| کد خبر: 90610 |

واشنگتن تایمز: توافق چابهار مولود توافق هسته ای است

تین نیوز | واشنگتن تایمز نوشت: توافق توسعه 'چابهار'؛ مولود پربازده توافق هسته ای ایران است، که تمام پویایی ژئوپولیتیک جنوب آسیا را بر هم زده است.

 

این روزنامه ارگان جمهوری‌خواهان آمریکا روز یکشنبه در مقاله ای به قلم 'گی تیلور' ستون نویس هیات تحریریه خود در باره این توافق افزود: هفته گذشته توافقی میان هند و ایران برای توسعه یک بندر گمنام در 'دریای عمان' به نام بندر چابهار امضا شد .

امضای این توافق که چندان مورد توجه قرار نگرفت، از بعدی دیگر هم جالب توجه است چون نشان می دهد توافق هسته ای ایران تا چه اندازه و با چه قدرتی تمام پویایی جغرافیای سیاسی (ژئوپولیتیک) جنوب آسیا را بر هم زده است. اهداف دهلی نو از این توافق روشن است.

دهلی نو مصمم است گستره نفوذش را در مجاورت خود در افغانستان بسط دهد و ضمن آن از بیرون از مرزهایش به پاکستان حمله کند و از همه مهمتر استیلای چین بر منطقه را به چالش بکشاند .

امضای این توافق هفته گذشته در تهران و با حضور سران سه کشور شامل 'نارندرا مودی' نخست وزیر هند، 'حسن روحانی' رئیس جمهوری ایران و 'اشرف غنی ' رئیس جمهوری افغانستان امضا شد. این سه رهبر لبخند زنان در این گردهمایی نامعمول در تهران گرد هم آمدند .

مودی در این سفر ادعا کرد که میلیاردها دلار برای توسعه بندر 'چابهار' در جنوب شرقی ایران سرمایه گذاری می کند و ضمن آن کمک می کند در سالهای آتی یک منطقه آزاد تجاری ایجاد کند که گستره اش از هند تا مرزهای ایران و افغانستان کشیده شده باشد.

مودی متعهد شد که 500 میلیون دلار برای توسعه تاسیسات بندر 'چابهار' هزنیه کند و این بندر را به یک بندر مهم انتقال کالا با کشتی بدل سازد .

وی ضمن آن وعده داد که هند در سالهای آتی حدود 16 میلیارد دلار برای ساختن منطقه آزاد تجاری چابهار سرمایه گذاری کند و راههای خشکی و آهن در داخل این بندر به سمت شمال احداث کند.
و اما واکنش واشنگتن به این توافق محتاطانه بود. واشنگتن نگران آن است که توافق هسته ای ایران موجب شد تا متحد کلیدی آمریکا یعنی هند با دشمن اصلی واشنگتن در منطقه، هم صف شود .

اما ناظران سیاسی معتقدند که دهلی نو همچنان محکم و استوار به همکاری امنیتیش با آمریکا متعهد مانده است.

این صاحب نظران سیاسی می گویند که تعامل هند با ایران تحقق آرزوی دیرینه دهلی نوست برای گشودن یک ارتباط تجاری جدید میان قطب کلیدی صنعتی هند و کشورهای آسیای میانه بدون حضور پاکستان. کشورهای آسیای میانه در خشکی محصور مانده اند و راهی به دریا ندارند .

این توافق که طرح آن سالها قبل ریخته شده بود اما به دلیل تحریمهای ایران و تحولات منطقه مسکوت مانده بود، واجد اثرات اقتصادی، دیپلماتیک و امنیتی برای کشورهای سراسر منطقه و ماورای آن است.

'تانوی مادان' رئیس پروژه هند در موسسه 'بروکینگز' در واشنگتن پیرامون این توافق توضیح می دهد 'این توافق در کل تضمینی است برای ایجاد راههای ترانزیت (انتقال کالا) از طریق ایران به افغانستان و احتمالا به آسیای میانه'.

