| کد خبر: 96405 |

توقف حمل‌ونقل هوشمند پشت دیوار بودجه

تین‌نیوز| وبلاگ اکرم امینی-بی‌پولی تنها یکی از موانع توسعه زیرساخت‌های گران حمل‌ونقل هوشمند در ایران در سال‌های گذشته بوده است.

ناهماهنگی نهادهای دست‌اندرکار و نبود چارچوب مشخص فعالیت و ناهماهنگی‌های حاصل از این ضعف را نیز باید به فهرست موانع توسعه این سیستم‌ها در ایران اضافه کرد. با تاسیس نخستین مرکز کنترل ترافیک در سال ۷۳ در تهران و به کمک دوربین‌های سطح شهر، برای نخستین بار اخبار ترافیکی از رادیو پیام پخش شد تا تهرانی‌ها از ترافیک مسیرهای مختلف آگاه شوند. این را جزو نخستین تجربه‌های آی‌تی‌اس یا حمل‌ونقل هوشمند در ایران می‌دانند.

کارشناسان معتقدند اگرچه با چنین تجربه‌هایی، ایران توانست گام‌های نخست را در مسیر آی‌تی‌اس بردارد اما بعد از گذشت بیش از ۲ دهه از آغاز بهره‌برداری از سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند، هنوز با جایگاه مطلوب فاصله داریم.

آی‌تی‌اس را می‌توان محصول رشد سرسام‌آور تولید و استفاده از خودرو در دنیا دانست. کشورهای پیشرفته وقتی مشاهده کردند که جاده‌ها دیگر پاسخگوی افزایش خودروها نیستند، به فکر پیوند جاده و خودرو با فناوری افتادند. بر مبنای تفکر آی‌تی‌اس، توسعه جاده‌ها دیگر پاسخگوی رشد تعداد خودروها نیست و بهتر است به جای توسعه و افزایش جاده‌ها که هم هزینه و هم زمانبر است، خودروها تبدیل به عناصر هوشمندی شوند که بتوانند بهترین استفاده را از زیرساخت موجود داشته باشند. در آی‌تی‌اس، خودروهای هوشمند می‌توانند موقعیت خود را نسبت به راه‌ها یا نسبت به یکدیگر ارزیابی و با استفاده از اطلاعات دریافتی، مسیر کم‌ترافیک‌تر را انتخاب کنند. این کار با استفاده از امکاناتی که هم در راه هم در خودرو فراهم شده، امکان‌پذیر می‌شود.

راه‌اندازی تابلوهای اطلاع‌رسانی برای آگاهی‌بخشی درباره امکان تردد از مسیرهای مختلف، نصب دوربین‌های ثبت سرعت و دوربین‌های ثبت تخلفات، از اقدامات انجام شده در کشور در زمینه آی‌تی‌اس در سال‌های گذشته است.

نبود هماهنگی مانع توسعه آی‌تی‌اس
حمل‌ونقل هوشمند با توجه به نقش مهمی که در مدیریت و برنامه‌ریزی ترافیک و جلوگیری از تخلفات راهنمایی و رانندگی دارد، از جایگاه و اهمیت بسیار بالایی در همه دنیا برخوردار است اما توسعه آی‌تی‌اس در ایران در ۲ دهه گذشته با مشکلاتی همراه بوده است. آنطور که محمد سیادت‌موسوی، کارشناس حمل‌ونقل هوشمند در پاسخ به صمت توضیح می‌دهد، با وجود تجربه‌های هوشمندسازی حمل‌ونقل در ایران، هنوز برنامه جامعی برای توسعه این بخش در کشور وجود ندارد و همین مسئله باعث کاهش بهره‌وری فعالیت‌های این بخش شده است. به گفته او، در حال حاضر در بسیاری از شهرها مرکز کنترل ترافیک وجود دارد اما نماینده نهادهای دست‌اندرکار در ترافیک مانند پلیس راهنمایی و رانندگی، سازمان آتش‌نشانی و... در آنجا حضور ندارد. از نظر این کارشناس، این بدان معناست که گاه امکاناتی وجود دارد اما به دلیل نبود ارتباط و تعامل صحیح، تجهیزات موجود به درستی کاربردی نشده است. سیادت‌موسوی معتقد است مشکل اصلی ایران در توسعه حمل‌ونقل هوشمند این است که بیش از آنکه به تاثیر و فایده اقدامات فکر کرده باشیم، روی تهیه تجهیزات تمرکز کرده‌ایم و مسئله اصلی یعنی استفاده بهینه از امکانات را فراموش کرده‌ایم.

