◄سوانح رانندگی؛ تیشه‌ به ریشه نیروی کار کشور

تین‌نیوز| چندی پیش رئیس پلیس راهور ناجا به ارایه آماری در زمینه کشته‌شدگان سوانح رانندگی پرداخت که اگر چه از نظر کمی امیدوارکننده بود اما نگاهی عمیق‌تر به آن حکایت از عمق فاجعه‌ای داشت که هر روز در حمل و نقل جاده‌ای کشور در حال وقوع است.

به گزارش خبرنگار تین‌نیوز، سردار تقی مهری در همایش جامعه اندیشمندان ترافیک کشور با اشاره به آمار 8 ماهه سوانح رانندگی در کشور گفت: در این مدت 11 هزار و 624 نفر در تصادفات رانندگی کشته شدند که بدین ترتیب هر روز 47 نفر  و هر ساعت 1.9 نفر در تصادفات رانندگی کشور جان خود را از دست داده‌اند.

به گفته وی در کشور ما شمار کشته‌های تصادفات رانندگی از 27 هزار 760 کشته در سال 84 به 16 هزار 586 کشته در پایان سال 94 رسیده که این امر از کاهش 11 هزار نفری کشته‌های سالانه تصادفات رانندگی طی یک دهه حکایت دارد.

رئیس پلیس راهور ناجا همچنین تاکید کرد: برابر آمارهای موجود 51 درصد کشته های تصادفات بین 20 تا 50 ساله هستند و نیروی کار به حساب می‌آیند از سوی دیگر براساس تحقیقی 6 تا 7 درصد تولید ناخالص ملی کشور در تصادفات رانندگی ازبین می‌رود و می‌طلبد به این معقوله نگاه ویژه‌ای شود.

این آمار در حالی از سوی رئیس پلیس راهور اعلام شد که برای کشوری همچون کشور ما که مردم آن از مشکلات اقتصادی رنج می‌برند و اکثر خانوارها با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند از بین رفتن  51 درصد نیروی کار خانواده‌ها ضربه سختی بر پیکره آن است. ضربه‌ای که نه تنها خانواده‌ها به راحتی از پیامدهای روحی روانی و اجتماعی آن رهایی نخواهند نیافت بلکه از نظر اقتصادی نیز سیل سهمگینی به بار خواهد آورد که ویرانی آن تا مدتها برجای خواهد ماند.

سرنوشت نافرجام نیروی کار کشور در کف جاده ها
حسین قاسمی نژاد؛ کارشناس ارشد حمل و نقل در این زمینه با تاکید بر این که هر روز صدها نفر در جاده‌های کشورمان کشته و مجروح می‌شوند و در پشت سر خود، كودكان یتیم شده و خانواده های از هم پاشیده را به جا می‌گذارند، می‌گوید: طبق گزارش سازمان پزشكی قانونی كشور در سال 1394 بیش از سه چهارم کشته شده‌‌های حوادث ترافیكی (12807نفر) كه 77.2 درصد از كشته‌های ناشی از حوادث رانندگی  هستند مرد هستند. از لحاظ سنی نیز  8.3 درصد افراد فوت شده در حوادث رانندگی سال گذشته 10 سال و كمتر، 5.3 درصد 17-11 سال، 26 درصد 29-18 سال، 30.1 درصد 49-30 سال، 30.2 درصد كشته های تصادفات 50 سال به بالا داشته‌اند.

وی تاکید می‌کند: همانگونه كه مشاهده می شود و قابل تأمل است؛ گروه سنی جوان بین ۲۰ تا ۴۰ سال به عنوان نیروی مولد کشور و سرمایه انسانی كه مهمترین سن بهره دهی فرد برای جامعه است ، بیشترین آمار کشته‌ها را به خود اختصاص داده و این سرنوشت کشور را به مخاطره می‌اندازد و آسیب‌های جبران‌ناپذیری هم از نظر اقتصادی و هم اجتماعی درپی دارد.

