چرا سیاست انصراف از یارانه موفق نبود؟
تین نیوز | عدم تامین كامل اعتبار یارانه‌های پرداختی از محل افزایش نرخ حامل‌های انرژی، مجلس را بر آن داشت تا با اعمال تبصره 21 در قانون بودجه سال 1393، دولت را ملزم به چاره‌اندیشی نماید. دولت نیز در اولین گام، سیاست ثبت‌نام مجدد و انصراف از یارانه‌ها را در پیش گرفت. اما آمار ثبت‌نامی نشان از عدم استقبال مردم از انصراف بود. اما چرا اینگونه شد؟ دلایل متعددی برای این امر وجود دارد، كه در ذیل به برخی از آنها و به ترتیب تاثیرگذاری اشاره می‌شود:
الف- علل رفتاری:
1- عدم اعتماد به تصمیمات: متاسفانه مردم در مسائل اقتصادی به تصمیمات دولت چندان اعتماد ندارند. این مساله، محصول عدم ارتباط صحیح بین شعارها و نتیجه حاصله از سیاست‌ها و تصمیات اقتصادی است. در سیاست‌ها و تصمیمات همواره شعار ایجاد مدینه فاضله را داده، اما عملكرد ناموفق بوده است. مردم مقایسه ساده‌ای بین ثروت و منابع موجود در كشور و سطح زندگی خود با وضعیت اقتصادی و سطح زندگی كشورهای غیرپیشرفته و غیرغربی مثل تركیه، مالزی، كره‌جنوبی و .... انجام می‌دهند و به حقایقی می‌رسند. مردم ایران می‌بینند مردم این كشورها، به‌رغم ثروت و منابع كمتر، زندگی به‌مراتب
بهتر از خودشان دارند. زندگی بهتر را، مردم حق خود می‌دانند و معتقدند تصمیمات و سیاست‌های ناكارامد است كه زندگی كردن را امروز سخت كرده است. شعارهای مرحله اول هدفمندی یارانه‌ها و نتیجه آن یعنی تورم گواه دیگری است تا مردم به سیاست انصراف از یارانه‌ها با تردید بنگرند.
2-حق دانستن یارانه: با شروع مرحله اول هدفمندی و طرح برخی شعارهای مرتبط باعث شده تا مردم این تلقی را نمایند كه این یارانه همان سهم پول نفت است كه سال‌ها از آنها دریغ شده بود. این تلقی را نمی‌توان از اذهان مردم پاك نمود، پس به یارانه دادن باید ادامه داد (حتی برای كسانی كه انصراف داده‌اند) تا ارزش آن به صفر برسد.
ب- علل زیرساختی:
1- عدم وجود بانك‌های اطلاعاتی مناسب و كافی: مردم آگاه هستند كه بانك‌های اطلاعاتی موجود به‌قدری فاقد كارایی است كه نمی‌تواند مردم نیازمند را از مردم غیرنیازمند تمییز دهد. سال‌ها دیده‌اند كه نهادهای ذیربط در ستاندن عوارض و مالیات‌های قانونی کم‌توان هستند. تجربه كرده‌اند كه رانت‌های بانكی و مالی حاصل عدم وجود بانك اطلاعاتی است. مردم می‌دانند كسانی كه دارای ثروت و مكنت زیادی هستند، مالیات كمتری می‌پردازند و امكانات بانكی و مالی بیشتری دراختیار دارند و از یارانه انصراف نمی‌دهند، پس به خود حق می‌دهند از این رقم ناچیز یارانه، گذشت
نكنند.
چون معتقدند عدم دریافت یارانه، نه‌تنها منفعتی در آینده برای آنها ایجاد نخواهد كرد بلكه اختلاف طبقاتی را بیشتر خواهد كرد. پس بهتر است به‌جای شعار، از امروز به فكر تكمیل بانك‌های اطلاعاتی چون املاك و مستغلات (اعم از شهری و روستایی- خانه و آپارتمان- تجاری و اداری- باغ و ویلا- زمین بایر و كشاورزی)، بانك اطلاعاتی خودرو، گسترش پوشش‌های مالیاتی و بانك مالیاتی (صندوق مكانیزه و....) و ... باشیم.
2- عدم وجود كار كارشناسی لازم: متاسفانه تصمیم‌گیران هدفمندی چه در مرحله اول و چه در مرحله دوم فاقد توانایی و كارشناسی لازم بوده و هستند. حذف سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كشور از تصمیم‌گیری‌های دولت در سال‌های اخیر باعث شده كه بعضا سیاست‌های اعمالی در كشور توفیقی نیابند.
در نگارش و اجرای قوانینی همچون اصل 44 قانون اساسی، قانون هدفمندی یارانه‌ها و ... از توان كارشناسی لازم این سازمان و حتی كارشناسان مستقل استفاده نشده و نتیجه آن، عدم توفیق دراجرای آنهاست. اما دولت تدبیر و امید هم کم‌توجه به نظرات كارشناسی این سازمان، سیاست‌های توزیع سبد كالا و ثبت‌نام برای مرحله دوم هدفمندی را شروع نمود كه نتیجه مطلوبی نداشت. پس تا دیر نشده از باقیمانده توان كارشناسی این سازمان و سایر كارشناسان دورمانده سود جویید.
ج- علل تبلیغی و سیاسی:
1- تبلیغات غلط: هجوم تبلیغاتی صدا و سیما در روزهای اخیر حكایتی غریب بود. اینجاست كه تبلیغات، ضدتبلیغ می‌شود و اثر معكوس می‌گذارد. 2- علل سیاسی: باید دولت روحانی بپذیرد كه مخالفین بیكار ننشسته و در این روزهای حساس شروع به هجمه نموده و سوار بر احساسات مردم می‌شوند. انصراف از هدفمندی نیز موقعیتی برای این مخالفین سیاسی ایجاد نمود تا شكست سیاست انصراف از یارانه را بر دولت تحمیل نمایند.
* كارشناس اقتصاد
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.