◄ آیا پلازای تهران توقعات از خود را برآورده می‌سازد؟

تین‌نیوز| در ادبیات شهرسازی «پلازا» به مجموعه‌ای گفته می‌شود که حاوی فضای باز بوده و عنصر «پیاده» نسبت به عنصر «سواره» در آن غلبه داشته باشد، تا به محل مناسبی برای حضور شهروندان برای خرید و استراحت و کمی تفریح بدل شود و لذا، چنین فضایی باید به مبلمان شهری مجهز شود و می‌تواند حاوی مرکز خرید یا واحدهای تجاری و تفریحی کوچک‌ با مقیاس مناسب نیاز شهروندان هم باشد.

به گزارش خبرنگار تین‌نیوز، پلازا در واقع نسخه جدید و مدرن بازارچه‌های سنتی به شمار می‌آید که قرار است اولین آنها در میدان پرترددی در تهران به بهره‌برداری برسد، پروژه موسوم به پلازای میدان ولی‌عصر(عج) حدود 42 هزار مترمربع وسعت دارد که در 7 طبقه مجزا در فضای زیرسطحی میدان  کار ساخت آن اجرا شده و قرار است طی چند روز آینده به صورت رسمی، مورد بهره‌برداری قرار گیرد اما، گفته می‌شود این پروژه 7 طبقه دارد که در واقع اولین طبقه آن تراز صفر خیابان است که در چهار سوی میدان دسترسی‌های ورودی به پلازا در این تراز تعریف شده است و در عمل 6 طبقه در فضاهای زیرسطحی ساخته شده  که با افتتاح رسمی آن به‌زودی در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت.

یکی از مزایای ساخت پلازا در کلان‌شهری چون تهران انتقال بخشی از جریان کار و فعالیت به تراز منفی پرترددترین میدان مرکزی است که به گفته مسئولان شهری تا چند روز آینده به بهره‌برداری می‌رسد، چهره جدید میدان ولیعصر(عج)، از یک فضای رو باز حاوی سازه 7 طبقه در زیرسطح میدان تشکیل شده که در قالب پلازای شهری، قرار است ضمن انتقال «مسیرهای پیاده‌رو» به زیر میدان، «جاذبه سفر با مترو» را از طریق ایجاد مجموعه‌های فرهنگی، خدماتی و تجاری در تراز منفی، افزایش دهد، فضای زیرسطحی میدان ولیعصر (عج)، به ایستگاه خطوط 3 و 6 مترو متصل است.

 

یکی از کارشناسان امورشهری در این‌باره به تین‌نیوز، گفت: شهرداری تهران قرار است طی چند روز آینده پروژه‌ای را که با عنوان «پلازای میدان ولی‌عصر(عج)» از آن یاد می‌شود بهره‌برداری کند تا پس از گذشت قریب به 8 هشت‌سال، کارگاه پروژه‌ای که از ابتدا قرار بود در کمتر از سه سال به سرانجام برسد، جمع‌آوری و دیواره‌های بلند فلزی از اطراف پرترددترین میدان مرکزی شهر را از میان بردارد.

وی با اشاره به این مطلب که «هنوز مشخص نیست این پروژه قرار است تمام ویژگی‌های لازم برای تبدیل به یک پلازا را داشته باشد یا کاربری آن متناسب با عنوانی که برایش انتخاب شده است باشد یا نه»، اظهار داشت: مولفه کلیدی پلازا، برخورداری از «فضای توقف» کافی و مناسب برای شهروندان است اما در حال حاضر مشخص نیست که فضای روباز میدان ولی‌عصر(عج) در تراز منفی یک، قرار است به نحوی تجهیز شود که شهروندان امکان توقف در آن را داشته باشند یا تنها قرار است به‌عنوان محل گذر برای دسترسی به مترو یا دیگر اضلاع میدان از آن استفاده شود.

این کارشناس خبره بخش حمل‌ونقل و امورشهری در ادامه تصریح کرد: به‌طور کلی مدل جهانی شهرهای زیرزمینی و مجتمع‌های تجاری در محدوده ایستگاه‌های مترو با سه هدف هدایت مردم به استفاده از مترو، تامین مالی برای ساخت مترو از طریق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به واسطه واگذاری اراضی تراز منفی برای ساخت‌وساز انتفاعی و تجاری و نیز سبک‌سازی فضاهای روسطحی برای اختصاص به کاربری‌های مهم‌تر از کاربری تجاری صورت می‌گیرد. پروژه پلازای میدان ولی‌عصر(عج) نیز در 6 طبقه زیرسطحی تعریف شده که تنها طبقات منفی یک و منفی دو آن برای عموم شهروندان قابل استفاده بوده و از طبقه منفی سه تا منفی شش در اختیار شرکت بهره‌برداری مترو قرار دارد و مسافران مترو در آن تردد می‌کنند.

وی اشاره‌ای داشت به اهدافی که از ساخت پلازا در دنیا دنبال می‌شود و گفت: اما هدف شهرداری تهران از ساخت این پروژه، تنظیم جریان ترافیکی شلوغ‌ترین و پرترددترین میدان تهران از طریق انتقال عابران پیاده به زیر میدان، سبک‌سازی فضای روسطحی این میدان و نیز تسهیل دسترسی به دو خط در حال استفاده و در دست ساخت مترو که در زمره طولانی‌ترین خطوط شبکه حمل‌ونقل ریلی قرار دارند، بوده است.

به گزارش تین‌نیوز، مدل موفق چنین پروژه‌هایی در کلان‌شهرهایی مانند توکیو در کشور ژاپن با هدف کمک به تامین مالی پروژه‌های ساخت مترو از طریق بخش خصوصی اجرا می‌شود اما، اولین پروژه از این مدل جهانی در تهران به شکل معکوس اجرا شده به این معنا که در دنیا اراضی اطراف ایستگاه‌های مترو به انضمام مجوز ساخت تجاری در اختیار بخش خصوصی قرار می‌گیرد تا بخشی از سرمایه ساخت مترو از طریق تهاتر تامین شود ولی، پروژه‌ای که با نام پلازای شهری معرفی شده، از سوی شهرداری تامین هزینه و ساخته شده است که البته کارشناسان شهری اعتقاد دارند از آنجاکه میدان ولی‌عصر(عج) جزو مشاعات شهری بوده و فاقد پلاک ثبتی است، امکان واگذاری مالکیت آن به بخش خصوصی وجود ندارد و مالکیت آن به عموم شهروندان تعلق دارد.

صد البته ترافیک تهران به‌ویژه در میدان پرتردد میدان ولیعصر(عج) قابل حل و فصل نیست اما، تلاش‌ها به منظور کاهش آن می تواند مورد توجه و تقدیر باشد.