|
کد خبر:
126595
|
◄ چشماندازهای اقتصاد مقاومتی در وزارت راه
تیننیوز| نامگذاری دو سال پیاپی به نام سال اقتصاد مقاومتی، اهمیت این موضوع را دو چندان کرده است. بر همین اساس وزارت راه و شهرسازی نیز از سال گذشته پروژههایی را در زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی تعریف کرده است که در بخش حملونقل چهار پروژه در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به تصویب رسیده است.
به گزارش خبرنگار تیننیوز، تکمیل و بهرهبرداری ۵۹۱ کیلومتر خط راهآهن در کریدورهای شمالی-جنوبی و شرقی-غربی، تکمیل و بهرهبرداری ۱۲۰ کیلومتر آزادراه در کریدورهای شمالی-جنوبی و شرقی-غربی، تکمیل و بهرهبرداری ۱۰۷۰ کیلومتر بزرگراه در کریدورهای شمالی-جنوبی و شرقی-غربی و تکمیل و بهرهبرداری ۴۵ کیلومتر راه اصلی در کریدورهای شمالیجنوبی و شرقی-غربی؛ پروژههای مصوب حملونقل در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی هستند.
این پروژهها در حالی مصوب شده که طبق نظر مرکز پژوهشهای مجلس، پروژههای معرفی شده وزارت راه و شهرسازی در قالب تکمیل و بهرهبرداری از خطوط راهآهن، آزادراهها، بزرگراهها و راههای اصلی اگرچه به افزایش طول شبکه خطوط راهآهن و راههای کشور منجر میشود، اما در حال حاضر، ظرفیتهایی در این بخشها ایجاد شده که بهرهبرداری حداقلی از آنها صورت میگیرد. برای مثال با وجود حدود ۲۰۰ میلیون تن ظرفیت حمل بار در راهآهن، مقدار کالای حمل شده در راهآهن در سال ۱۳۹۲، معادل ۳۴٫۹ میلیون تن بوده است.
همچنین کارشناسان این حوزه نیز بر این باورند که اهداف مقرر وزارت راه در توسعه زیرساختها در حوزه زیربناها به تناسب میزان قابل تحقق طبق برنامههای قبلی تعیین شده و تغییر خاصی در برنامهکاری توسعه زیربناها به تناسب اقتصاد مقاومتی محقق نشده است. همچنین بهرهبرداری بهینه از شبکه ترابری موجود بر توسعه طولی شبکه اولویت دارد که برنامهای در این خصوص ارائه نشده است.
به اعتقاد کارشناسان، برخی از اقدامات اقتصاد مقاومتی در بخش حملونقل باید مبتنی بر متوقف کردن و غربالگری پروژههای فاقد توجیه و اولویت در توسعه زیربناهای حملونقل باشد زیرا مقام معظم رهبری در سخنان خود تاکید داشتند که دقت شود اگر فعالیتی مغایر با اقتصاد مقاومتی است آن فعالیت تعطیل شود. این در حالی است که نمونههای متعددی از پروژههای فاقد وجاهت اقتصادی و اجتماعی بههردلیل اکنون در دست ساخت است.
برخی کارشناسان حوزه حملونقل همچنین بر این باورند با توجه به اینکه پروژههای راه و ترابری به صورت خطی هستند در برخی از پروژهها اگر در یک مرحله به صورت بخشی افتتاح شوند و بعد از مدتی بخش بعدی افتتاح شود موجب بهرهوری خواهد شد ولی برخی از طرحها اگر به صورت بخشی افتتاح شوند بخش اول مدتها کارایی قابل قبولی نخواهد داشت مثلا افتتاح راه آهن میانه به بستانآباد کارایی قابل قبولی نخواهد داشت تا راهآهن به تبریز برسد که آن نیز دست کم تا پنج سال آتی مقدور نخواهد بود.
به گزارش خبرنگار تیننیوز، تکمیل و بهرهبرداری ۵۹۱ کیلومتر خط راهآهن در کریدورهای شمالی-جنوبی و شرقی-غربی، تکمیل و بهرهبرداری ۱۲۰ کیلومتر آزادراه در کریدورهای شمالی-جنوبی و شرقی-غربی، تکمیل و بهرهبرداری ۱۰۷۰ کیلومتر بزرگراه در کریدورهای شمالی-جنوبی و شرقی-غربی و تکمیل و بهرهبرداری ۴۵ کیلومتر راه اصلی در کریدورهای شمالیجنوبی و شرقی-غربی؛ پروژههای مصوب حملونقل در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی هستند.
این پروژهها در حالی مصوب شده که طبق نظر مرکز پژوهشهای مجلس، پروژههای معرفی شده وزارت راه و شهرسازی در قالب تکمیل و بهرهبرداری از خطوط راهآهن، آزادراهها، بزرگراهها و راههای اصلی اگرچه به افزایش طول شبکه خطوط راهآهن و راههای کشور منجر میشود، اما در حال حاضر، ظرفیتهایی در این بخشها ایجاد شده که بهرهبرداری حداقلی از آنها صورت میگیرد. برای مثال با وجود حدود ۲۰۰ میلیون تن ظرفیت حمل بار در راهآهن، مقدار کالای حمل شده در راهآهن در سال ۱۳۹۲، معادل ۳۴٫۹ میلیون تن بوده است.