مادان اضافه می کند 'هندی ها سالهاست که می کوشند به یک چنین راه ترانزیتی دسترسی پیدا کنند، منتها از طریق پاکستان. آنها به این نتیجه گیری رسیدند که امکان چنین چیزی محال است و لازم است راه دیگری را بیابند.

' هند همچنین این توافق را برای ثبات آینده افغانستان مفید می یابد. دهلی نو می خواهد به افغانستان ثابت کند که کابل گزینه های دیگری هم به جز پاکستان برای دسترسی به دریا دارد'.
وی گفت 'سوال بزرگ این است که آیا پروژه چابهار بزودی اجرایی خواهد بود یا نه ؟

دهلی نو در سال 2003 وعده بازگشت به بندر چابهار را داده بود، اما مشکلات دست و پاگیر اداری در هر دو طرف امضای توافق موجب شد تا توافق مسکوت بماند. وانگهی تنشها بر سر برنامه هسته ای ایران و تحریمهای ایران که از سال 2012 اعمال شد نیز مزید بر علت شد.

روحانی در سخنانی در قبال این توافق گفت 'این پروژه ها نماد بزرگ همکاری ایران - هند است'.
وی توضیح داد که منابع سرشار انرژی ایران و معادن بالقوه هند راه را برای تجارت گسترده آلومینیوم، فولاد و پتروشیمی میان دو کشور هموار می سازد.

چنین طرح هایی گواه آن است که ایران مجدانه مصمم است به نظام اقتصاد جهانی بازگردد.
از دیدگاه دهلی نو تعامل عمیق با ایران به معنای دسترسی آسانتر به نفت و گاز و رفع نیاز مبرم و رو به رشد انرژی هند است. ایران تا قبل از اعمال تحریمها در سال 2012 دومین کشور تامین کننده نفت
خام هند بود .

همزمان با سفر دو روزه مودی به ایران اعلام شد که هند شروع کرده است بدهی 6 میلیارد دلاریش را به ایران، از بابت خرید نفت از ایران در گذشته و معوق بخاطر تحریمها، پرداخت کند. گزارش شده است که هند حدود 750 میلیون دلار از این مبلغ را هفته گذشته پرداخت کرد.

پیوند 'هند - ایران - افغانستان' در مقطعی اتفاق می افتد که پاکستان بیش از پیش در حال نزدیک شدن به چین است. چین هم توافق مشابهی را با پاکستان در پروژه توسعه شهر ساحلی ' گوادار' در 45 مایلی جنوب ساحل چابهار دارد و پول و منابع اجرای آن را در اختیار پاکستان می گذارد.

به رغم تهدید گروههای مسلح اسلامگرای پاکستان، چین در پروژه ای دیگر پروژه کوریدور اقتصادی چین - پاکستان را هم به پیش می برد .این پروژه نیروی محرک اجرای پروژه توسعه گوادار است.

کار ساخت و ساز در گوادار مدتهاست که شروع شده است . پکن این پروژه را برای اتصال صنایعش در غرب چین با عبور از خاک پاکستان برای دستسی به بازارهایی در سرتاسر خاورمیانه مهم می داند.

هند هم با علم به طرح های چین، وارد این پروژه رقابتی همکاری با ایران شده است. هند آرزویش این است که مطمئن شود 'چین تنها گزینه کشورهای خاورمیانه برای تجارت کردن در آینده نیست'.

'ریچارد ام. روساو' از اعضای برجسته مطالعات سیاست هند - آمریکا در 'مرکز مطالعات استراتژیک بین الملل' در واشنگتن در این باره گفته است 'بدیهی است پاکستان که چندین دهه است مسابقه تسلیحات هسته ای با هند دارد و از دیرباز جلوی درگیر شدن هند در افغانستان ایستاده است، هر ائتلافی میان هند و ایران را یک زنگ خطر برای خود تلقی می کند'.

وی می افزاید 'از سویی از دیدگاه هند هم محاصره ژئوپولیتیک پاکستان می تواند معانی فراوانی داشته باشد. ساختن یک دوست در ضلع دیگر مرزهای پاکستان می تواند اهرمی بالقوه بدستان هند بدهد'.