از نظر این فعال حوزه حمل‌ونقل، برای تحقق مطلوب آی‌تی‌اس در کشور، نیازمند هماهنگی بین نهادها و تدوین برنامه جامع کشوری در این زمینه هستیم، البته پیش از آن لازم است در یک چارچوب کلان، وظایف نهادهای مختلف و نوع همکاری آنها با هم در زمینه تحقق آی‌تی‌اس مشخص شود زیرا در حال حاضر در این حوزه همکاری منظم بین سازمان‌های تاثیرگذار در ترافیک وجود ندارد. این در حالی است که به گفته او فلسفه راه‌اندازی سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند، همکاری منظم بین نهادها برای کاهش اثرات منفی ترافیک است.

مشکلات زیرساختی مانع توسعه
سرعت پایین توسعه آی‌تی در کشور یکی دیگر از مسائلی است که در راه توسعه آی‌تی‌اس در ایران و رسیدن به جایگاه مطلوب مانع ایجاد کرده است. این نظر مهدی محمودآبادی، کارشناس ارشد مهندسی برنامه‌ریزی حمل‌ونقل است. وی در گفت‌وگو با صمت توضیح می‌دهد: در مبحث سیستم‌های الکترونیک و آی‌تی به‌عنوان بستر اصلی شکل‌گیری حمل‌ونقل هوشمند و آی‌تی‌اس، هنوز بسترهای لازم در کشور فراهم نیست. گران و هزینه‌بر بودن سیستم‌های آی‌تی و در نتیجه آی‌تی‌اس، مشکل دیگری است که محمودآبادی به آن اشاره می‌کند و معتقد است با وضعیت کمبود بودجه در کشور، تامین هزینه‌های کلان برای توسعه زیرساخت‌های آی‌تی‌اس به طور قطع مقدور نیست.

این کارشناس با یادآوری اینکه در حال حاضر به جز افغانستان، همه کشورهای منطقه در زمینه آی‌تی‌اس از ایران پیشی گرفته‌اند، تاکید می‌کند که تامین مالی نقش مهمی در توسعه حمل‌ونقل هوشمند در این کشورها داشته است. او در این زمینه توضیح می‌دهد: کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در زمینه حمل‌ونقل هوشمند بسیار جلوتر از ما هستند و همه سیستم‌های لازم را از کشورهای اروپایی یا چین وارد می‌کنند. از سوی دیگر او یادآوری می‌کند نکته امیدوارکننده درباره وضعیت آی‌تی‌اس در ایران این است که در ساخت برخی از سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقلی، ایران صاحب‌نظر و خودکفا است. به‌عنوان نمونه دوربین‌های ثبت تخلف سرعت یا سیستم‌های ترددشمار که به‌طور مکانیزه تردد خودروها را ثبت می‌کنند در ایران تولید می‌شود. به گفته وی، ترددشمارها به‌طور کامل در ایران تولید می‌شود و قطعات سیستم‌های ثبت تخلف، از کشورهای اروپایی یا چین وارد کشور شده و در تولید محصول نهایی در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اولویت هوشمندسازی ثبت تخلفات
حمل‌ونقل هوشمند، هم می‌تواند در برنامه‌ریزی و مدیریت ترافیک به کار گرفته شود؛‌ هم در ثبت تخلفات. محمودآبادی معتقد است در حال حاضر اولویت اصلی در استفاده از سیستم‌های هوشمند را باید به حوزه تخلفات داد. او در این زمینه توضیح می‌دهد: توسعه آی‌تی‌اس و بحث جلوگیری از تخلفات در کشور باید در اولویت باشد؛ به‌ویژه کنترل سرعت غیرمجاز که باعث وقوع بسیاری از تصادفات در حال حاضر می‌شود. از سوی دیگر به گفته او پیاده‌سازی سیستم‌های ثبت تخلفات ساده و با نصب دوربین‌ها امکان‌پذیر است در حالی که برای مدیریت و کنترل ترافیک تجهیزات گسترده‌تری لازم است که زمان و هزینه‌بر هستند. با توجه به آنچه کارشناسان می‌گویند، آشکار است که توسعه حمل‌ونقل هوشمند یک رویکرد دائمی و نیازمند تجمیع همکاری‌ها و صرف هزینه و زمان فراوانی است. با توجه به این مسئله به نظر می‌رسد در ایران پیش از برنامه‌ریزی برای روساخت‌های توسعه آی‌تی‌اس باید به فکر هماهنگی و تامین زیرساخت‌ها چه در بخش فنی و چه انسانی باشیم.

خواندنی ها

ارسال نظر

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.

  • تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.

  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

  • انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.

  • جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.