اما و اگر های قیمت نفت دربودجه ۹۴

تین نیوز | دولت یازدهم در راستای کاهش وابستگی بودجه به نفت ،قیمت نفت را در بودجه سال آینده 72دلار در هربشکه تعیین کرد،اما نوسانات شدیدی که در بازار نفت بوجود آمد قیمت نفت به کمتر از 50دلار رسیده که باید برای آن چاره ای اندیشیده شود.
 
کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی دولت را وادار کرد که در بودجه پیشنهادی خود تجدیدنظر کند و این طور که از سخنان مقامات دولتی پیداست قیمت نفت در بودجه سال آینده تغییر خواهد کرد و به عددی کمتر از قیمت تعیین شده خواهد رسید.

اما تیم اقتصادی دولت در واکنش به کاهش قیمت نفت می گوید که کاهش قیمت نفت هیچ مشکلی را سال جاری بوجود نخواهد آورد و امسال را بدون کسری بودجه به پایان خواهند رساند.

در آن طرف قضیه نمایندگان مجلس هم به کاهش قیمت نفت واکنش نشان داده و از دولت خواسته اند که در قیمت نفت در بودجه سال آینده تجدیدنظر کند.

اما در این بین برخی از نمایندگان بر قطع کامل وابستگی بودجه به نفت تاکید دارند به طوری که برخی از نمایندگان مجلس درحال آماده کردن طرحی هستند تا بتوانند وابستگی بودجه را به درآمدهای نفتی کاملاً قطع کنند.

اما دولتی ها در مورد کاهش قیمت نفت چه می گویند؟
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی با اعتقاد به اینکه روند کاهشی بازار نفت به هر حال به پایان می‌رسد، تاکید کرد که در بدترین شرایط هم تخصیص منابع بهینه و هوشمندانه خواهد بود.

محمد باقر نوبخت در مورد پیش بینی‌های مختلفی که برای تغییرات بازار نفت و اثر آن در بودجه سال آینده وجود دارد، اظهار کرد: با 72 دلاری که برای هر بشکه در بودجه گنجانده‌ایم، حدود 71 هزار میلیارد تومان از درآمدهای سال آینده را تشکیل می‌دهد که حدود یک سوم از بودجه عمومی را شامل می‌شود؛ بنابراین آن قدر رقم بالایی نیست که تغییر آن نگران کننده باشد.

وی با اشاره به تعیین قیمت نفت در بودجه سال جاری گفت: وقتی که در سال گذشته برای لایحه بودجه امسال قیمت 100 دلاری را برای نفت تعیین کردیم این نرخ در بازار بالغ بر 108 دلار در هر بشکه بود و چندان هم قابل پیش بینی نبود که این قیمت تا این حد پایین بیاید؛ بنابراین از اکنون هم نمی توان به طور صد درصد گفت که قیمت نفت در سال آینده باز هم در همین شیب نزولی حرکت می‌کند و فاصله زیادی از 72 دلار می‌گیرد.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی افزود: با توجه به این که قیمت 72 دلار نفت در بودجه 1394 حدود یک ماه پیش به مجلس پیشنهاد شده است، تا زمان تصویب قابل بررسی خواهد بود.

نوبخت با بیان این‌که برای آینده دو نظر وجود دارد، توضیح داد: در یک مورد قیمت نفت می تواند به کمتر از حد فعلی کاهش یافته و حتی نصف شود که در این حالت میزان درآمدهای نفتی ما در بودجه سال آینده به حدود 35 هزار میلیارد تومان می‌رسد و در چنین شرایطی در همین حد هم عدم تحقق منابع خواهیم داشت که دراین حالت ما در مصارف صرفه جویی کرده و ما آن را با هزینه های خود منطبق می‌کنیم.