روحانی هم در دیدارش با مودی و غنی در تهران برای پیشگیری از بابت اینکه شاید از این توافق با پاکستان اصطکاک پیدا کند، به پاکستان اطمینان داد که این پروژه علیه اسلام آباد نیست.
او گفت 'توافق امروز علیه هیچ کشوری نیست و فعالیتهای ایران، هند و افغانستان در خدمت کل منطقه و صلح و ثبات منطقه است '.

اما تا به امروز رویکرد دولت 'اوباما' در قبال هند عمدتا بر این محور بوده است که دهلی نو هم در جمع ائتلاف به رهبری واشنگتن برای مقابله با نفوذ فزاینده چین در شرق آسیا قرار گیرد.

مهمترین تبلور این ائتلاف امضای 'دیدگاه مشترک استراتژیک آمریکا - هند' در سال 2015 بود که در سفر اوباما به هند امضا شد. 'اشتون کارتر' وزیر دفاع آمریکا هم ژوئن پارسال 'پیمان چارچوب دفاعی' 10 ساله با همتای هندی خود امضا کرد.

به گفته روساو 'هند بیش از گذشته با آمریکا بر سر موضوعات امنیتی بازی می کند و از این رو در موضع گیری اوباما در قبال چین در صف آمریکا می ایستد تا اگر هم بخواهد پیوندهایش را با ایران گسترش دهد، با اعتراض واشنگتن مواجه نشود'. توافق چابهار در کنگره آمریکا هم واکنشهایی را برانگیخته است.

بسیاری از قانونگذاران آمریکایی سوالهایی را راجع به این توافق طرح کرده و عنوان می کنند که این توافق امکان دارد ناقض قانون تحریمهای آمریکا علیه ایران باشد. کنگره ضمن آن از این بابت نگران است که دو کشور هند و ایران در لوای این همکاری به سمت پیوندهای نظامی متقابل پیش خواهند رفت.

سناتور دمکرت 'بنجامین ال. کاردین' از 'مریلند' هفته گذشته هشدار داد (مدعی شد) که ایران همچنان حامی مالی تروریسم در منطقه است. سناتور جمهوریخواه ' دیوید پرود' از 'جورجیا' هم این سوال را مطرح کرد که آیا واشنگتن لازم نیست نزدیکی میان دو کشور شامل هند مسلح به سلاح هسته ای با ایران آرزومند داشتن قدرت هسته ای را مورد توجه فوق العاده حساس خود داشته باشد یا نه ؟.

' نیشا دزایی بیسوال' معاون وزیر خارجه آمریکا در امور آسیای جنوبی و آسیای میانه در پاسخ به این پرسشها گفت که هنوز هیچ سندی به دست نیامده که ثابت کند میان هند و ایران همکاری نظامی - نظامی و یا مبارزه با تروریسم وجود دارد . وی متذکر شد که آمریکا بدقت اوضاع را زیر نظر دارد.

بیسوال افزود 'درباره توافق چابهار ما با هندی ها شفاف عمل کرده ایم و به آنها گوشزد کرده ایم که از نظر ما تمام محدودیت ها در مورد هرگونه فعالیت با ایران ؛ سر جای خود محفوظ است '.
وی گفت که در این زمینه هندی ها بسیار مسوولانه و پذیرای جلسات با ما برخورد کرده اند.

درباره نقض احتمالی تحریمها هم یکی دیگر از مسوولان وزارت امور خارجه امریکا توضیح داده است 'پیمانی در سال 2012 در آمریکا تصویب شد موسوم به « پیمان آزادی ایران و مبارزه با اشاعه سلاحهای کشتار جمعی» .این پیمان بطور اخص هر فردی را که در بنادر ایران سرمایه گذاری می کرد، مشمول تحریمهای آمریکا قرار می داد. این پیمان در سایه توافق هسته ای ایران منسوخ شمرده شد'.

خواندنی ها

ارسال نظر

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.

  • تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.

  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

  • انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.

  • جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.