◄ پیگیر به روز کردن تعرفه های فرودگاهی هستیم

رسول پوست فروشان، مدیرکل دفتر بازرگانی و سرمایه گذاری شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران، با تأکید بر ضرورت به روز شدن تعرفه های فرودگاهی، از پیگیری استفاده از مشاوران خارجی در این زمینه خبر داد.

​به گزارش تین نیوز به نقل از روابط عمومی شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران، متن کامل پرسش و پاسخ با پوست فروشان به شرح زیر است:

شما چه زمانی وارد صنعت فرودگاهی شدید و چه سمت هایی داشته اید؟

من سال 1373 وارد سازمان هواپیمایی کشوری شدم. آن زمان برنامه ای مانند طرح تربیت مدیران آینده فعلی پیاده شد و ما اولین گروهی بودیم که در این طرح وارد شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران شدیم. سازمان هواپیمایی مجوز برگزاری دوره کارشناسی ارشد را برای کارکنان خود درخواست کرد و سازمان مدیریت برگزاری این دوره را به صورت ترکیبی با دانشجویان دانشگاه های کشور پذیرفت.

پس از فارغ التحصیلی در این دوره، کار خودم را در اداره درآمد به صورت پاره وقت آغاز کردم و نخستین دفاتر بدهکار و بستانکار را نوشتم. در آن زمان دیجیتالی کردن سیستم حقوق و درآمد را بر عهده گرفتم و پس از مدتی به دلیل علاقه به مطالعه و تحقیق وارد مرکز مطالعات شدم.

دو سال به عنوان کارشناس مسئول اقتصاد در آنجا بودم و بعد تصمیم گرفتم که وارد فرودگاه شوم. فرودگاه امام هنوز ساخته نشده بود ولی چشم انداز روشنی داشت. سال 84 وارد فرودگاه امام شدم و تا اواخر سال 86 در آنجا ماندم. ابتدا در حوزه اداره نگهداری و تجهیزات فنی بودم. 

بعد به من پیشنهاد شد تا در حوزه بازرگانی فعالیت کنم. در آن حوزه توانستم در تدوین استراتژی فرودگاه و عقد تفاهم نامه ها مؤثر باشم. سپس به ستاد شرکت بازگشتم و پس از فعالیت کوتاهی در روابط بین الملل، رئیس اداره تسهیلات فرودگاهی شدم.

در آن دوره توانستم با کمک همکارانم گام های خوبی را در حوزه ASQ  و طبقه بندی فرودگاه ها بردارم. سرانجام نیز توفیق یافتم وارد حوزه بازرگانی و سرمایه گذاری شوم. از اواخر سال 95 در این حوزه مشغولم و دوره هایی ازجمله ساخت فرودگاه را در ژاپن و مدیریت فرودگاهی را در فرانسه گذرانده ام و عضو کارگروه موقت زیست محیطی ACI و عضو کمیته دائمی فرودگاهی هستم.

کدام یک از مسئولیت ها برایتان جذاب تر بوده است؟

من همیشه میان دو بخش فنی و بازرگانی در تردد بوده ام. مقطعی که در فرودگاه امام کار می کردم، ازنظر کسب دانش و نیز به روز بودن فرودگاه، برایم بسیار جالب و مفید بود. فضای آن دوره فرودگاه امام مانند جبهه بود که کسی به پست و مقامش فکر نمی کرد و کار جهادی می کردند. روزهای سختی بود که در هفته چند روز در فرودگاه می ماندیم ولی فضای کار خوب بود و توانستم دانش زیادی را کسب کنم.

شما مرداد 95 مدیرکل دفتر بازرگانی و سرمایه گذاری شرکت شدید. یکی از وظایف شما در حکم ابلاغی، تدوین سند راهبردی یا نقشه راه بود که اگر این سند نباشد، چشم اندازی وجود نخواهد داشت. برای تحقق این اولویت چه کارهایی انجام داده اید؟

ازیک طرف، برخی معتقدند که 70 درصد استراتژی هر سازمان را محیط آن می سازد و استراتژی واکنش سازمان به محیط است. این را هم به یاد داشته باشیم که محیط کسب وکار من با تحریم و محدودیت های بین المللی همراه بوده است.

