| کد خبر: 114653 |

مترو؛ هوای پاک و دیگر هیچ!

تین‌نیوز| تا باران و برف نیاید و بادی نوزد، ابرهای آلودگی و سیاهی که هر سال این روزها آسمان تهران را می‌پوشاند و ریه‌ها را به سرفه می‌اندازد، کنار نخواهد رفت. هر سال این اوضاع و احوال که پیش می‌آید دوباره چند روزی بحث درباره راهکارهای کاهش آلودگی هوا با محدودیت تردد خودروها به‌عنوان متهم ردیف اول سیاهی آسمان تهران، داغ می‌شود؛ آمار و ارقامی از طرح‌های ضربتی ارائه می‌شود و چشم‌ها به آسمان دوخته می‌شود تا مگر بارانی بیاید و معجزه‌ای شود و بعد از اینکه گرد و خاک آسمان فرونشست، همه چیز دوباره به بایگانی و آرشیو اداره‌ها و رسانه‌ها سپرده می‌شود تا باز وارونگی هوای دیگری باشد و بحث کارشناسی دیگر. بنا به آماری که مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا داده، روزانه بیش از ۱۸۰۰ خودروی جدید وارد چرخه حمل‌ونقل کشور می‌شود اما به‌طور تقریبی هیچ خودروی فرسوده‌ای از این چرخه خارج نمی‌شود. به گفته او روزانه ۱۶۰هزار خودروی سواری فرسوده در خیابان‌های تهران حرکت می‌کند. آمار مدیران شهری حکایت از این دارد که هر روز ۱۸میلیون سفر درون‌شهری در تهران انجام می‌شود و حمل‌ونقل عمومی، سهم حدود ۷۰درصدی از این جابه‌جایی‌ها دارد. این آمار و ارقام وقتی مهم می‌شود که بدانیم حدود ۲۰درصد تاکسی‌ها و نیمی از اتوبوس‌هایی که در تهران سوار می‌شویم، فرسوده و آلاینده هوا هستند. از میان ۸۰هزار تاکسی تهران حدود ۱۷هزار تاکسی بیش از ۵ سال عمر دارند و ۳۵۰۰ اتوبوس از میان بیش از ۶هزار اتوبوس تهران نیز سن فرسودگی را رد کرده‌اند. افزایش آلودگی هوا را چه گناه خودروهای شخصی بدانیم، چه خودروهای عمومی، نمی‌توانیم سهم بالای اگزوز خودروها در آلودگی هوا را انکار کنیم. راه‌حل‌های مقطعی مانند طرح «زوج و فرد از در خانه‌ها» نیز آشکارا شکست خورده و دلیل آن ثبات آلودگی هوا، حتی در زمان اجرای این طرح است؛ بنابراین بدون شک برای حل این بحران، در کنار اقدامات ضربتی، نیازمند اقدامات زیرساختی نیز هستیم. شکی نیست که زمان توسعه حمل‌ونقل پاک در تهران فرارسیده است؛ این حمل‌ونقل می‌تواند شامل استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی و نیز مترو باشد و باتوجه به آنکه زمینه استفاده عمومی و گسترده از خودروهای برقی در کشور هنوز فراهم نشده، توسعه هرچه سریع‌تر مترو، در دسترس‌ترین راهکار ممکن به نظر می‌رسد که می‌تواند در چند سال آینده به میزان قابل توجهی، آلودگی هوا را در تهران کاهش دهد.
 
هیچ راهی جز توسعه مترو نداریم
آنچه درباره ضرورت توسعه مترو در تهران گفته شد را محمد حقانی، عضو کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران نیز تایید می‌کند. او در گفت‌وگو با گسترش تجارت یادآور می‌شود: در تهران امروز، دست کم نیاز به ۵۰۰ کیلومتر مترو داریم؛ در حالی که کمتر از ۲۰۰ کیلومتر مترو در حال بهره‌برداری است. او با اشاره به اینکه ساخت و بهره‌برداری از هر کیلومتر مترو به حداقل ۲۰۰میلیارد تومان بودجه نیاز دارد، بی‌پولی شهرداری و مترو تهران در سال‌های اخیر به دلیل مشکلات مالی دولت را مانع اصلی توسعه مطلوب مترو می‌داند. حقانی با اشاره به وجود قوانین و آیین‌نامه‌های مکفی در کشور برای کاهش آلودگی هوا گفت: به نظر می‌رسد از نظر قانونی مشکلی نداریم بلکه التزام به اجرای قانون وجود ندارد. آنطور که این عضو شورای شهر تهران می‌گوید، قانون کاهش آلودگی هوا ـ مصوب سال ۷۹ ـ بعد از تصویب فقط به مدت ۳ سال اجرا و در این ۳ سال، سرب از بنزین حذف شد و بسیاری از خودروهای آلاینده از رده خارج شدند اما بعد از ۳ سال، اجرای آن متوقف شد و این روزها کلیات این لایحه در مجلس تصویب شده است. او اظهار می‌کند: در عمل به نظر می‌رسد رفع آلودگی هوا در اولویت پروژه‌های شهری و دولتی قرار ندارد. به گفته وی، دولت فعلی به دلیل بی‌پولی و دولت نهم و دهم به دلیل اختلافات سیاسی و جناحی، سهم خود از توسعه مترو و نوسازی ناوگان عمومی شهری را پرداخت نکرده‌اند. حقانی می‌گوید: به دولت توصیه می‌کنم حتی اگر می‌تواند از بودجه دارو و درمان بردارد و آن را هزینه توسعه مترو کند زیرا سلامتی مردم با آلودگی هوا گره خورده و باتوجه به ازدحام خودروها، به نظر می‌رسد برای حل مشکل آلودگی، هیچ راهی جز توسعه مترو نداریم.

