارائه در مرزها و پایانه‌های مرزی مانند پارکینگ، پمپ‌بنزین، بازارچه‌های مرزی و انبارداری توجه شود و با توجه به حجم تبادلات اقتصادی و تجاری و وجود محدوده‌های متعدد درواقع لجستیک پارک حمل‌ونقل در بخش ایست اختیاری پایانه‌های مرزی گسترش یابد .

به‌طور مثال طرح‌های جامع پایانه‌‌های مرزی پرویزخان، پلدشت و طرح توسعه سالن مسافری پایانه شلمچه و طرح جامع پایانه مرزی میل 78 ماهیرود در شورای ساماندهی پایانه‌های مرزی مورد تصویب نهایی قرار گرفت .

توسعه پایانه‌های مرزی منطقه‌ای

پایانه‌­های مرزی ایران شامل: بازرگان- سرو- مهران- پلدشت- تمرچین- کیله سردشت- رازی-جلفا- نوردوز- بیله سوار- اصلاندوز- آستارا - اینچه برون- باجگیران- لطف­آباد- سرخس- دوغارون- میرجاوه- میلک- باشماق- سیران‌بند- خسروی-پرویزخان- مهران- شلمچه- چزابه- میل 78 (ماهیرود) و یزدان است.

پایانه مرزی میل 78 در استان خراسان جنوبی و همسایگی افغانستان، فاصله آن با مرکز استان شهر بیرجند حدود 200 کیلومتر است. این پایانه در زمینی به مساحت حدود 10 هکتار احداث گردیده و مرز طرف مقابل شیخ ابوالنصر است . پایانه مرزی پلدشت در استان آذربایجان غربی و همسایگی جمهوری خودمختار نخجوان، فاصله آن با مرکز استان شهر ارومیه حدود 275 کیلومتر است. این پایانه در زمینی به مساحت حدود 17 هکتار احداث گردیده و مرز طرف مقابل شاه‌تختی است.

پایانه مرزی چزابه در استان خوزستان و همسایگی کشور عراق، فاصله آن با مرکز استان شهر اهواز حدود 110 کیلومتر است. این پایانه در زمینی به مساحت حدود 12 هکتار احداث گردیده و مرز طرف مقابل شیب است. پایانه مرزی شلمچه در استان خوزستان و همسایگی عراق، فاصله آن با مرکز استان شهر اهواز حدود 140 کیلومتر است. این پایانه در زمینی به مساحت حدود 12 هکتار احداث گردیده و مرز طرف مقابل تنومه است. پایانه مرزی پرویز خان در استان کرمانشاه و همسایگی عراق فاصله آن با مرکز استان شهر کرمانشاه حدود 200 کیلومتر است. این پایانه در زمینی به مساحت حدود 13 هکتار احداث گردیده و مرز طرف مقابل پرویزخان است.

وزارت راه و شهرسازی طی اقدامات آتی در نظر دارد عملیات ساختمانی باقیمانده را تکمیل کند. البته مسئله صدور ویزا در پایانه‌های مرزی زمینی نیز همواره موردبحث و پیگیری بوده است. ازآنجایی‌که وظیفه صدور ویزا در مبادی ورودی کشور بر عهده نمایندگان وزارت امور خارجه است، در سال­های گذشته و بر اساس درخواست این وزارتخانه در پایانه مرزی نوردوز و آستارا محل­هایی را برای استقرار نمایندگان کنسولی، امور خارجه مشخص و تحویل داده شد که حدود یک ماه نمایندگان در محل­های مذکور مستقر و به ارائه خدمات مبادرت نموده و سپس بدون ذکر دلیل نسبت به ترک محل اقدام نمودند. لذا در حال حاضر در هیچ‌یک از مبادی زمینی جاده­ای درخواستی از سوی وزارت امور خارجه برای استقرار و ارائه خدمات مربوط به ویزا وجود ندارد.

منبع: پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی

اخبار مرتبط

خواندنی ها

ارسال نظر

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.

  • تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.

  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

  • انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.

  • جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.