 اگر وارد جامعه شوید، می بینید که وضعیت اقتصادی در چه سطحی است. اگر رونق اقتصادی داشته باشیم، تقاضا برای سرمایه گذاری افزایش می یابد ولی امروز به دلیل مشکلات اقتصادی، پروژه ها با مشکل روبه رو شده اند. در تدوین سند راهبردی باید ابتدا محیط را بشناسیم و بتوانیم خود را با دنیا همسو کنیم.

شاید باید از مدیریت کلینیکی در این برهه استفاده کنیم، همان طور که رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران از اصطلاح مدیریت کلینیکی استفاده می کند. به این معنا که امروز در حال حل مشکلات دیروز هستیم. حدود 70 درصد وقت من و همکارانم صرف رفع مشکلات پروژه های راکد مانده از گذشته می شود.

وقتی یک سرمایه گذار و بهره بردار قرارداد می بندد و بعد با تغییر نرخ ارز، افزایش دستمزد و عدم تطبیق قراردادش با موقعیت واقعی مواجه می شود، مشخص می شود که  در شرایط سختی قرار می گیرد.

یعنی شما وارث دردهایی هستید که در ایجاد آن ها نقشی نداشته اید.

در هر پروژه ای که وارد می شویم، باید هم حقوق بهره بردار و هم منافع دولت و بیت المال را در نظر بگیریم. درعین حال، نگاه به آینده را مورد توجه قرار می دهیم. به عنوان نمونه، در قراردادهای واگذاری مواردی مشکل داشته اند که در حال اصلاح آن ها هستیم. یکی از مسائل ما این است که تصور ما از فرودگاه با تصور جهان از فرودگاه متفاوت است.

در دنیای امروز می گویند فرودگاه مجموعه جاری است که باند نیز دارد و بحث تجاری بودن فرودگاه را بارز می کنند یا می گویند فرودگاه مجموعه ای از تشکل های کسب  کار است که دیتای رادار به آن اضافه شده است.

دو سال کاری شما بازمان تصویب برجام نیز مصادف بوده است که در آن شاهد اتفاق های خوبی مانند خرید هواپیماهای جدید و توفیق های زیادی در صنعت فرودگاهی بوده ایم. بارها رئیس هیئت مدیره و سایر مدیران شرکت تأکید کرده اند که برای پسابرجام آماده اند. آیا مجموعه شما نیز برنامه ای در این زمینه داشته است؟

ما در خط دوم برخورد با برجام هستیم. در خط اول حوزه های عملیاتی هستند. البته با افزایش تعداد هواپیما و مسافران، سرمایه گذاران نیز جذب فرودگاه ها می شوند. زمانی که در فرودگاه امام بودم، بحث واگذاری تبلیغات مطرح بود که دو شرکت؛ یکی در داخل و یکی در بیرون فرودگاه برنده شدند. شرکت داخل فرودگاه از کسادی بازارش ناله می کرد تا اینکه با انتقال پروازهای اروپایی به فرودگاه از وضعیت بسیار هم راضی شد و سایر شرکت ها نیز درخواست کردند  تا وارد این حوزه شوند.

یکی از موضوعات مهم این است که باید فرودگاه ها بنگاه اقتصادی شوند. آیا شرایط لازم برای تبدیل شدن فرودگاه های کشورمان به بنگاه اقتصادی فراهم است؟

براساس مطالعات ACI فرودگاهی که بیش از یک میلیون نفر مسافر دارد، ظرفیت اقتصادی شدن را دارد. اکنون شش یا هفت فرودگاه ما دارای این شرط هستند. البته عوامل دیگری مانند نیروی انسانی، مدیریت، منابع و ساختار سازمانی نیز در این زمینه تأثیر دارند.

لطفاً تعریفی از مفهوم ظرفیت شبکه ای فرودگاه های کشور ارائه کنید.

ظرفیت، کمترین حلقه از زنجیره مواردی مانند تعداد نشست وبرخاست هواپیما در ساعت، تعداد پارک هواپیما در یک اپرون و تعداد مسافر پذیرش شده در ترمینال است که این را می توان در شبکه فرودگاهی نیز تعمیم داد. به عنوان نمونه، همه فرودگاه ها یک ظرفیت اسمی و یک ظرفیت واقعی دارند.

