به مناسبت روز ملی حمل ونقل «همراهی با رانندگان»

تین نیوز |  حمل ونقل یكی از بخش های زیربنایی اقتصاد است و بدون توسعه آن، ممكن نیست كه جامعه و اقتصاد توسعه یابند. دلیل آن نیز روشن است.

توسعه مترادف با تحرك كالاو نیروی انسانی و سرمایه های فیزیكی و غیرفیزیكی و نیز تخصصی شدن تولید است كه این به منزله تولید برای عرضه عمومی و نه مصرف شخصی است و این امر مستلزم وجود یك زیرساخت قوی و توسعه یافته و ارزان و امن و سریع در حمل ونقل كالاو نیروی انسانی و اطلاعات و پول است. در ایران نیز بخش حمل ونقل در اقتصاد اهمیت زیادی دارد، كافی است كه گفته شود حدود ١ درصد كل شاغلان مرد كشور در بخش حمل ونقل و انبارداری مشغول به فعالیت هستند، و حدود همین مقدار از ارزش افزوده اقتصاد كشور در اختیار این بخش است.

به دلیل اهمیت این مساله از سال ١٣٧٦، روز ٢٦ آذر به عنوان روز ملی حمل ونقل تعیین شد. شایسته است كه در این روز به مسائل فعالان حمل ونقل به ویژه رانندگان پرداخته شود، بلكه حساسیت لازم نیز ایجاد شود. اگرچه در ایران حمل ونقل هوایی، ریلی و دریایی و جاده یی وجود دارد، ولی وزن اصلی این بخش و شاغلین آن در حمل ونقل جاده یی متمركز است. برای اینكه تصویری از ویژگی های فعالان این بخش به دست آید كافی است كه گفته شود:

این شغل از جمله مشاغل مردانه است، به طوری كه تعداد زنان راننده بسیار اندك هستند و اخیرا فقط در حمل ونقل عمومی شهری دیده شده اند، و انتظار می رود در آینده نیز بیشتر شوند.

  اغلب رانندگان جاده یی جزو فعالان بخش غیردولتی هستند. ضمن آنكه اغلب آنان كاركنان مستقل هستند، به عبارت دیگر مزد و حقوق بگیران آنها به نسبت اندك است و بیشترشان مالك یا شریك وسیله نقلیه هستند.

به طور متوسط سن فعالان در این حوزه كمتر از سایر شاغلان است.

  همچنین سطح تحصیلات آنان به نسبت سایر مشاغل تا حدی كمتر است.اگر این ویژگی های عمومی را در كنار ویژگی های شغلی آنان و خطراتی كه تهدیدشان می كند قرار دهیم، ابعاد ماجرا برای ما بیشتر روشن می شود.

  به احتمال فراوان تاكنون دیده یا شنیده اید كه بخش قابل توجهی از جرایم علیه این گروه شغلی اتفاق می افتد، زیرا آنان اهداف متحرك و غیرثابت هستند، ضمن اینكه این اهداف متحرك، تا حدی در ذیل حوزه خصوصی فردی تعریف می شود، (داخل خودرو) و در برخی از موارد نیز محموله های ارزشمندی نیز به همراه دارند.

  یكی از اهم ویژگی های این گروه از شاغلین، بدون ساعت آغاز و پایان بودن كار آنان است. در بیشتر ساعات شبانه روز مشغول كار هستند.

  ویژگی دیگر دور بودن آنان از خانواده است. به طوری كه در برخی از موارد روزها و هفته ها طول می كشد كه دوباره بتوانند خانواده خود را ببینند.

خطراتی كه در طول جاده ها یا از طریق خرابی خودرو پیش می آید، و نیز رانندگی در شرایط خواب آلودگی و خستگی و مجموعه مشكلات، شغل آنان را به كاری سخت و همراه با خطر تبدیل كرده است. مستندهایی كه اخیراً در شبكه های جهانی از سختی كار این گروه از شاغلین ساخته شد، نشان دهنده اهمیت ماجراست.

كشته و مجروح شدن هزاران نفر از شاغلین در حرفه حمل ونقل بر اثر تصادف و سایر اتفاقات این شغل را به یكی از مشاغل به نسبت پرمخاطره تبدیل كرده است.

مجموعه این ویژگی ها زمینه را برای استفاده از موادی كه آرامش و مقاومت را در برابر مشكلات فراهم كند، تقویت می كند و این نیز به نوبه خود مشكل آفرین خواهد شد. اگرچه رانندگان حمل ونقل عمومی تحت یك عنوان ذكر می شوند، ولی تفاوت های شغلی آنان آنقدر است كه وضعیت هركدام جداگانه بررسی شود.

رانندگان برون مرزی، رانندگان اتوبوس های مسافربری، رانندگان كامیون و تریلی، رانندگان شخصی میان شهری، رانندگان تاكسی و شخصی های درون شهری و رانندگان اتوبوس های داخل شهری هركدام مسائل خاص خود را دارند، ضمن آنكه خدمه های وسایل حمل ونقل هوایی، دریایی و ریلی نیز مشكلات و مسائل مشترك و غیرمشتركی با این حمل ونقل شهری و جاده یی دارند.

در این میان حمل ونقل غیررسمی نیز مساله مهمی است كه در كمتر كشوری مثل ایران این بخش تا این حد گسترده و مجاز به فعالیت است، زیرا این حمل ونقل یكی از ساده ترین شیوه ها برای ایجاد شغل مستقل و درآمدزایی و نیز به عنوان شغل دوم جهت كمك به هزینه های خانوار است، ولی در مقابل، مشكلات گوناگونی ایجاد می كند كه جرم خیزی در این شغل غیررسمی، مهم ترین آن است. با آمدن دولت جدید و حضور آقای آخوندی در راس وزارت راه و شهرسازی، كه نگرشی اجتماعی و چندجانبه نسبت به مسائل حوزه وزارتی خود دارند، انتظار می رود كه تحولی چشمگیر در نگاه این وزارتخانه نسبت به مسائل اجتماعی و فرهنگی حمل ونقل به ویژه وضعیت رانندگان و كاركنان حمل ونقل عمومی رخ دهد.