جلوگیری مترو از انتشار ۳۷هزار تن آلاینده
آنچه درباره ضرورت توسعه مترو به‌عنوان راهکاری برای کاهش آلودگی هوای تهران بیان می‌شود، از سوی مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران با آمار و ارقام مستند می‌شود.

محمد احمدی‌بافنده اعلام کرد: براساس بررسی‌های آماری شرکت مترو، استفاده از خطوط مترو فقط در ۳ماه نخست سال ۹۵ توانسته به میزان قابل‌توجهی به کاهش آلودگی هوا کمک کند. احمدی‌بافنده گفت: در این مدت، استفاده از مترو موجب شد ۳۷هزار تن آلاینده وارد هوای تهران نشود. همچنین از تولید ۲۶۳هزار تن گاز دی‌اکسیدکربن جلوگیری شده است. از سوی دیگر به گفته مدیرعامل مترو، این شیوه حمل‌ونقل فواید اقتصادی نیز برای تهران داشته است. به گفته او در اثر فعالیت خطوط مترو در ۳ ماه ابتدایی امسال، بیش از ۵هزار و ۸۰۰میلیارد ریال در هزینه‌های شهری صرفه‌جویی شده که به این رقم می‌توان هزینه صرفه‌جویی در مصرف سوخت و زمان و کاهش تصادفات را هم اضافه کرد.

رشد آهسته و کاهش سریع ظرفیت مترو
مدیرعامل مترو تهران می‌گوید با هر بار استفاده از مترو به‌طور میانگین ۲۷ دقیقه در زمان مسافران صرفه‌جویی می‌شود. از سوی دیگر براساس سخنان او، حقانی (عضو شورای شهر) و بسیاری از کارشناسان محیط‌زیست و حمل‌ونقل، توسعه مترو مناسب‌ترین راهکار بلندمدت برای کاهش آلودگی هوای تهران است. مترو تهران در یک دهه گذشته رشد بیش از ۲برابری را از نظر وسعت و عملکرد داشته و به گفته مسئولان روزانه حدود ۳میلیون مسافر جابه‌جا می‌کند. با این حال و باوجود همه مزیت‌های آن، به نظر می‌رسد همچنان تهرانی‌ها، اتوبوس و تاکسی را بیشتر برای سفرهای درون‌شهری خود انتخاب می‌کنند. جدیدترین آمار اعلام شده از سوی معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران نشان می‌دهد در مدت سپری‌شده از سال ۹۵ سهم مترو از جابه‌جایی‌های پایتخت ۲۰/۵درصد، سهم اتوبوس و مینی‌بوس ۲۵درصد و سهم تاکسی ۲۱ درصد است. به نظر می‌رسد مشکلاتی مانند کمبود واگن که موجب ازدحام مسافران می‌شود و تاخیر در ورود قطارها به ایستگاه یا تاخیر در زمان حرکت آنها را به دنبال دارد، از مهم‌ترین عواملی است که از جذابیت مترو برای مسافران کاسته است. براساس اطلاعات ارائه شده از سوی معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، مترو تهران یکی از ۱۰ مترو پرمسافر دنیا و از نظر شاخص تعداد مسافر بر کیلومتر، یکی از ۲۰مترو پرتراکم جهان است. براساس اطلاعات این معاونت، آمار مسافران مترو در حال حاضر به ۲ تا ۳میلیون مسافر در روز رسیده و باتوجه به اینکه مترو تهران در حال حاضر ۱۲۵۸ واگن دارد می‌توان تخمین زد هر واگن روزانه بین ۱۶۰۰ تا ۲۴۰۰ مسافر جابه‌جا می‌کند. مشکل کمبود واگن در مترو تهران را شهردار و مدیرعامل مترو نیز پذیرفته‌اند. آنها می‌گویند مشکلات مالی و پرداخت نشدن سهم دولت از هزینه‌های مترو، عامل اصلی روند کند تامین ناوگان برای مترو است.