وی تاکید کرد:‌ کاهش درآمدهای نفتی حتما به معنای کسری بودجه نیست چرا که کسری زمانی اتفاق می افتد که ما نتوانیم منابع و مصارف را منطبق کنیم و از جای دیگر نظیر بانک مرکزی قرض بگیریم ولی به هیچ عنوان چنین اتفاقی نخواهد افتاد. در عین حال که اگر عدم تحقق منابع داشته باشیم حتما هوشمندانه عمل خواهیم کرد.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی این را هم گفت که در بدترین شرایط از لحاظ درآمدی در سال آینده حتما بودجه پروژه های عمرانی تخصیص می یابد و این رقم کمتر از امسال که تاکنون 24 هزار میلیارد تومان پرداخته‌ایم نخواهیم بود.

طیب نیا: کاهش قیمت نفت در بودجه94 به 40 دلار
 وزیر امور اقتصاد و دارایی با اشاره به ارائه لایحه بودجه امسال بر مبنای نفت 72 دلاری به مجلس گفت: «با در نظر گرفتن شرایط جدید در نظر داریم قیمت نفت را به 40 دلار تغییر دهیم و بازتنظیم کنیم.»
وی  کاهش وابستگی به نفت را راه نجات اقتصاد ایران دانست و ادامه داد:«با توجه به وضعیت پیش‌آمده و فشارهایی که دشمن برای به زانو در آوردن ایران اسلامی پیش گرفته، قیمت فروش نفت با کاهش چشمگیری روبرو شده و به 40 دلار رسیده است.»
 
مجلسی ها در مورد کاهش قیمت نفت در بودجه چه می گویند؟
 تاجگردون: بستن بودجه با نفت 72 دلار به واقعیت اقتصاد کشور نزدیک نیست
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی گفت: بستن بودجه بر پایه نفت با قیمت 72 دلار به واقعیت های اقتصادی کشور نزدیک نیست.
غلامرضا تاجگردون » با اشاره به اقدام دولت و بستن بودجه سال آینده بر قیمت 72 دلار افزود: کاهش شدید قیمت نفت در مدت زمان سه ماه به نصف قیمت پیشین آن هشداری جدی برای کاهش وابستگی بودجه به نفت است.
وی گفت: این قیمت تعیین شده بالاست و کار مجلس برای نزدیک کردن آن به واقعیت های اقتصادی کشور دشوار است.
تاجگردون تصریح کرد: دولت می توانست با کاهش برخی هزینه های اضافی در طرح های عمرانی و هزینه های مصرفی رقم پایین تری برای بودجه پیشنهاد دهد.

 نفت ۷۲ دلاری پاسخگوی همه نیازها نیست
ندیمی اظهار کرد:‌ قطعا با نفت ۷۲ دلاری در بودجه هم مشکل پیدا خواهیم کرد؛ چراکه مشکل تحقق درآمد داریم و باید قبول کنیم که نفت ۷۲ دلاری یک بیش‌نمایی است و بر اساس این بیش‌نمایی نمی‌توانیم پاسخگوی همه نیازها باشیم.
ندیمی در پاسخ به این پرسش که با توجه به پیشنهاد 72 دلاری دولت آیا کاهش قیمت نفت به زیر 50 دلار، برای بودجه‌بندی و مخصوصا بودجه‌های استانی مشکل‌ساز نخواهد شد؟  اظهار کرد:  قطعا با همین 72 دلار هم ما مشکل پیدا می‌کنیم  چراکه در اصل موضوع، مشکل تحقق درآمد داریم و به تعبیر دیگر باید قبول کنیم که نفت 72 دلاری حتما بیش‌نمایی است و بر اساس این بیش‌نمایی طبیعی است که ما نمی‌توانیم پاسخگوی همه این موارد باشیم.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تأکید کرد: به لحاظ اینکه در طول سال هیچ مرجعی چنین وضعیتی را پیش‌بینی نکرده است ما نگران هستیم و این نگرانی را باید بر مبنای مکانیزم تخصیص یا روش دیگری حل کنیم .
 
