دغدغه‌های کارشناسان درباره افت‌وخیز گردشگری دریایی
تین نیوز | پایین بودن آمار گردشگری و سفرهای دریایی ایران در مقایسه با کشورهای آبی منطقه، همواره یکی از دغدغه‌های فعالان این حوزه بوده و کارشناسان معتقدند با غفلت از این حوزه در ایران ظرفیت درآمدزایی مهمی فراموش شده است؛ حالا آمار رسمی نشان می‌دهد همین تعداد اندک نیز در حال کاهش است و این مسئله، شاید هشداری برای ارائه راهکارهای مناسب در بهره‌برداری از ظرفیت دریایی و ساحلی کشور در حوزه گردشگری باشد.
بر اساس آمار سازمان بنادر و دریانوردی، استقبال مردم از سفرهای دریایی در ۱۰ ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۱۱ درصد کاهش داشته، به طوری که از جابه‌جایی بیش از ۱۳ میلیون و ۶۰۰ هزار مسافر در سال گذشته به جابه‌جایی ۱۲ میلیون و ۱۶۶ هزار و ۶۵۸ نفر رسیده است.
اگرچه این آمار خبر از کاهش سفرهای دریایی می‌دهد اما یک کارشناس گردشگری دریایی معتقد است از اساس نباید به آمار سفرهای دریایی اعتماد کرد. حمید سلیمانی‌مقام، مدیرعامل یک شرکت خدمات دریایی در گفت‌وگو با صمت معتقد است این آمار به طور معمول بر مبنای اهداف بخشی و مدیریتی اعلام می‌شوند و بیانگر وضعیت گردشگری دریایی کشور نیستند.
وی با بیان اینکه در کشور، مسافر دریایی نداریم، افزود: در حال حاضر مسیرهایی مانند خرمشهر ـ عراق، خرمشهر ـ بصره، بندرعباس ـ دوبی، خارک ـ بوشهر، کیش ـ چارک، بندر آفتاب ـ کیش، بندرعباس ـ قشم، مهم‌ترین مسیرهای دریایی هستند که در آنها تردد می‌شود. این موارد در حالی جزو آمار سفرها محسوب می‌شود که بسیاری از این افراد به قصد سفر و گردشگری استفاده نمی‌کنند بلکه ساکنان منطقه هستند که باید به اجبار برای تردد روزانه کاری یا نیازهای دیگر، از این مسیرهای دریایی استفاده کنند، یعنی به عنوان گردشگری که سفر دریایی را انتخاب کرده است، نمی‌توان به آنها نگاه کرد.
او با اشاره به اینکه بیشترین آمار مسافری در بندر حقانی قشم ثبت می‌شود، گفت: برخی افراد روزی حداقل ۳ بار در مسیر قشم ـ بندرعباس تردد دارند که بیشتر این افراد، بومی‌های قشم یا بندرعباس هستند که اجناس را میان این ۲ منطقه جابه‌جا می‌کنند.
سلیمانی با اشاره به اینکه بیشتر این سفرها کاری و مربوط به جابه‌جایی کالاست، یادآوری می‌کند که وقتی اوضاع اقتصادی افت و خیز داشته باشد روی این جابه‌جایی‌ها و ترددها نیز تاثیر دارد و آمار مسافران دریایی تغییر خواهد کرد.
سلیمانی‌مقام نتیجه می‌گیرد که آمار و ارقام اعلام شده درباره سفرهای دریایی، توصیف‌کننده وضعیت گردشگری نیست و این یکی از معضلات کار در حوزه گردشگری دریایی است که آمار مسافران واقعی آن، مشخص نیست. این کارشناس گردشگری دریایی معتقد است در آمار اعلام شده به عنوان مسافرت‌های دریایی، سهم سفرهای دریایی واقعی بسیار اندک و بخش اصلی آن نیز مربوط به ایام نوروز است.
او در پاسخ به پرسشی درباره راهکارهای استفاده از فرصت نوروز برای ترویج گردشگری دریایی، با تاکید بر اینکه نوروز، بدترین زمان برای توسعه گردشگری دریایی است، ادامه داد: در این روزها مردم بیشتر با مشکلات و معضلات گردشگری دریایی آشنا و از دریا فراری می‌شوند! وی در این‌باره توضیح داد: وقتی سفر دریایی با هزاران مشکل انجام شود، خاطره بدی برای مسافر خواهد ساخت.
ضریب ایمنی پایین، نبود استانداردها و نبود بهداشت از مسائل مهمی است که در مسیر گردشگری دریایی اخلال ایجاد می‌کند و باعث می‌شود کمبودها بیشتر به چشم بیاید. به گفته او استفاده از لندینگ‌کرافت‌هایی که ویژه حمل بار هستند، در جابه‌جایی مسافر در روزهای پرترافیک نوروز، عامل دیگری است که باعث دلزدگی مسافران خواهد شد.
لزوم ایجاد مقصد جدید سفر
سلیمانی مقام با تاکید بر اینکه گردشگری دریایی یکی از زیرمجموعه سفرهای دریایی است، در بیان راهکارهایی برای بهبود وضعیت گردشگری دریایی و واقعی شدن آمار سفرهای دریایی گفت: باید مقصد جدید سفر ایجاد و تجهیزات و ملزومات مناسب سفر تولید کنیم تا به حداقل‌های استاندارد جهانی برسیم زیرا امکانات و تجهیزات فعلی ما در وضعیت مناسب و در شأن مردم نیستند.
