جذابیت زیرساخت های کشور برای سرمایه گذاران خارجی

به گزارش تین نیوز از شرکت ساخت و توسعه، مشاور وزیر و رئیس شورای هماهنگی و سیاست‎گذاری تامین مالی خارجی پروژه‎های وزارت راه و شهرسازی در رابطه با لزوم مشارکت سرمایه گذاران در حوزه راه و شهرسازی گفت: پروژه‌های وزارت راه و شهرسازی در همه حوزه‌ها آنقدر زیاد است که اگر بودجه فعلی وزارتخانه را پنج برابر کنند باز هم جوابگو نخواهد بود.

در همه بخش‌ها پروژه‌های زیادی نیمه‌تمام است، تعداد زیادی پروژه تصویب شده که به دلیل عدم تأمین مالی آغاز نشده و قراردادهایی بسته شده که نتوانسته‌ایم آنها را اجرا کنیم. این محدودیت، ما را به سمت پیدا کردن منابع جدید سوق می‌دهد. اگر بخواهیم به داخل کشور نگاه کنیم، منابع و دولتی و منابع بنگاه‌ها مثل راه‌آهن یا سازمان بنادر و دریانوردی است یا منابع بانک‌ها یا نهایتا منابعی است که از بازار سرمایه می‌توان جذب کرد و در آخر منابع سرمایه‌گذاران است، اما متاسفانه امکانات بانک‌ها برای تأمین مالی بسیار محدود است، بودجه دولت هم محدود است، بنگاه‌ها هم به دلیل اینکه ارز گران شده و هزینه‌های جاری‌شان بالا رفته نمی‌توانند منابع را تأمین کنند. بنابراین منابع خارجی و سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی باقی می‌ماند. باید این دو منبع را مدیریت کنیم که بتوانیم برای پروژه‌ها از آنها استفاده کنیم.

اصغر فخریه کاشان از 3 شیوه تامین مالی که تا به حال در زیرساخت های حمل و نقل به کار رفته است نام برد و این دو روش را اینگونه تشریح کرد: یکی از این روش ها از طریق وجوه نقد بودجه‌ای بوده که میزان آن کم است و دیگری فاینانس چین که اعتبار تهران، قم و اصفهان را به طور مشخص از این محل تأمین می‌کنیم. در نوع سوم شرکت‌های سرمایه‌گذار داخلی را تشکیل می‎دهیم که از صندوق توسعه ملی پول بگیرند. در تهران، قزوین، رشت و آستارا یک کنسرسیوم از پیمانکاران داخلی تشکیل داده‎ایم که به عنوان سرمایه‌گذار از صندوق توسعه، تسهیلات دریافت کنند. در رابطه با برقی کردن، مرمت و بازسازی خطوط موجود ریلی نیز راه‌آهن تا حد امکان از منابع خودش مصرف کرده است، اما مازاد آن را در شهرهایی مانند تهران و مشهد باید از طریق فاینانس یا سرمایه‌گذاری پوشش دهد که به دلیل تحریم‌ها تا به حال این کار انجام نشده است. برای ناوگان ریلی هم، سرمایه‎گذاری برای تامین واگن‌باری از طریق بخش خصوصی انجام شده، به این ترتیب که از کشورهای کره، چین، اوکراین و روسیه حتی از هند، واگن باری خریداری شده و در دست بخش خصوصی قرار دارد، اما هنوز کمبود وجود دارد.

مشاور وزیر راه و شهرسازی سیاست مالی وزارتخانه را به گونه ای می داند که تا حد امکان سرمایه‎گذاران از بودجه دولت استفاده نکنند و می افزاید: شیوه‌هایی مثل فاینانس و لیزینگ که بدون اتکا و تضمین دولت می‌توانند تامین مالی شوند در اولویت قرار دارند. در فاینانس، پروژه این ظرفیت را دارد که اگر پولی را گرفت از محل فروش محصولش اقساط خود را بپردازد پس چرا دولت باید تعهد کند؟ در مورد لیزینگ هم همین‌طور؛ وقتی سرمایه نداریم می‌توانیم بعضی از نیازهایمان را به صورت لیزینگ یا اجاره به شرط تملیک خریداری کنیم و اقساط را از طریق اجاره تأمین کنیم.

فخریه کاشان یک شیوه دیگر از تأمین مالی که در پروژه‌ها اتفاق افتاده است را استفاده از مدیریت دارایی‌ها دانست و اظهار داشت: در شهر پردیس از این روش بهره بردیم. به این معنی که بانک مسکن دارایی‌ها و زمین‌هایی که متعلق به شهرهای جدید است را گرو گرفته و گفته پولی را که لازم دارید تا فاز بعدی شهر پردیس را بسازید تأمین می‌کنم. به این طریق بانک مسکن قرار است به اتکای این دارایی‌ها، اوراق صکوک منتشر کرده و صندوق ایجاد کند و از ابزارهایی که در بازار سرمایه وجود دارد استفاده کند. بنابراین یکی دیگر از شیوه‌های تأمین مالی در بخش مسکن که در بخش‌های فرودگاه و ریل هم می‌تواند استفاده شود، استفاده از دارایی‌های وزارتخانه یا سازمان وام‌گیرنده و انتشار ابزارهایی است که بتواند از بازار پول منابع مورد نیاز را تأمین کند.

وی در ادامه با بیان اینکه بایست پروژه های آماده سرمایه گذاری به سرمایه گذاران  با اطلاعات کامل و جامع ارائه شود گفت: باید بسیاری از پروژه‌هایمان به صورت طرح قابل ارائه به سرمایه‌گذار یا تأمین‌کننده مالی ارائه شود. اطلاعاتمان در مورد پروژه‌ها کامل باشد تا  بتوانیم یک پروژه را به خوبی و همه جانبه ارائه نماییم تا ریسک‌ها و چگونگی پوشش آنها برای سرمایه‌گذار تشریح شود و اینکه چطور قرار است این پروژه درآمد ایجاد کند.

فخریه کاشان در رابطه با الزامات شرایط پسا تحریم یادآور شد: ما باید سیاست داشته باشیم. در دوران پساتحریم نباید هول شویم و فکر کنیم که چون شرکت‌های خارجی می‌آیند همه چیز را مهیا کنیم. اینها همان شرکت‌هایی هستند که در دوران تحریم حاضر نبودند نامه‌های ما را هم جواب دهند. درست است که نیاز داریم با دنیا در ارتباط باشیم، اما نباید اینطور باشد که فکر کنند هر چه کرده‌اند گذشته است. باید باهوش باشیم و تدبیر داشته باشیم. نباید هر چیزی را خرید کنیم. هر پروژه‌ای را نباید از فاینانس حل کنیم. امروزه توان داخلی خیلی خوب است و باید به این توان اهمیت بدهیم.