◄ نرم نرمک می‌رسد اینک قطار

این روزها در میانه خبرهای پرسروصدای کشور و حتی خبرهای داغ آن‌سوی قاره‌ها که به لطف دهکده جهانی گویی بیخ گوشمان اتفاق می‌افتد اگر کمی گوش تیز کنیم صدای رسیدن قطار نوروزی از دور شنیده می‌شود. درست است. نرم نرمک می‌رسد اینک قطار*. به‌مرور ستادهای هماهنگی سفرهای نوروزی در حوزه‌های مختلف هوایی، جاده‌ای و ریلی تشکیل‌شده و برنامه‌های بخش‌های مختلف در حال تدوین است. در این گزارش نگاهی به آمارهای سفرهای نوروزی ریلی در سال‌های گذشته، وضعیت ناوگان ریلی در شمال کشور و تشکیل ستادهای نوروزی شرکت راه‌آهن و رجا خواهیم انداخت.

رشد کند اما منظم سفرهای نوروزی ریلی در آیینه آمار
طبق آمار منتشرشده در بازه زمانی ۲۵ اسفند تا 15 فروردین 94 حدود یک‌میلیون و ۲۵۰ هزار جابه‌جایی ریلی صورت گرفته و همین آمار در مدت مشابه سال 95 به یک‌میلیون و 580 هزار مسافر بود. نگاهی به سال‌های پیش‌تر سفرهای نوروزی از طریق ناوگان ریلی نشان می‌دهد که اگرچه آن‌چنان‌که باید با جهش تمایل مردم به استفاده از ناوگان حمل‌ونقل ریلی برای سفرهای نوروزی مواجه نیستیم اما همواره این آمار حتی به میزان کم در حال رشد بوده و این موضوع نشان می‌دهد افرادی که متمایل به استفاده از ایمن‌ترین ناوگان حمل‌ونقل ریلی را دارند هیچ‌گاه ریزش نداشته است.

نکته دیگر تعداد رام‌های قطار و مقایسه آن در چند سال اخیر است. نگاهی به آمار ناوگان حمل‌ونقل ریلی نشان می‌دهد که در سال 95 و در روزهای نوروزی شمار قطارهای شرکت‌های ریلی ۳ هزار و ۶۰۰ رام بود که نسبت به سال 94 ۸۰ رام قطار افزایش داشته است. باید دید افزایش تعداد رام‌های قطار در سال 96 به چه میزان خواهد بود.

نگاهی به ناوگان ریلی شمال کشور به‌عنوان مهم‌ترین مقصد سفرهای نوروزی
یکی از مهم‌ترین مسیرهای تردد سفرهای نوروزی بدون شک محور شمال کشور است. حجم ترافیک در مسیرهای جاده‌ای کمربندی شمال کشور نشان می‌دهد که ناوگان حمل‌ونقل ریلی در این بخش نیاز به توجه ویژه‌ای به دلیل حجم مسافر دارد. در همین خصوص یوسف گران پاشا، مدیرکل راه‌آهن شمال اظهار داشت: راه‌آهن شمال این ظرفیت را دارد که بار ترافیکی جاده‌ای را در شمال کشور به ریل انتقال دهد تا از میزان بالای تصادف‌های رانندگی نیز کاسته شود. لازم به ذکر است هم‌اکنون راه‌آهن شمال دارای 420 کیلومتر حوزه استحفاظی است.

 گران پاشا همچنین در خصوص آمار سفرهای نوروزی ریلی در مدت مشابه سال 95 اظهار داشت: در فاصله زمانی 25 اسفند 94 تا 15 فروردین 95، ۱۶ رام قطار با ظرفیت مجموع روزانه ۵۷۰۰ مسافر در ناحیه شمال تردد داشت.

پرترافیک‌ترین خطوط ریلی در ناحیه شمال٬ مسیر ریلی ساری-مشهد٬ گرگان-پل سفید٬ گرگان-ساری-تهران هستند و قطارهای محلی نیز در برخی روزهای عید نوروز ظرفیتشان تکمیل می‌شود. در این ایام به‌طور متوسط ضریب اشغال قطارهای نوروزی ناحیه شمال بالای ۸۵ درصد بوده است.

 گران پاشا درباره این موضوع که آیا زیرساخت‌های ریلی ناحیه شمال این آمادگی را دارد که بار ترافیکی جاده را به ریل منتقل کند یا خیر٬ گفت: در حال حاضر این ظرفیت در ناحیه شمال کشور وجود دارد و باید با تبلیغ و فرهنگ‌سازی کاری کرد که بار بیشتری از ترافیک جاده‌ای در محورهای شمال کشور به ریل انتقال پیدا کند. در حال حاضر بیشترین تصادفات و تلفات رانندگی در محورهای شمالی رخ می‌دهد که اگر این بار جاده‌ای به حمل‌ونقل ایمن ریلی منتقل شود قطعاً از میزان تلفات کاسته خواهد شد.

 وی تأکید کرد: البته در کنار این زیرساخت‌ها باید شرایط را طوری رقم زد که با افزایش سرعت قطارها٬ مردم استقبال بیشتری از حمل‌ونقل ریلی کنند. در حال حاضر به دلیل پیچ و سراشیبی مسیر تهران-ساری حرکت قطار در این مسیر ۸ الی ۹ ساعت به طول می‌انجامد درحالی‌که در مسیر جاده‌ای پیمودن این مسیر حدود ۴ ساعت زمان می‌برد.