اگر در هر شرایطی بارونق اقتصادی همراه با افزایش پروازها روبه رو شویم، فرودگاه های ما این آمادگی رادارند که با تحولات جهانی همراه شوند؟

در این زمینه می توان فرودگاه را به سه دسته تقسیم کرد. دسته ای که اشباع ظرفیت هستند مانند مهرآباد که با داشتن ظرفیت اسمی 10 میلیون مسافر در سال، 15 میلیون مسافر را جابه جا می کند و فرودگاه امام خمینی که با داشتن ظرفیت 4.5 میلیون مسافر، شش میلیون مسافر بین المللی را پذیرش می کند و این امر، سطح خدمت رسانی فرودگاه را کاهش می دهد.

در دسته دیگر، از فرودگاه ها مانند مشهد، تبریز و اصفهان نیز تقاضا را مدیریت می کنند ولی ظرفیت باز زیادی ندارند و ناچارند برخی پروازها را لغو کنند. دسته دیگری نیز ظرفیت باز زیادی دارند و تنها در هفته یک یا دو پرواز در آنها برقرار می شود. برای دودسته اول فرودگاه ها باید چاره اندیشی شود. فرودگاه مشهد سالانه 20 درصد رشد تعداد مسافر رادار است و طی پنج سال به رشد دو برابری خواهد رسید و نمی تواند نیازهای آتی را برآورده کند.

از سوی دیگر، تقاضای شرکت های هواپیمایی متفاوت است و بیشتر آنها شهرهای بزرگ را ترجیح می دهند.

قدری درباره میزان درآمدهای غیر هوانوردی توضیح دهید.

27 درصد درآمدهای ما غیر هوانوردی و 73 درصد هوانوردی است که با نُرم جهانی (46 درصد غیر هوانوردی و 54 درصد هوانوردی) فاصله دارد. هراندازه کشوری پیشرفته تر باشد، به سمت درآمد غیر هوانوردی گرایش بیشتری دارد و وقتی درآمد هوانوردی به یک سطح مطلوب رسید، رقابت برای سرمایه گذاری غیر هوانوردی افزایش می یابد.

وضعیت اقتصادی فرودگاه های ما در منطقه چگونه است؟

تلورانس در منطقه بالاست. مثلاً در دوبی بیشترین تراکنش مالی راداریم و در مقابل، کشورهایی مانند عراق و افغانستان قرار دارند و ما در سطح میانه هستیم.

 درباره تغییر مبنای محاسبه تعرفه ها از دلار به یورو و اعمال تخفیف های هوشمند برای جلب پروازهای عبوری بیشتر چه نظری دارید؟

محاسبه عوارض عبور از فضای کشور براساس وزن هواپیما در طول مسیر در دلار محاسبه می شود و تبدیل دلار به یورو طبق بخشنامه های بانک مرکزی قابل احصاست. درباره تخفیف ها نیز باید پیشنهادها در مجمع تصویب و ابلاغ شوند. وزیر نیز با پیشنهادهایی دراین باره موافقت کرده است ولی اعمال آن باید موردمطالعه کامل قرار گیرد. در این زمینه نیز قرار شده از مشاوران خارجی برای به روز کردن تعرفه ها استفاده کنیم.

قدری درباره زندگی شخصی خودتا توضیح دهید.

53 ساله ام  و دارای دو فرزندم. پدرم کارگر یکی از کارخانه های بافندگی اصفهان بود. ما هفت خواهر و بردار هستیم و خودم هم با تلاش و توکل به خداوند توانسته ام مدارج تحصیلی و شغلی را یکی پس از دیگری پشت سربگذارم.

 اگر تمام اختیارات صنعت هوانوردی را داشتید، چه می کردید؟

 من روی 10 فرودگاه شاخص تمرکز می کردم. همچنین ارتباط فرودگاه ها و شرکت های هواپیمایی را تقویت می کردم.

نظرتان را درباره برنامه مهمان هفته بیان کنید.

برنامه مهمان هفته فواید و اثرهای خوبی دارد. ازجمله اینکه فرصتی برای مدیران فراهم می شود که به جمع بندی مهم ترین اقدامات خود بپردازند. من دو سال است که در دفتر بازرگانی و سرمایه گذاری فعالیت می کنم. در برنامه مهمان مجالی فراهم می شود که در حضور یک مرجع عمومی از زاویه دیگری کارنامه دفتر بازرگانی و سرمایه گذاری شرکت بررسی شود.