همچنین کارشناسان این حوزه نیز بر این باورند که اهداف مقرر وزارت راه در توسعه زیرساختها در حوزه زیربناها به تناسب میزان قابل تحقق طبق برنامههای قبلی تعیین شده و تغییر خاصی در برنامهکاری توسعه زیربناها به تناسب اقتصاد مقاومتی محقق نشده است. همچنین بهرهبرداری بهینه از شبکه ترابری موجود بر توسعه طولی شبکه اولویت دارد که برنامهای در این خصوص ارائه نشده است.
به اعتقاد کارشناسان، برخی از اقدامات اقتصاد مقاومتی در بخش حملونقل باید مبتنی بر متوقف کردن و غربالگری پروژههای فاقد توجیه و اولویت در توسعه زیربناهای حملونقل باشد زیرا مقام معظم رهبری در سخنان خود تاکید داشتند که دقت شود اگر فعالیتی مغایر با اقتصاد مقاومتی است آن فعالیت تعطیل شود. این در حالی است که نمونههای متعددی از پروژههای فاقد وجاهت اقتصادی و اجتماعی بههردلیل اکنون در دست ساخت است.
برخی کارشناسان حوزه حملونقل همچنین بر این باورند با توجه به اینکه پروژههای راه و ترابری به صورت خطی هستند در برخی از پروژهها اگر در یک مرحله به صورت بخشی افتتاح شوند و بعد از مدتی بخش بعدی افتتاح شود موجب بهرهوری خواهد شد ولی برخی از طرحها اگر به صورت بخشی افتتاح شوند بخش اول مدتها کارایی قابل قبولی نخواهد داشت مثلا افتتاح راه آهن میانه به بستانآباد کارایی قابل قبولی نخواهد داشت تا راهآهن به تبریز برسد که آن نیز دست کم تا پنج سال آتی مقدور نخواهد بود.
بر این اساس میتوان گفت اقدامات قابل توجه دیگری میتوانست در برنامه اقتصاد مقاومتی در بخش راه و ترابری مدنظر قرار گیرد که از جمله آن افزایش ایمنی ترابری حملونقل است که گرچه روند بهبود دارد ولی هنوز وضعیت ایمنی حملونقل در کشور ما فاصله معناداری با کشورهای دیگر دارد.
همچنین افزایش ترانزیت کشور از موضوعات مورد توجه در اسناد بالادستی است که در برنامه اقتصاد مقاومتی مطرح نشده است. بهینه کردن مصرف سوخت در بخش حملونقل نیز باید از اهداف مهم اقتصاد مقاومتی در این بخش باشد که تاثیر اقتصادی هنگفتی در اقتصاد ملی خواهد داشت اما مورد توجه قرار نگرفته است. طراحی و اتخاذ برنامه مقاومتی در برابر تجدید یا تقویت تحریمهای احتمالی در حوزه حملونقل مورد غفلت قرار گرفته است.
همچنین افزایش ترانزیت کشور از موضوعات مورد توجه در اسناد بالادستی است که در برنامه اقتصاد مقاومتی مطرح نشده است. بهینه کردن مصرف سوخت در بخش حملونقل نیز باید از اهداف مهم اقتصاد مقاومتی در این بخش باشد که تاثیر اقتصادی هنگفتی در اقتصاد ملی خواهد داشت اما مورد توجه قرار نگرفته است. طراحی و اتخاذ برنامه مقاومتی در برابر تجدید یا تقویت تحریمهای احتمالی در حوزه حملونقل مورد غفلت قرار گرفته است.
به اعتقاد کارشناسان این حوزه، کشور ما با تونایی بالای فنی و مهندسی و تجارب ارزنده در طراحی و ساخت زیربناهای حمل و نقل امکان صدور خدمات فنی و مهندسی در این حوزه را دارد که همسو با اهداف اقتصاد مقاومتی باید پیگیری شود ولی برنامه یا هدفگذاری در این خصوص وجود ندارد و مشغولیت به کارهای جاری داخلی مانع توفیق در این خصوص شده است.
همچنین افزایش اتکاء اقتصادی و عملیاتی امور حملونقل به مردم و کاهش تصدیگری و افزایش سرمایهگذاری غیردولتی از سیاستهای ضروری در بخش حملونقل است که توفیق محسوسی در این خصوص رخ نداده است.
کارشناسان همچنین معتقدند اقتصاد مقاومتی وزارت راه با طرح جامع حمل و نقل کشور و اسناد بالادستی مطابقت ندارد.
در طرح جامع بنا به محدودیت منابع مالی تاکید شده است که فعلا از توسعه محورهای جدید جادهای پرهیز و توسعه ریلی جدی گرفته شود ولی در برنامه وزارت راه توسعه جادهای نقش پررنگتری نسبت به توسعه ریلی دارد و این موضوع خلاف اسناد متعدد بالادستی نیز محسوب می شود منجمله در سند سیاستهای اقتصاد مقاومتی نیز بر توسعه ریلی تاکید شده است.
در طرح جامع بنا به محدودیت منابع مالی تاکید شده است که فعلا از توسعه محورهای جدید جادهای پرهیز و توسعه ریلی جدی گرفته شود ولی در برنامه وزارت راه توسعه جادهای نقش پررنگتری نسبت به توسعه ریلی دارد و این موضوع خلاف اسناد متعدد بالادستی نیز محسوب می شود منجمله در سند سیاستهای اقتصاد مقاومتی نیز بر توسعه ریلی تاکید شده است.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمیکند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.