راه آهن وبندرخشک اینچه برون دو زیرساخت مهم توسعه گلستان

تین نیوز | راه آهن و بندرخشک دو زیرساخت مهم توسعه یک منطقه اند و اگر این زیرساخت ها درمنطقه مرزی و مهمتر از آن متصل به خطوط ریلی کشورهای همسایه همانند اینچه برون در استان گلستان باشند، به یقین سرعت توسعه را دو چندان می کند.

 پس از اتصال راه آهن جمهوری اسلامی درنقطه مرزی اینچه برون شهرستان گنبدکاووس درشرق استان گلستان به راه آهن دو کشور همسایه یعنی ترکمنستان و قزاقستان در آذرماه 93 که با حضور روسای جمهور سه کشور افتتاح شد و عملیات اجرایی بندر خشک اینچه برون نیز که دو هفته پیش باحضور محمدباقر نوبخت معاون رئیس جمهوری آغاز شد، می تواند نویدبخش آینده ای درخشان برای توسعه استان گلستان بویژه منطقه محروم و مرزی بخش داشلی برون شهرستان گنبدکاووس باشد که تاسیسات راه آهن و بندر خشک در آنجا مستقر می شوند.

بدون تردید تکمیل این دو زیرساخت مهم علاوه بر توسعه منطقه ای می تواند فرصت هایی برای توسعه مناسبات سیاسی، سرمایه گذاری، توسعه صنعت گردشگری و نیز ایجاد هزاران فرصت شغلی برای استان گلستان فراهم کند.

 راه آهن:
امروزه استفاده از حمل و نقل ریلی در زمینه بار و مسافر در دنیا به دلیل مزیت های آن بسیار محبوب و رو به توسعه است، گرانی حمل و نقل هوایی، نارسایی شبکه حمل و نقل جاده ای بویژه ضریب ایمنی پایین راه ها و از طرف دیگر کاهش هفت برابری مصرف سوخت، افزایش 50 برابری ضریب ایمنی، کاهش 20 برابری آلودگی صوتی و محیط زیست، ظرفیت جابه ‌جایی و رفاه و راحتی بیشتر، هزینه تعمیر، استهلاک و نگهداری کمتر و صرفه اقتصادی بالا در حمل و نقل ریلی، موجب شده تا کشورهای پیشرفته و پرجمعیت دنیا نسبت به سرمایه گذاری و توسعه شبکه ریلی خود بیش از گذشته اقدام نمایند.

به گفته مدیرکل راه آهن شمالشرق 2 (استان گلستان)، یکی از هزینه های قابل تامل و تاثیرگذار در قیمت کالای تجارتی، هزینه حمل و نقل است و به حداقل رساندن این هزینه ها به تولیدکننده یا بازرگان، توان رقابت و صادرات بیشتری را در مقابل دیگر تولید کنندگان مشابه می دهد.

محمدرضا قربانی می گوید: امروزه توسعه کارخانه های تولیدی، استقرار صنایع جدید، افزایش میزان عرضه و تقاضای کالاها باعث افزایش تردد جاده ای، ریلی و هوایی و نیز دپوی کالاها و مواد اولیه شده که باید در اسرع وقت به دست مصرف کننده برسد.

موقعیت جغرافیایی ممتاز بین المللی جمهوری اسلامی به عنوان پل ارتباطی شرق و غرب قاره کهن و پرجمعیت آسیا، دسترسی به آب های آزاد و همسایگی با کشورهای نسبتا بزرگ و پرجمعیت با بازار مصرف بالا فرصت مناسبی برای بهره گیری از این ظرفیت ها با ایجاد و تکمیل زیرساخت های توسعه حمل و نقل ریلی و ترانزیت کالا و ایجاد کرده است.

هم اینک کریدورهای ترانزیتی ریلی متعددی از قلمرو ایران عبور و کشورهای خاورمیانه را به مناطق مختلف آسیا و اروپا متصل می نماید که کریدور شمال - جنوب، کریدور بین المللی آسیا - اروپا، کریدور شرق - غرب و کریدور ایران - ترکمنستان - قزاقستان از آن جمله اند.

به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، مهمترین کریدوری که می تواند بین چین و اروپا مورد توجه قرار گیرد، کریدورهایی است که از ایران عبور می کنند که دراین بخش دو کریدور ریلی وجود دارد.

خط آهن سرخس - رازی (خوی آذربایجان غربی) که از سال های گذشته مورد استفاده قرار گرفته است و راه آهن ایران - ترکمنستان - قزاقستان که آذرماه 93 با حضور روسای جمهوری سه کشور در منطقه مرزی اینچه برون استان گلستان به بهره برداری رسید که کریدور دوم واقع درشرق دریای خزر به دلیل کوتاه بودن مسیر آن به طول 400 کیلومتر، از مزیت بیشتری درکاهش تعرفه ها و کوتاهی زمان حمل برخوردار است.