دولت پیشنهاد جدیدی برای قیمت نفت نداده است
اما از طرفی دیگر عضو کمیسیون تلفیق می گوید دولت پیشنهاد جدیدی برای قیمت نفت نداده است..
اسماعیل جلیلی با اشاره به برگزاری جلسه امروز تلفیق بودجه اظهار داشت: در حال حاضر موضوع درآمدهای مالیاتی به عملکرد سال جاری به همراه پیش‌بینی سال آینده در دستور کار نمایندگان قرار دارد.
عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس با تاکید بر اینکه در این جلسه مسئولان سازمان مالیاتی و مدیریت و برنامه‌ریزی حضور دارند، تصریح کرد: در حال حاضر طبق گفته مسئولان 95 درصد درآمدهای مالیاتی محقق شده و برای سال آینده نیز 86 هزار میلیارد تومان با رشد 22.5 درصدی برای درآمد این بخش پیش‌بینی شده است.
عضوکمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه وزیر اقتصاد نفت 40 دلاری در بودجه را تکذیب کرد، گفت: در حال حاضر به غیر از نفت 72 دلاری در بودجه، پیشنهاد جدیدی از سوی دولت مطرح نشده و مجلس نیز نظر قطعی نداده است، اما قطعاً پایین‌تر از نظر دولت قیمت نفت در بودجه تعیین خواهد شد
 
و اما طرح مجلس برای قطع وابستگی به نفت
همزمان با سقوط جهانی قیمت نفت به حدود 50 دلار، مجلس طرحی در دست بررسی دارد که در صورت تصویب نهایی، ضمن قطع وابستگی بودجه 94 به نفت و ارز، کسری بودجه پنهان دولت نیز شفاف و آشکار می شود.
"احمد توکلی" درباره طرح جدید قطع وابستگی بودجه 94 به نفت و ارز که اقتصاددانان سرشناس مجلس و مرکز پژوهش‌ها آن را پیگیری می‌کنند، گفت: در صورت تصویب این طرح، بودجه دولت برای همیشه از وابستگی به نفت و ارز خلاص می‌شود. به عبارت دیگر، بودجه به معنای واقعی کلمه "ریالی" می‌شود، همچنین تاثیرات نوسانات ارزی و نفتی بر بودجه دولت هم رخت برمی‌بندد تا اقتصاد مقاومتی نیز به معنای واقعی ملاک عمل قرار گیرد.
وی، بی نیاز شدن از تعیین نرخ ارز و مقدار صادرات و ارزش هر دلار به ریال و اعمال سیاست تولید و صادرات نفت را از نتایج این طرح عنوان کرد و اظهار داشت: در عین حال، در صورت تصویب نهایی این طرح، شورای پول و اعتبار نیز بدون متأثر شدن از بودجه، نرخ ارز را متناسب با اقتضائات اقتصاد ملی تعیین خواهد کرد؛ بدین ترتیب سیاست ارزی به عنوان یک ابزار مؤثر در دست بانک مرکزی باقی خواهد ماند.

رئیس سابق مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سیاستگذاری تجاری نیز در این وضعیت قابل اعمال خواهد بود، تصریح کرد: در صورت تصویب نهایی این طرح، حساب ذخیره ارزی با فروش ارز در بازار مبلغ مورد نیاز را تأمین و به دولت خواهد پرداخت.

توکلی در ادامه خروجی نهایی طرح ویژه قطع وابستگی بودجه به نفت و ارز را چنین نتیجه‌‌گیری کرد: فروش ارز به بانک مرکزی تقریبا منتفی و اعمال سیاست پولی توسط این بانک ممکن می‌شود. شفافیت بودجه بیشتر می‌شود. با آشکار شدن کسری هزینه تراشی کند می‌شود، ضمن اینکه هر سال می‌توان درصد معینی از برداشت از حساب ذخیره ارزی را کم کرد تا وابستگی اقتصاد به نفت کاهش یابد.
وی تصریح کرد: قرار است اقتصاددانان مجلس نیز در این باره مذاکراتی با دولتمردان داشته باشند.
 