در حال حاضر ۲ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و سازمان بنادر و دریانوردی، دو نهاد تصمیم‌ساز و درگیر در گردشگری دریایی هستند و سلیمانی‌مقام معتقد است با وجود حضور این دو سازمان، هیچ نقطه امیدوارکننده‌ای در بحث گردشگری دریایی وجود ندارد. وی در این زمینه توضیح داد: در ایام پرترافیک نوروز، وضعیت ترافیک، امکانات اقامتی و گردشگری بنادر و سواحل وضعیت مطلوبی نیست، در حالی که بدون امکانات از جاذبه‌های موجود نمی‌توان بهره‌برداری کرد.
وی معتقد است در سال‌های اخیر اگرچه اعلام می‌شود آمار گردشگران دریایی افزایش داشته اما نکته این است که گردشگران جدیدی وارد چرخه سفر شده‌اند. وی با تاکید بر اینکه درجه گردشگر اهمیت بالایی دارد، افزود: اگر آمار سفر در نوروز افزایش می‌یابد، به معنای افزایش امکانات و رونق گردشگری نیست، بلکه به دلیل پیک تعطیلات مردم است.
به گفته این کارشناس، گردشگری زمانی ارتقا می‌یابد که سطح گردشگران و میزان پولی که خرج می‌کنند ارتقا یابد این در حالی است که بسیاری از مردم به دلیل امکان حمل خودرو با شناور، سفر به جزایر جنوبی کشور را انتخاب می‌کنند که هزینه‌های کمتری برای آنها داشته باشد.
سلیمانی‌مقام معتقد است وقتی دولت به درک صحیحی از گردشگری دریایی دست پیدا کند، آمار سفرهای دریایی واقعی خواهد شد و گردشگری رشد خواهد کرد. او تاکید می‌کند نباید نگاه این باشد که گردشگری دریایی به صنایعی مانند شیلات و نفت و... نیاز دارد بلکه در اصل این بخش‌ها هستند که به گردشگری دریایی نیاز دارند. او یادآوری می‌کند که دولت درک درستی از گردشگری دریایی ندارد و به همین دلیل هنوز احساس نیاز به توسعه این حوزه ایجاد نشده است.
ایجاد زمینه پهلوگیری کروزها
یکی دیگر از کارشناسان گردشگری دریایی کشور معتقد است استفاده از ظرفیت‌هایی مانند اجازه پهلوگیری کشتی‌های کروز در کشور می‌توانند به گردشگری دریایی رونق بخشد.
مهدی شیرخانی، راهنمای تورهای گردشگری طبیعت در پاسخ به صمت با یادآوری اینکه پهلوگیری یک کروز در یک دهه گذشته در بندرعباس، درآمدزایی قابل‌توجهی نصیب ساکنان آن منطقه کرده بود، اضافه کرد: در حال حاضر نیز بسیاری از کشتی‌های کروز در دنیا هستند که مسافران را از سراسر دنیا به منطقه می‌آورند و در بنادر کشورهای همسایه پیاده می‌کنند و درآمدهای ارزی به آن کشورها می‌برند که اگر بتوانیم زمینه پهلوگیری این کروزها در بنادر جنوبی ایران را فراهم کنیم همه این درآمدها نصیب مردم ما شده و این امر باعث رونق اشتغال در مناطق جنوبی خواهد شد.
این فعال گردشگری دریایی معتقد است در ایران از سرمایه‌های گردشگری دریایی غفلت شده در صورتی که کشور آنقدر ظرفیت دارد که بتواند تنها از سفرهای دریایی، درآمدهای کلان داشته باشد.
او نیز همچون سلیمانی با تاکید بر شناخت نادرست از گردشگری دریایی در مسئولان، تاکید می‌کند که دولتمردان شناخت اندکی از گردشگری دریایی دارند اما هنوز نتوانسته‌اند این شیوه سفر را به درستی ترویج و مزایای ان را برای مردم آشکار کنند.
شیرخانی با تاکید بر اینکه افزایش دانش مردم و مسئولان درباره گردشگری دریایی برای رونق این حوزه ضروری است، ادامه داد: سازمان بنادر و دریانوردی و سازمان میراث فرهنگی به عنوان نهادهای تصمیم‌گیر در این حوزه، هنوز به همگرایی در این بحث نرسیده‌اند در حالی که برای ایجاد زمینه افزایش سفرهای دریایی و رونق گردشگری دریایی، لازم است حرکت‌های بنیادی انجام شود.
اگرچه درسال‌های اخیر مسئولان اعلام می‌کنند که گردشگری دریایی در مسیر رونق و توسعه قرار گرفته اما آمار جدید سازمان بنادر و دریانوردی نشان می‌دهد هنوز روند توسعه گردشگری دریایی کشور، صعودی نیست و با نشیب و فرازهایی همراه است. کارشناسان معتقدند رسیدن مسئولان به درک صحیح نسبت به گردشگری دریایی و حمایت از بخش خصوصی برای ورود به این بخش و آماده کردن زیرساخت‌های مناسب، گام مهمی در راستای صعودی شدن این روند خواهد بود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.