برنامه‌های رجا برای نوروز 96: ایمنی قطارها در کنار ورود 45 واگن نو به ناوگان
شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا به‌عنوان یکی از دو قطب اصلی مسافرت ریلی در ایام نوروز نخستین شرکتی بود که برنامه‌های خود را برای ایام نوروز 96 ارائه داد. در نخستین جلسه ستاد هماهنگی قطارهای نوروزی سال ۱۳۹۶ محمد رجبی، مدیرعامل رجا با تأکید بر اینکه اولویت اصلی ما توجه کامل به ایمنی قطارها است گفت: فراهم‌سازی تجهیزات و امکانات لازم برای انجام تعمیرات به‌منظور در سیر قرار گرفتن مطلوب قطارها، باید مورد توجه جدی باشد. اصل موضوع راه‌اندازی ستاد هماهنگی، پیش بردن الزامات مدیریتی و سازمان‌دهی است.

یکی دیگر از موضوعاتی که رجبی در جلسه ستاد سفرهای نوروزی رجا بر روی آن تأکید ویژه داشت مسئله پشتیبانی قطارها بود. رجبی در خصوص این موضوع اظهار داشت: برگزاری جلسات هماهنگی با بخش‌های راهبری و فنی برای طرح دغدغه‌ها و رسیدن به تعامل بیشتر جهت ارائه خدمات مطلوب به هم‌وطنان مورد تأکید است به همین منظور در ایستگاه‌های اصلی باید آمادگی لازم برای پشتیبانی قطارها و رعایت الزامات و تعمیرات به‌موقع وجود داشته باشد.

مدیرعامل رجا خطاب به مدیران و اعضای ستاد هماهنگی قطارهای نوروزی ۱۳۹۶ افزود: در همه حوزه‌ها ریسک‌ها باید شناسایی‌شده تا اقدامات اساسی و اصلاحی در این زمینه صورت گیرد. در بخش ایمنی، باید ساختار و سیستمی جدیدتر طراحی شده و توسعه یابد، حتی از نظر پوشش و لباس کار کارکنان نیز باید ایمنی مدنظر باشد. در ارائه خدمات نیز باید کیفیت ارائه جایگزین کمیت در جابه‌جایی‌ها شود.

مدیرعامل شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا ضمن ابراز امیدواری برای ورود ۴۰ تا ۴۵ واگن مناسب برای در مسیر قرار گرفتن در ایام نوروز ۱۳۹۶ گفت: مقرر شده این تعداد واگن از سوی شرکت‌های واگن‌پارس، پلور سبز و بازسازی برخی واگن‌ها توسط شرکت‌های پیمانکار تأمین و تحویل شود.

توقف پروژه‌های عمرانی راه‌آهن از 20 اسفند تا 15 فروردین
عصر دیروز دومین جلسه ستاد نوروزی راه‌آهن، با حضور قائم‌مقام و معاونان و مدیران ریلی به‌منظور هماهنگی جهت اقدامات بخش‌های مختلف ریلی برای خدمات‌رسانی به مسافران نوروزی سال ۹۶ و همچنین نحوه پیش‌فروش بلیت و افتتاح پروژه‌های عمرانی برگزار شد.

مهم‌ترین تصمیم‌های اتخاذ شده درباره نکات حائز اهمیت جلسه ستاد نوروزی شامل تعیین تاریخ پیش‌فروش بلیت قطارهای نوروزی، نهایی شدن گراف حرکت قطارها، افتتاح پروژه‌های عمرانی، تعداد ناوگان و دیگر خدمات ریلی در ایستگاه‌های راه‌آهن سراسر کشور بود.

در این جلسه مقرر شد پیش‌فروش بیلت قطار از طریق اینترنت و آژانس‌های سراسر کشور به‌طور دقیق اطلاع‌رسانی شده تا متقاضیان بتوانند به‌راحتی نسبت به خرید بلیت نوروزی اقدام کنند. همچنین مقرر شد تا پروژه‌های عمرانی در نواحی مختلف طبق لیست‌های جداگانه زمان بهره‌برداری خود را به معاونت‌های مربوط به خود اعلام کنند و هیچ پروژه‌ای بعد از ۲۰ اسفندماه تا ۱۵ فروردین به بهره‌برداری نرسد.

نواحی بعد از ۲۰ اسفندماه بایستی آمادگی برای استقبال از مسافران را داشته باشند و همچنین پروژه‌های مرتبط با قطارهای مسافری و مربوط به ایام نوروز از سوی ادارات کل مربوطه تلاش شود تا ۲۰ اسفندماه به بهره‌برداری برسد. همچنین در این جلسه در خصوص پرداخت حقوق کارکنان، تعیین محل ستاد نوروزی، زمان به کار ستاد در نواحی، اعلام شاخص‌های کمی و کیفی دوره‌های گذشته و اعلام شاخص‌های برتر و همچنین برنامه کشیک نوروز ۹۶ ستاد و مناطق اتفاق‌نظر صورت گرفت تا در جلسه‌های بعدی به جمع‌بندی نهایی برسند.

* اصل شعر مربوط به فریدون مشیری است با عنوان: نرم نرمک می‌رسد اینک بهار/ خوش به حال روزگار