این کارشناس ارشد حمل و نقل خاطر نشان می‌کند: تصادفات رانندگی اتفاقی است كه با آسیب هایی همچون شیوع افسردگی و بیماریهای روحی؛ از دست دادن شغل و معیشت و گسترش فقر و تنگدستی در ارتباط است؛ طبق آمارها در بین تلفات حوادث رانندگی سال 94 در افراد 18 سال به بالا: 72.6 درصد متأهل و 25.8 درصدد مجرد هستند؛ می‌توان گفت وقتی نان آور خانواده بر اثر تصادفات آسیب می‌بیند؛ ارتزاق و اساسا زندگی كل اعضای خانوداه وی با مشكل جدی روبرو می شود.

به گفته قاسمی نژاد در حالت كلی صدمات ناشی از تصادفات جاده‌ای دارای ابعاد گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و انسانی است. به طوری كه می توان گفت تصادفات جاده‌ای و تلفات ناشی از آن از بعد فرهنگی یک پدیدۀ خطرناک نابودکنندۀ سرپرستان هدایتگر خانواده‌ها؛ از نظر اجتماعی یک پدیدۀ خطرناک ویران کنندۀ خانواده ها و از لحاظ سیاسی یک پدیدۀ خطرناک از بین برنده اعتبار سیاسی کشورها و از مهمتر از همه در بعد اقتصادی پدیدۀ خطرناک نابود کنندۀ منابع اقتصادی بسیار کمیاب جوامع انسانی است.

وی می‌افزاید: براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ؛ هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی تصادفات رانندگی حدود ۸ درصد تولید ناخالص داخلی می باشد  به طوری كه روزانه حدود ۳۲ میلیارد تومان ضرر اقتصادی ناشی از تصادفات را در كشور متحمل می‌شویم. بر همین اساس اگر بخواهیم هزینه حوادث رانندگی (براساس نرخ سال ۱۳۹۰ )را تخمین بزنیم نزدیک به ۵۱ هزار و ۹۱۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود.

قاسمی‌نژاد یادآور می‌شود:  مقام معظم رهبری سال 95 را با عنوان سال اقتصاد مقاومتی ،اقدام و عمل نامگذاری کرده‌اند. سالی كه در آن به مقوله اقتصاد توجه ویژه‌ای شده است، اما با توجه به آمار مذكور ،اگر قرار است اقتصاد مقاومتی را به صورت عملیاتی در كشور و زندگی‌ خود جاری سازیم، نمی‌توانیم نسبت به وقوع تصادفات و تلفات كه هر روزه در سطح كشور رخ می دهد بی‌تفاوت باشیم.

سوانح رانندگی و تیشه‌ای که به ریشه نیروی کار کشور می زند
یک استاد دانشگاه  نیز در این باره می‌گوید: به طور کلی افرادی که در حوادث کشته می‌شوند حتی حوادث غیر رانندگی نیروی فعال جامعه هستند اما اوج مرگ این رنج سنی در سوانح رانندگی اتفاق می‌افتد یعنی نیروهای مولد در این سن فراوانی بیشتری دارند و طبیعتا بیشتر در معرض این سوانح هستند.

دکترعلیرضا اسماعیلی می افزاید: البته نباید از نظر دور داشت که شرایط سنی اخذ گواهینامه رانندگی نیز که از 18 سالگی شروع می‌شود، هیجانات خاص خود را دارد و در رانندگی تاثیرگذار است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه پلیس با بیان این که وقتی نیروی مولد از بین می‌رود خسارت زیادی به اقتصاد تحمیل می‌شود، خاطرنشان می‌کند: برای مثال پزشکی که دارای تخصص است، مهندسی که فعال است، معلمی که به تدریس می‌پردازد، معماری که به فعالیت معماری مشغول است، کارگری که در یک کارخانه فعال است و ... تنها برای خودشان زندگی و فعالیت نمی‌کنند بلکه در زندگی دیگران هم تاثیرگذارند اما سوانح رانندگی بی‌رحمانه این نیروها را از بین می برد و از اقتصاد خانواده و جامعه دور می‌کند.