ضمن اینکه می توان درحمل بار و کالای ترانزیت مناطق شرقی کشورهای مشترک المنافع یا CIS از کریدور سرخس - رازی و ترانزیت کالا و بار مناطق غربی این کشورها را نیز از کریدور جدید شرق دریای خزر ( راه آهن قزاقستان - ترکمنستان - ایران ) استفاده نمود.

هر یک از این دو خط راه آهن در بخشی از مسیر خود با اتصال به کریدور شمال - جنوب، به آب های آزاد جنوب کشور نیز مرتبط می شوند که آن نیز ظرفیت دیگری برای حمل بار و مسافر خواهد بود.
طول کریدور شرقی دریای خزر حدود 908 کیلومتر است که 120 کیلومتر آن درقزاقستان، 700 کیلومتر در ترکمنستان و 88 کیلومتر در ایران احداث شده است، این خط ریلی کشورهای CIS را به خلیج فارس و کشورهای جنوب شرقی آسیا متصل می‌ کند.

بندرخشک:
بندرخشک، به منطقه ای اطلاق می شود که حداقل به دو شبکه حمل و نقل بویژه راه آهن دسترسی داشته و نیز در نزدیکی مناطق مرزی و گمرکی و مراکز تجمع کالای آن واقع شده باشد.

مدیرکل راه آهن شمالشرق 2 استان گلستان درخصوص مزایا و اهداف راه اندازی بندرخشک نیز می گوید: بهبود نظام حمل و نقل کشور با تکیه برحمل زمینی کالا در فواصل طولانی توسط راه آهن و فواصل کوتاه توسط کامیون، کاهش قیمت تمام شده کالا، تسهیل عملیات گمرکی و استفاده از مرز به عنوان نقطه عبور، تسهیل تجارت آزاد به منظور ایجاد ارزش افزوده و تنظیم اقتصادی بازار از جمله مزایای بندرخشک است.

کاهش تقاضای نیاز به استفاده از اراضی حاشیه ساحل، افزایش کارایی حمل و نقل، بـهـبـود وضعیت زیرساخت های مرتبط با حمل و نقل، بهبود وضعیت مالی و اقتصادی، افـزایـش سرمایه گذاری مستقیم کشورهای خارجی، تـسـریـع توسعه اقتصادی و یکپارچه سازی لجستیکی مناطق داخلی کشور، بهبود فرایند توسعه پایدار، و کاهش آثار زیست محیطی از دیگر اهداف و مزایای راه اندازی بندرخشک است.

محمدرضا قربانی با اشاره به راه اندازی بندرخشک در بسیاری از کشورهای جهان و نقش و تاثیر مثبت آن دربهبود و توسعه وضعیت حمل و نقل کالا بویژه کالاهای کانتینری، ابراز امیدواری کرد که راه اندازی بندرخشک در اینچه برون نیز بتواند درتوسعه اقتصادی منطقه موثر باشد.

وی گفت: آب و هوای خشک منطقه اینچه برون که در شمال شهرستان گنبدکاووس و هم مرز با ترکمنستان واقع است و امکان نگهداری کالاها بدون نگرانی در آن، وجود زمین های گسترده، کم بازده و ارزان دراین منطقه برای ساخت انبارها، سیلوها و احداث مراکز دپوی بار از مهمترین ویژگی های اینچه برون برای احداث بندر خشک است که می تواند این منطقه را به بزرگترین هاب انبارهای منطقه شمالشرق کشور برای توزیع کالاهای بازرگانان و واردات مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی و نیز مجتمع های صنعتی منطقه آزاد تجاری و صنعتی اینچه برون تبدیل نماید.

به گفته وی، دسترسی آسان به شبکه ریلی کشور، دسترسی آسان به شبکه راه های شریانی کشور، قرار داشتن در مسیر بارهای جاده‌ای، هوایی و ریلی کشور، قرار داشتن در مسیرهای ارتباطی به بنادر دریایی کشور، نزدیکی به مراکز تولید انبوه کالا و نزدیکی به مراکز مصرف انبوه کالا، مناطق ویژه و آزاد اقتصادی کشور از دیگر مزایای ایجاد بندر خشک در اینچه برون است.