جزئیات طرح ویژه طرح ویژه پارلمان برای قطع وابستگی بودجه به نفت و ارز به شرح ذیل است:
"بند الحاقی به تبصره 2 ـ فعالیت حساب ذخیره ارزی حاصل از عواید نفت موضوع ماده (۱) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سوم شهریور ماه 1383 با اعمال اصلاحات و تغییرات زیر تداوم می‌یابد:
الف ـ عواید حاصل از صادرات نفت اعم از (نفت خام و میعانات گازی) به صورت نقدی و تهاتری و درآمد دولت از صادرات فرآورده‌های نفتی و خالص صادرات گاز پس از کسر سهم صندوق توسعه ملی شرکت ملی نفت ایران و موارد قانونی دیگر به حساب ذخیره ارزی واریز می‌شود.
ب ـ تأمین بخشی یا تمام کسری بودجه عمومی دولت در قوانین بودجه سنواتی از محل حساب ذخیره ارزی مشروط بر این که از دیگر منابع قابل تأمین نباشد با تصویب مجلس شورای اسلامی مجاز است. در سال 1394 به دولت اجازه داده می شود تا سقف 711هزارمیلیاردریال موضوع ردیف‌های .... جدول این قانون از منابع حساب ذخیره ارزی استفاده کند.
حساب ذخیره ارزی وجوه مزبور را با فروش منابع ارزی از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تأمین و به حساب‌های خزانه‌داریکل کشور واریز می‌کند.ج ـ پیگیری وصول اقساط و سود تسهیلات اعطائی از محل حساب ذخیره ارزی و واریز آن به حساب مزبور از طریق بانک‌های عامل به عهده دولت است.
د ـ ایفاء باقیمانده تعهدات حساب ذخیره ارزی به بخش‌های غیردولتی، خصوصی و تعاونی، به عهده همین حساب است و ایجاد هرگونه تعهد جدید ممنوع است."
توکلی در ادامه نقش فعلی نفت در بودجه دولت و اقتصاد ملی را مورد اشاره قرار داد و یادآور شد: هم اکنون نفت در طرف منابع جدول منابع-مصارف بودجه ظاهر می‌شود.
نحوه محاسبه مقدار این منبع نیز بدین صورت است؛ منبع نفتی = حجم صادرات نفت خام  x ارزش دلاری هر بشکه x ارزش هر دلار به ریال

وی ادامه داد: بدین ترتیب در بودجه ریزی باید درباره سه متغیر حجم صادرات نفت، قیمت هر بشکه نفت به دلار و قیمت هر دلار به ریال تصمیم گرفته شود. برهمین اساس، چون در نهایت بانک مرکزی ارزها را می‌خرد، در بسیاری از وضعیت‌ها با افزایش دارایی خارجی بانک پول پرقدرت افزایش می‌یابد، یعنی سیاست پولی نیز تابعی از سیاست مالی می‌شود؛ در نتیجه این نوع بودجه ریزی با اولویت بخشیدن به مالیه عمومی حکومت را در سیاست‌گذاری ارزی، تجاری و پولی خلع سلاح می‌کند. علاوه بر آن، سیاست مالی نیز به درستی انتخاب و اعمال نمی‌شود.

رئیس سابق مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با اشاره به چاره کار برای رهایی از این وضعیت، عنوان کرد: راه آزاد ساختن سیاست‌گذاری‌های مختلف از تبعیت سیاست مالی، تغییر یک حکم قانون برنامه پنجم و تغییر روش حسابداری جدول منابع مصارف است. وزارت نفت هر مقدار نفتی که با راهبردهای بلندمدت و کوتاه مدت صنعت نفت سازگار است، همچنین با ملاحظه تعهدات اوپک، تولید می‌کند و مازاد بر مصرف داخلی را صادر می‌کند. از درآمد صادراتی سهم صندوق توسعه ملی، شرکت نفت، 2 درصد مناطق نفت خیز و محروم داده می‌شود و بقیه تماما به حساب ذخیره ارزی واریز می‌شود. وی افزود: جدول منابع و مصارف هم به شکل جدید (ذیل) تنظیم می‌شود.
حال باید منتظر باشیم با توجه به کاهش شدید قیمت نفت در بازار جهانی مجلس بودجه سال آینده را با نفت چند دلاری برای اجرا  به دولت ابلاغ خواهد کرد.