| کد خبر: 29429 |

◄مدلی برای گذر از چالش اخیر ترانزیتی ایران و ترکیه

 وبلاگ تین نیوز، صمد شفیع زاده | بعد از فروکش کردن جنجال رسانه ای ترکيه در اعتراض به اخذ مابه التفاوت سوخت از طرف ايران از وسائط نقليه عبوری از قلمرو سرزمينی ايران و نيز برخورد غير کارشناسی و احساسی مقامات ترکيه در اين خصوص (نظير گزينش راه گذر آلترناتيو) خبرهای غير رسمی حکايت از تمايل مقامات ترکيه برای حل سريع موضوع را دارد. اتخاذ سياست تقابل با عملکرد قانونی ايران، افزون بر ضرر ناوگان ملی ايران منجر به کاهش ترانزيت ناوگان ترکيه و نيز رکود تردد ناوگان حامل بار صادراتی ترکيه به ايران شده است و نيز برخورد فنی و کارشناسی توسط مقامات ايرانی به ويژه از طرف سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای سبب کاهش تنش ها و تبليغات منفی رسانه ای ترکيه بر عليه ايران و تمايل مقامات ترکيه جهت چاره انديشی برای حل مسئله گرديده است. در اين بين حضور و اظهار نظرهای کارشناسی فعالان صنعت حمل و نقل در رسانه های محلی ايران و انعکاس حمايت های سازمان های مردم نهاد و انجمن های صنفی در راستای منافع ملی سبب تسکين آلام زحمتکشان اين عرصه شده است. 

يکی از ايده های مطرح؛ عرضه سوخت به قيمت فوب خليج فارس در کشور بود. نظری به غايت ظريف اما بی نهايت ايداليستی و آرزو و آرمانی دلخواه ليکن غير ممکن می نماید.
سوخت نيروی محرک صنعت حمل و نقل و صنعت حمل و نقل زيربنای توسعه است. در صورت هر گونه افزايشی در نرخ سوخت تبعات آنی و آتی آن در قيمت تمام شده تمامی محصولات ترابری شده بروز خواهد نمود. نظريه مذکور با واقعيات های کنونی اقتصادی کشور غير عملی است. عرضه سوخت به نرخ جهانی، فارغ از تبعات مثبت و منفی آن بر اقتصاد کشور، سبب جلوگيری از قاچاق سوخت و نيز صرفه جويی در مصرف آن خواهد شد. تئوری مذکور سالهای متمادی است که مطرح می شود. ليکن اجرای آن به غايت مشکل و حتی غير ممکن می نمايد.
ستاد مبارزه با قاچاق سوخت و ارز در طی چند سال گذشته برای جلوگيری از عرضه سوخت مازاد توسط ناوگان ملی در کشورهای مسير، جايگاه های سوخت مستقر در پايانه های مرزی را مکلف نموده بود که با توجه به بعد مسافت پيمايش نسبت به عرضه سوخت مورد نياز به وسائط نقليه عبوری ناوگان ملی اقدام نمايند. 

برای مثال کاميون های حامل محمولات ترانزيتی و يا صادراتی عبوری از پايانه مرزی باشماق به مقصد نهايی شهر سليمانيه اقليم کردستان عراق با سوخت کمتری نسبت به کاميون عبوری به مقصد نهايی اربيل مجاز به تردد هستند.
در اين بين طی سال های گذشته مقامات ترکيه با توجه به اعتراض جايگاه داران سوخت نسبت به عرضه سوخت مازاد توسط ناوگان عبوری ايرانی در بازار آزاد آن کشور نسبت به پلمپ باک کاميون های ايرانی اقدام نمودند. رانندگان ناوگان ملی با اين اقدام قهری مقامات ترکيه در صورت هر گونه نقص فنی و يا علل ديگر مجبور به تحمل سختی ها و مشقات فراوانی می شوند. 

برخی از مقامات ترکيه با عنايت به شناور بودن نرخ سوخت عرضه شده در جايگاه های سوخت به ويژه گازوئيل در ترکيه تحت تاثير نوسانات قيمت نفت خام در بازارهای جهانی، به تصاعدی بودن مبلغ مابه التفاوت سوخت اخذ شده توسط ايران اعتراض نموده اند. شايان توجه است که طی دو ماه اخير قيمت نفت خام در بازارهای جهانی سی درصد نسبت به ماه های قبل کاهش يافته است. مقامات ترکيه ضمن تاييد تلويحی محق بودن ايران به اخذ مابه التفاوت سوخت به ثابت بودن رقم آن در طی سال گله مند هستند.

مدل ذيل به سان يک پيشنهاد و تئوری ارائه می گردد. در اين مدل سبدی از مبلغ مابه التفاوت سوخت در ترکيه و ايران برای هر ماه و قابل تسری برای بازه های زمانی طولانی لحاظ شده است. در هر ماه با توجه به تغييرات پارامترهای داده شده مبلغ اخذ شده متغيير خواهد بود. منافع هر دو طرف در اين مدل ساده لحاظ شده است.
A=B+C+D
در فرمول مذکور
- متغيير A (تابعی از ساير متغييرهای ذکر شده) بيانگر مبلغ (به يورو) مابه التفاوت سوخت اخذ شده از ناوگان خارجی است.
- متغيير B بيانگر اختلاف قيمت سوخت عرضه شده (گازوئيل) در جايگاهای سوخت ترکيه و ايران است. قيمت سوخت در ترکيه در اول هر ماه ميلادی منهای قيمت سوخت عرضه شده در ايران ضربدر مسافت پيمايش وسيله نقليه تا مقاصد نهايی
- متغيير C بيانگر نرخ تفاوت تبديل يورو به پول رايج در ترکيه و ايران است. با توجه به اينکه سوخت در هر دو کشور به پول رايج عرضه می گردد و امکان نوسانات شديد در قبال يورو قابل تصور است.
- متغيير D بيانگر هزينه ارائه چنين خدماتی به ناوگان ترکيه است. شامل هزينه های نرم افزاری و سخت افزاری در هر ماه (نظير هزينه های دفتری، اداری و ...) که می تواند يک رقم ثابتی برای يک سال باشد.
مدل مذکور برای تمامی وسائط نقليه ترکيه ورودی به ايران تعريف شده است صرفنظر از اينکه با باک استاندارد پر وارد قلمرو سرزمينی ايران شوند و يا غير آن. 

قابل ذکر است که با عنايت به پايين بودن نرخ سوخت عرضه شده در ايران نسبت به کشورهای همسايه شکی نيست که ناوگان خارجی خروجی از کشور نسبت به پر نمودن باک خود از سوخت ارزان قيمت ايران اقدام خواهد نمود. در مدل ارائه شده موضوع کاميون های ورودی لحاظ شده بود. به هنگام خروج نيز جايگاه سوخت مستقر در پايانه های مرزی ضمن اندازه گيری موجودی سوخت باک ناوگان خارجی با ارجاع رانندگان مذکور به دفاتر پايانه های مرزی جهت واريز مابه التفاوت نرخ سوخت در ترکيه و ايران در ماه جاری، در صورت تمايل به خريد سوخت، آن را به قيمت استعلامی از پايانه های مرزی که به عنوان مرجع اعلام نرخ سوخت برای ناوگان خروجی با لحاظ نمودن پارامترهای B، C و D سوخت درخواستی را می توانند عرضه نمايند.

خواندنی ها

ارسال نظر

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.

  • تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.

  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

  • انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.

  • جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.