قربانی اضافه کرد: براساس تفاهم نامه انجام شده بین مدیر عامل راه آهن جمهوری اسلامی با استاندار گلستان مقدار 1250 هکتار از اراضی اینچه برون به راه آهن در دو مرحله واگذار می شود که در مرحله اول آن 426 هکتار برای بخش حاکمیتی و 308 هکتار برای بخش سرمایه گذاری و در مرحله دوم 516 هکتار برای احداث پایانه نفتی و کانتینریارد (محوطه کانتینری) در نظر گرفته شده است.
وی تصریح کرد: راه آهن جمهوری اسلامی در بخش تاسیسات حاکمیتی، نسبت به احداث خطوط ایستگاهی، خطوط دپوی لوکوموتیو، بازدید واگن، تعویض بوژی، خطوط نرمال و عریض، خطوط شانتینگ یارد درمجموع 146 کیلومتر خط آهن احداث می کند.

مدیرکل راه آهن شمالشرق 2 خاطرنشان کرد: دربخش سرمایه گذاری نیز راه آهن جمهوری اسلامی با آماده نمودن زیرساخت ها و احداث 180 کیلومتر خط عریض و نرمال، بسترهای لازم را برای ورود سرمایه گذاران و شرکت های داخلی و خارجی برای احداث انبارهای عمومی، سیلو، پایانه نفتی و پایانه کانتینری فراهم کرده است.

قربانی، عبور کالاهای ترانزیت، واردات کالا با واگن های کشورهای CIS، صادرات کالاها و محصولات به کشورهای CIS، ایجاد انبارهای سرپوشیده، سیلوهای غلات به منظور فعالیت تخلیه، بارگیری، انبارداری و بازاریابی، ساخت مخازن نفتی برای بارگیری و تخلیه مواد نفتی با ظرفیت 200 میلیون لیتر، فعالیت تعویض بوژی و عملیات مبادله قطارها بین ایستگاه اینچه برون ایران و آق یایلا در ترکمنستان را از مهمترین کارکردها بندرخشک اینچه برون برشمرد.

وی اضافه کرد: ارائه خدمات مسافری، گمرکی و بازرگانی، خدمات مربوط به تغییر نوع حمل و نقل ( ریلی به جاده ای و برعکس)، خدمات مربوط به تعمیر و نگهداری آلات ناقله (جابجا کننده) خطوط نرمال و عریض، خدمات پلیس و مرزبانی، فراهم آوردن دسترسی های مورد نیاز و خدمات رفاهی پرسنل و مشتریان از دیگر مزایای راه اندازی بندرخشک اینچه برون است.

قربانی گفت: با انجام مجموعه این اقدامات علاوه بر توسعه اقتصادی منطقه، سه تا پنج هزار فرصت شغلی نیز برای جوانان ایجاد می شود.

مدیرکل راه آهن شمالشرق 2 (استان گلستان)، سنگ آهن، محصولات نفتی، آهن آلات، پنبه، غلات و کالاهای عمومی را از مهمترین اقلام قابل حمل درحوزه راه آهن و بندرخشک اینچه برون نام برد و افزود: با توجه به برنامه ریزی های انجام شده، تعداد واگن تعویض بوژی شده در افق 1414 در منطقه اینچه برون به 575 دستگاه واگن در روز می رسد که برای انجام عملیات، نیاز به احداث 10 خط تعویض بوژی و تعداد 11 هزار دستگاه بوژی می باشد.

قربانی اضافه کرد: طبق پیش بینی های انجام شده در افق 1414، مقدار 36 میلیون تن بار به صورت ترانزیت، واردات و صادرات از ایستگاه اینچه برون حمل می شود که برای ایجاد و تکمیل زیرساخت های مناسب و برقی کردن خطوط، قراردادی با شرکت RZD روسیه به مبلغ 1،2 میلیارد یورو منعقد شده است.

در کنار این دو زیرساخت مهم اقتصادی و توسعه ای در اینچه برون، درصورت تصویب نهایی طرح منطقه آزاد اینچه برون که از مصوبات سفر آذرماه 93 رئیس جمهوری و هیات دولت به استان گلستان است، روند توسعه گلستان و جبران عقب ماندگی های صنعتی در سال های گذشته، شتاب بیشتری به خود می گیرد.

گمرک اینچه برون در بخش داشلی برون شهرستان گنبدکاووس واقع شده و یک نقطه مهم اتصال و آمد و شد مرزی بین ایران و جمهوری ترکمنستان است که درسال 1371 فعال شد و با استقرار گمرک و برقرار شدن ارتباط زمینی با کشورهای آسیای میانه رونق تجاری به خود گرفت.

اینچه برون هم اینک تنها گمرک زمینی و ریلی گلستان است که در شرق استان و در فاصله 80 کیلومتری شمال مرکز شهرستان 325هزار نفری گنبدکاووس قرار دارد.