◄ چگونه تب بالای ترافیک تبریز را کاهش دهیم؟

تین نیوز | تبریز با مساحتی حدود 240 هزار کیلومتر مربع و با جمعیتی نزدیک به دو میلیون نفر، سومین شهر بزرگ ایران پس از تهران و مشهد است. این شهر عمده ترین مقصد مهاجرت از شهرها و روستاهای شمال غرب کشور بوده و همین امر در طول سه دهۀ گذشته باعث رشد قابل توجه جمعیت آن گردیده است. از سویی وجود صنایع عمده و زیربنایی مانند پتروشیمی، پالایشگاه، صنایع قطعه سازی، سیمان و... موجب شده، تبریز دومین شهر صنعتی ایران لقب گیرد.

به گزارش تین نیوز، مانند بسیاری از شهرهای با قدمت تاریخی بالا، تبریز نیز در مسیر توسعه و رشد چهرۀ خود را تغییر داده و در کنار بافت اصیل و قدیمی خود شاهد هجوم جمعیت و گسترش بافت شهری و ساخت شهرک های اقماری در اطراف خود بوده است.

آنچه در این نوشتار مدنظر است معضل گره های ترافیکی بی شمار در این شهر است که طی چهار سال اخیر به شدت افزایش یافته و اکنون مانند یک بیماری مزمن گریبان شهروندان تبریزی را گرفته است. البته اغلب شهرهای بزرگ ایران به نوعی درگیر این مشکل هستند ولی آنچه در ادامه عنوان خواهد شد، سه دلیل عمده ایجاد این معضل در سطح شهر تبریز است. آنچه به عنوان راه حل ارائه شده است به طور حتم مورد توجه مسؤلین محترم ذیربط بوده و هست، لیکن برای یادآوری و تأکید مجدد بر لزوم توجه به این معضل رو به رشد، ارایه شده است.

- توسعه بی رویه معابر شهری بدون توجه به مهندسی ترافیک:
دگرگونی بافت شهری در مرکز شهر تبریز (که تمرکز بافت قدیمی و فرسوده در آن بسیار بیشتر از سایر نقاط است) و نوسازی بافتهای فرسوده بر اساس طرح تفضیلی موجب گردیده است معابر اصلی و فرعی جدید به شریانهای اصلی تردد شهری اضافه گردد. اما این افزایش بیش از آنکه ترافیک شهری را تسهیل نماید، باعث افزایش آن و ایجاد گره های ترافیکی بسیاری در سطح شهر گردیده است.

برای این معضل راه حل های ذیل پیشنهاد می شود:
• بررسی دقیق تر و تحلیل وضعیت ترافیکی و شناسایی گلوگاه های عمده در سطح شهر
• توجه ویژه به وضعیت تقاطع های هم سطح به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل بروز ترافیک سنگین
• کنترل و مهندسی ترافیک در معابر پر تردد با استفاده از روشهای متداول از قبیل کنترل و هماهنگی چراغهای راهنمایی و رانندگی، جهت دهی به مسیرهای پر تردد و کاهش تداخلات تقاطعهای هم سطح
• ایجاد طرح ترافیک در منطقه مرکزی شهر
• کنترل مکانیزه ترافیک و برخورد جدی با متخلفین در سطح معابر

- تمرکز مراکز ارائه خدمات و کالا در منطقۀ مرکزی شهر:
تمرکز بی حد و حساب مراکز پزشکی، ادارات، سازمانها، ارگان ها و مراکز خرید و فروش کالاهای مختلف (صنعتی، تزئینی، منسوجات، مواد غدایی، ابزارآلات و...)  سیل متقاضیان این خدمات و اقلام از مناطق و حتی شهرها و روستاهای اطراف در طول روز به منطقه مرکزی شهر را موجب شده که این امر، حجم ترافیک روزانه را به طور قابل توجهی افزایش داده است.

برای حل این معضل با توجه به پتانسیل های موجود و مساحت بسیار کم این شهر می توان پیشنهادهای زیر را ارایه کرد:
- از آنجایی که که مساحت این شهر در مقایسه با شهرهایی مانند تهران یا استانبول بسیار کمتر می باشد بنابراین جابجایی برخی از مراکز پزشکی، مراکز خرید یا ادارات (دارای حجم مراجعه بالا) به بخش های کم ترافیک شهر می تواند، بدون ایجاد مشکل بعد مسافت به کاهش حجم ترافیک در منطقه مرکزی شهر کمک نماید.
- ایجاد مراکز تخصصی فروش کالا در مناطق مختلف شهر:
- ایجاد مراکز و قطبهای فروش کالاهی تخصصی در مناطق و شهرک های اطراف علاوه بر تمرکز زدایی از مرکز شهر موجب توسعه و رونق مناطق مذکور خواهد بود.

- موانع موجود بر سر راه گسترش سهم حمل و نقل عمومی:
اگر امروز در سطح شهر تهران خطوط مترو و اتوبوس های سریع و السیر موجب شده اند روزانه میلیون ها سفر درون شهری از طریق سیستم حمل و نقل عمومی انجام شود، نشان از توجه بالای مدیریت شهری به بحث حمل و نقل و ترافیک این کلان شهر کشور دارد.

متأسفانه سهم سیستم حمل و نقل عمومی در شهر تبریز (علی رغم وجود پتانسیل های بالای آن) تاکنون در سیستم حمل و نقل شهری بسیار ناچیز بوده است. در این خصوص نیز می توان موارد ذیل را به عنوان راه حل های میان مدت و کوتاه مدت در نظر گرفت:
- توجه به مطالعات جامع مصوب حمل و نقل ترافیک تبریز
- تسریع در روند راه اندازی خطوط متروی تبریز: با وجود آماده بودن بخش قابل توجهی از مسیر و ایستگاه های خط 1 متروی تبریز، به دلیل مشکل تأمین ناوگان، انتظار بهره برداری از این خط به پنجمین سال خود رسیده است.
- افزایش خطوط اتوبوس های سریع و السیر و خطوط ویژه
- ساماندهی ناوگان تاکسیرانی و ایجاد پایانه های تاکسیرانی در میادین اصلی شهر: این موضوع در جهت کاهش ترافیک معابر منتهی به این میادین بسیار مؤثر خواهد بود.

* کارشناس بخش حمل و نقل ریلی گروه مپنا