موتورسیکلت و دوچرخه الکتریکی در دستور کار ستاد حمل و نقل شهری تهران

تین نیوز |  در تهران به گفته آمار رسمی مرکز معاینه فنی و دیگر مراکز دولتی، «بیش از 3 میلیون موتورسیکلت» وجود دارد که تردد آن ها «24 درصد آلودگی هوا» و نزدیک به «49 درصد آلودگی صوتی» تهران را به دنبال دارند. در طول سالیان گذشته، موتورسیکلت به خاطر «حجم کمتر مصرف سوخت» و «نداشتن مانع برای ورود محدوده های طرح ترافیک شهری» و از همه مهم تر «آسان تر بودن جابه جایی و پارک با آن» به یک وسیله کلیدی تبدیل شده است. چه آنکه اکنون بخشی از صنایع تهران به موتورسیکلت ها و «پیک های موتوری» وابسته اند. این موتورسیکلت ها تا «2 برابر خودروها آلودگی هوا و 6 برابر آلودگی صوتی» ایجاد می کنند. حجم ذرات معلق خروجی از موتورسیکلت ها «18 گرم بر کیلومتر» ارزیابی می شود که این رقم برای «خودرو با استاندارد یورو 2 (و نه یورو 4) 3 گرم (شش برابر بیشتر)» است.
در طول چند سال گذشته خبرهای بسیاری از ورود موتورسیکلت ها و دوچرخه های الکتریکی به شهر تهران شنیده شده است اما «قیمت بالا»، «خدمات پس از فروش» و «پشتیبانی به ویژه برای موتور الکتریکی و باتری آن ها» از جمله چالش های کلیدی ورود این دست وسیله ها به کلان شهرهای کشور بوده است. با روی کارآمدن دولت یازدهم و همزمان شورای شهر چهارم که هر دو نشان داده اند که تلاش بسیار جدی برای کاهش آلودگی هوای کلان شهرها را به کاربسته اند، «تعرفه واردات وسیله های حمل و نقل هیبریدی و الکتریکی از 40 درصد به 4 درصد کاهش» پیدا کرد و بنابراین یک سد مهم برای ورود این وسیله ها به کشور شکسته شد.
 
اکنون شورای شهر تهران نیز در راستای کاهش آلودگی هوا، برنامه های جدی تدوین کرده است. آن گونه که «محسن سرخو» رییس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران گفته است، «شورای شهر یک برنامه 5 ساله ویژه برای کاهش آلودگی هوای تهران تدوین کرده است که جایگزینی موتورسیکلت های الکتریکی با نوع بنزینی یکی از گام های این طرح است.» به گفته وی «ساماندهی دستگاه های حمل و نقل دیزلی و مجهز کردن خروجی موتور آن ها به ابزارهای جذب پیشرفته تر»، «گسترش مترو» و «هیبریدی کردن تاکسی های شهر تهران» از دیگر گام های این برنامه 5 ساله برای «قابل زندگی کردن شهر تهران» است.
 
در همین راستا، شهرداری تهران هم، در طول یک ماه گذشته، نشست هایی را با عنوان «نشست اجرایی ورود موتورسیکلت های الکتریکی به تهران» برگزار کرده است. گفته می شود که شهرداری تهران برای ورود این موتورسیکلت ها به تهران «40 میلیارد تومان اعتبار» درنظر گرفته است. از جمله اعتبارهای در نظر گرفته شده در این بخش، «اختصاص برق رایگان برای شارژ»، «در نظرگرفتن مکان پارک در اطراف ایستگاه های مترو» و «اجازه تردد در محدوده های مرکزی شهر و طرح ترافیک» هستند.
معاون شهردار تهران، سید جعفر تشکری هاشمی، هم از «شناسایی شرکت های تامین کننده و یا تولید کننده قطعات برای این موتورسیکلت ها در جلسه ای در شهرداری تهران» سخن گفته است. قرار است موتورسیکلت های بنزینی جایگزین شده با نوع الکتریکی، «اسقاط شوند و به شرکت های بازیافتی» تحویل داده شوند.
سیدوحید حسینی، مدیرعامل تازه شرکت کنترل کیفیت هوای تهران و استاد دانشگاه صنعتی شریف، گفته است که «طرح جایگزینی موتورسیکلت های الکتریکی 8 ماه کار کارشناسی» شده است. به گفته وی در این طرح «موتورها باید دست کم 3 کیلووات توان، 70 کیلومتر بر ساعت سرعت و با باتری های لیتیومی »باشند. همچنین این موتورها باید استانداردهای «سازمان ملی حفاظت از محیط زیست»، «اداره ملی استاندارد» و «وزارت صنعت، معدن و تجارت» را نیز بگذرانند.
آلودگی هوای ناشی از موتورسیکلت های بنزینی بسیار زیاد است و یکی از دلایل آن «کاربوراتی بودن موتورها و عدم به سوزی» است. افزون بر آن این موتورها زود به زود «تنظیم نمی شوند که آلودگی کمتری ایجاد کنند.» همچنین به گفته سیدعلی رضوی، مدیرعامل ستادمرکزی معاینه فنی تهران، در طول سه ماه نخست سال 93، تنها 50 موتورسیکلت برای دریافت برگه معاینه فنی به این مراکز مراجعه کرده اند. این درحالی است که دریافت برگه معاینه فنی «ضروری» است و برخلاف موتورسیکلت ها برای خودروها در این زمینه سخت گیری بسیاری گرفته می شود.
گفتنی است آلودگی هوای کلان شهرها سالانه جان بیش از 40 هزار نفر را در کشور می گیرد و سلامت شمار بسیاری دیگر را نیز به شکل جدی تهدید می کند. هزینه های آلودگی هوا در کشور میلیون ها دلار ارزیابی می شود.