اسماعیلی با یادآوری این که در کشورهای توسعه‌یافته در بحث حوادث رانندگی فقط به کاهش آمار کشته شدگان توجه نمی شود بلکه زیرساخت های متاثر از این حوادث نیز مورد توجه قرار دارد، می‌گوید: در کشور ما نیز باید همانند کشورهای توسعه یافته به تبعات اقتصادی و اجتماعی و اختلالات استرسی پس از حادثه نیز توجه شود در حالی که اصلا به این موضوع پرداخته نمی شود.

به گفته وی در بسیاری از کشورها وقتی نیروی انسانی در سوانح و از جمله تصادفات رانندگی از بین می‌رود، بررسی می‌شود که در اثر این حادثه در حوزه اجتماعی چند خانواده متلاشی شده، از نظر اقتصادی چه ضرری حاصل شده و از نظر اختلالات استرسی چه پیامدهایی به وجود آمده در حالی که در کشور ما محاسبه دقیقی در این زمینه‌ها صورت نگرفته است.

این استاد دانشگاه در خصوص راهکارهایی که برای حفظ نیروی انسانی که قربانی حوادث رانندگی می شوند، بر ادامه روش های مورد استفاده درکشورهای توسعه یافته همچون سوئد که تعداد کشته شدگان این حوادث را به 200 نفر در سال رسانده‌اند، تاکید می‌کند و می‌گوید: نگاه آرمان‌گرایانه آنها در رساندن تعداد کشته شدگان این حوادث  به عدد صفر در کاهش این آمار تاثیر گذار بوده و مانیز باید باور کنیم و هر سانحه ای قابل کنترل و پیشگیری است.

نیروی انسانی که خود را به کشتن می‌دهد
در ایران و سایر نقاط جهان عامل انسانی مهمترین عامل وقوع سوانح رانندگی شناخته شده که اغلب با نادیده گرفتن مقررات رانندگی، خستگی و خواب آلودگی و  مصرف مواد روانگردان  و ... موجب بروز این سوانح می‌شود. این در حالی است که خود شهروندان نیز بر این امر تاکید دارند به طوری که دکتر مهتاب عارفی دندانپزشک به عنوان شهروندی که هر روز مشکلات ترافیکی شهروندان را مشاهده می‌کند، می‌گوید: از نظر من حقیقتا عامل انسانی در وقوع حوادث رانندگی نقش دارد البته نه فقط از این زاویه كه راننده مقصر است بلكه در کیفیت نا مطلوب ماشین هاى تولیدى و جاده هاى احداثى هم عامل انسانى نقش بسیار مهمى دارد. وی تاکید می کند: غالب ما، كار دزدى را هنر می دانیم یعنى یك جور بى مسئولیتى در كار و فراموشى وجدان كه این  البته خود هزار دلیل دارد كه اصلى ترین آن، گرفتارى هاى ذهنى و جانى و اقتصادى مردم است.

دکتر اسماعیلی نیز با بیان این که سه عامل انسان و ایمنی راه و ایمنی خودرو در وقوع سوانح رانندگی نقش دارند، اگر چه آموزش را مورد توجه بیشتری قرار می دهد اما تاکید می کند که برای کاهش سوانح و اثرات مخرب آن باید همه قوای سه گانه بسیج شده و برای حل مشکل استراتژی تعیین کنند.

وی می‌افزاید: مهمتر از همه آن است که حاکمیت وارد موضوع شده و سوانح رانندگی را به دغدغه ملی تبدیل کند و رسانه ها هم در این زمینه پشتیبانی داشته باشند و نه فقط پلیس و وزرات راه، تا از وقوع حادثه پیشگیری شود در غیر این صورت مشکل حل نخواهد شد.