و سخن آخر اینکه...
به دلیل کمبود واگن در مترو، در حال حاضر در برخی ایستگاه‌ها هر ۵ تا ۶ دقیقه و در برخی دیگر از خطوط هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قطار اعزام می‌شود؛ مسئله‌ای که در بیشتر مواقع موجب دشواری سوار شدن مسافران به قطار شده و از جذابیت مترو برای مردم می‌کاهد و موجب می‌شود استفاده از حمل‌ونقل روی زمین افزایش یابد و در نتیجه بار آلودگی هوا بیشتر شود. محمدباقر قالیباف ابتدای امسال اعلام کرد دولت قول داده برای تامین واگن‌های مترو به شهرداری کمک کند که اگر این امر محقق شود می‌توان هر ۲/۵ دقیقه یک قطار به ایستگاه‌ها اعزام کرد و به این ترتیب تعداد مسافران جابه‌جا شده را روزانه به ۱۰میلیون نفر افزایش داد و در این صورت می‌توان سهم مترو از سفرهای شهری را به ۵۰درصد رساند. باتوجه به آنچه بیان شد به نظر می‌رسد برای کاهش آلودگی هوا، همچنان باید چشم‌انتظار تامین منابع مالی مترو و باریدن باران باشیم!

توسعه مترو؛ نصف توسعه بزرگراهی
سوت مترو نخستین‌بار در سال ۷۷ در تهران به گوش رسید و حالا در سال ۹۵ مترو پایتخت ۷ خط و ۱۰۴ ایستگاه دارد. خط یک به طول ۴۳ کیلومتر، دارای ۲۹ ایستگاه است. خط ۲ با ۲۵ کیلومتر طول، ۲۲ ایستگاه دارد. خط ۳ در حال حاضر ۳۶ کیلومتر طول و ۹ ایستگاه فعال دارد. خط۴ با ۲۲کیلومتر طول و ۱۸ ایستگاه در حال بهره‌برداری است و خط ۵ که تهران را به کرج وصل می‌کند، ۴۳کیلومتر طول و ۱۱ ایستگاه دارد. مترو مهرآباد که انشعابی از خط ۴ است، به طول ۴ کیلومتر و با ۴ ایستگاه در حال فعالیت است. مترو شهر آفتاب نیز که انشعابی از خط یک است، ۶ کیلومتر طول دارد. در خط ۶ و ۷ در مجموع ۶۰ کیلومتر در حال ساخت است و در این دو پروژه، بیش از ۵ کیلومتر از خط ۶ و ۵ کیلومتر از خط۷ بهره‌برداری شده است. در مجموع براساس این آمار و به گفته معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در حال حاضر حدود ۱۹۰ کیلومتر مترو در تهران در حال بهره‌برداری است، این در حالی است که یک دهه پیش مترو تهران ۷۹ کیلومتر طول، ۳۶ ایستگاه و ۳۲۰ واگن داشت.

در یک دهه گذشته به‌طور میانگین سالی ۱۱ کیلومتر مترو در تهران ساخته شده است. تعداد واگن‌های مترو در این مدت با حدود ۴ برابر افزایش به هزار و ۲۰۰ و تعداد ایستگاه‌ها با حدود ۳ برابر افزایش به ۱۰۴ ایستگاه رسیده است. آمار جابه‌جایی‌های مترو نیز در یک دهه گذشته حدود ۶۰۰هزار سفر در روز بود که امروز به بیشتر از ۳میلیون سفر رسیده است. اگر آخرین آمار طول بزرگراه و تونل در پایتخت را ۵۳۵ کیلومتر و آخرین رقم طول مترو درتهران را ۱۹۰ کیلومتر درنظر بگیریم، مقایسه پیشرفت میزان بزرگراه‌ها با مترو در تهران در یک دهه گذشته نشان می‌دهد بزرگراه‌ها در این مدت بیش از ۸ و مترو بیش از ۴ برابر رشد یافته است. از سوی دیگر وقتی افزایش ۲۳۱ کیلومتری بزرگراه و تونل شهری در پایتخت را با رشد حدود ۱۱۰کیلومتری مترو در این شهر مقایسه کنیم، مشاهده می‌کنیم رشد بزرگراه‌ها و تونل‌ها در یک دهه گذشته بیش از ۲برابر رشد مترو بوده است. 
خواندنی ها

ارسال نظر

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.

  • تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.

  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

  • انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.

  • جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.