◄ تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز

تین نیوز| لجستیک و حمل‌و‌نقل ما از فقر مدیریت یکپارچه رنج می‌برد.

به گزارش خبرنگار تین‌نیوز، بهروز فتحی در گفتگو با تین‌نیوز با اشاره به مشکلاتی که در حوزه حمل‌و‌نقل و لجستیک بندری وجود دارد گفت: مشکل اینجاست که نمی‌دانیم مدل مشارکت‌مان چیست. اینکه مثلا چگونه می‌خواهیم با یک شرکت خارجی کار کنیم. در خود بندر شهید رجایی که سال‌هاست فعال است و مدلش را هم پیاده کرده‌اند، هنوز هم بلاتکلیفی داریم.

او ادامه داد: از این جهت مهم است که سرمایه‌گذار خارجی که می‌خواهد وارد ایران شود و هزینه، تجهیزات و دانش را وارد کند، باید بداند تکلیفش با این قوانین و مقررات و نهادها چیست.

این کارشناس لجستیک با تاکید بر اینکه مهم‌ترین مشکل نگاه مدیریتی است، بیان کرد: مشکل ما با خودمان است. تکلیف‌مان را روشن نکرده‌ایم و تا زمانی که این روشن نشود، بندری مثل بندر چابهار حتی اگر بهترین موقعیت را هم داشته باشد که دارد در نهایت چیزی مثل بندر شهید رجایی خواهد شد. هنوز هم آنهایی که در بندر شهید رجایی هستند نحوه قرارداد مشخص ندارند و هر 6 ماه قراردادشان تمدید می‌شود.

او همچین راهکاری در این باره طرح کرد: باید پیش از همه ببینیم نقش حاکمیت در حوزه بندری تا کجاست و نقش آن را تعریف کنیم. در ادامه بگوییم چه زمینه‌هایی را حاکیمت تعیین و دخالت کند و از کجا به بعد فقط نظارت و کنترل دارد و وارد فضای عملیاتی نمی‌شود. بعد بر اساس این اگر لازم است قوانین، دستورالعمل‌ها و روابط بین سازمانی را که در بندر نقش دارند مثل سازمان بنادر، گمرک و سازمان مبارزه با قاچاق، تغییر دهیم یا اصلاح کنیم یا از نو بنویسیم. اول باید تکلیف دولت با دولت روشن شود و بعد بگوییم این مرز ماست و انتظار این چیزها را داریم.

فتحی افزود: با این وضعیت که هر روز خبری از قاچاق کالا می‌رسد و خبر می‌رسد که قاچاق نبوده، فکر کنید یک سرمایه‌گذار یا صاحب کالا اینها را بشنود، چطور باید بیاید سرمایه‌گذاری کند و صاحبان کالا جنس‌شان را از اینجا ترانزیت کنند.  

او ادامه داد: به قول حافظ که می‌گوید «تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز» مشکل ما خودمان هستیم. نه خارجی‌ها چوب لای چرخ ما می‌‌گذارند و نه کس دیگر. اگر هم بگذارند دشمنی ما با خودمان بیش از دشمنی آنها با ماست، وگرنه کشوری مثل ایران با این‌همه ویژگی و این‌همه دسترسی به مناطق حساس دنیا مسلما برای خیلی‌ها جذابیت دارد اما چرا نمی‌آیند مشارکت کنند.

فتحی با اشاره به اینکه ما نیازمند مدیریت یکپارچه هستیم گفت: ما یکپارچگی نداریم. حتی اگر سخت‌گیرانه‌ترین نوع مدیریت را داشته باشیم، اگر یکپارچه باشد بهتر از این است که اینطور چندپاره و غیرمنسجم باشد.

او ادامه داد: مسائلی مثل نرم‌افزار و سیستم نمی‌تواند مشکل را حل کند. نوع تفکر باید عوض شود. باید استراتژی را مشخص کنیم که به کجا می‌خواهیم برسیم که اگر ملاحظاتی هست و حاکمیت قصد دخالت دارد، مرزهای این دخالت تا کجاست؟ سپس بر اساس آن سیاست‌های کلی مشخص شود و بعد بر طبق آن نرم‌افزار تولید کنیم یا سازمان تعریف کنیم. اینطور همه‌چیز متناسب با زیرساخت خواهد بود.
 
این کارشناس افزود: اما در حال حاضر بهترین سیستم‌ها را هم از خارج وارد کنیم جواب نمی‌دهد. چون به تناقض می‌خورد. ماهیتا سازمان‌های ما با خودشان هم در تناقض هستند. مدل‌های کاری که در دنیا دارند استفاده می‌کنند، یک مدیریت یکپارچه است و تمام سازمان‌های دیگر تحت حاکمیت آن مدیریت متمرکز هستند.

فتحی با یاددآوری اینکه کلمه لجستیک از دانش نظامی گرفته شده است گفت: این مفهوم درست شبیه میدان جنگ است. اینکه کلمه لجستیک از بخش نظامی گرفته شده معنی‌دار است؛ در جنگ با دو فرمانده محکوم به شکست هستیم. حالا اگر توان زیادی بگذاریم و تجهیزات وارد کنیم ممکن است به طور مقطعی به نظر برسد که به موفقیت رسیده‌ایم اما وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم دیگران با نصف توان ما موفقیت‌های بیشتری دارند متوجه می‌شویم که شیوه ما کارایی نداشته و ندارد. سازمان بنادر و دریانوردی، گمرک و سازمان مبارزه با قاچاق هر کدام ساز خودشان را می‌زنند. تعریف روابط بین سازمان‌ها هم مشخص نیست.

گمرک این حق را به خودش می‌دهد که کل کار بندر را مخدوش کند و کسی هم نمی‌تواند چیزی بگوید. سازمان مبارزه با قاچاق از آن هم بدتر به هر دوی حوزه‌ها ورود می‌کند و همه‌چیز را دگرگون می‌کند.
 
او با یادآوری اینکه نتیجه نیازمند همراهی وجوه متعددی است افزود: در بخش نظامی بحثی به نام C4I وجود دارد که طبق آن سیستم ارتباطی، کنترل، دستور و کامپیوتر که چهار C هستند می‌توانند به آگاهی یا همان I منتج شوند. شما نگاه کنید که دستور دست کیست؟ دست همه هست و نیست. در این صورت کنترل نخواهد بود. وقتی دستور و کنترل مخدوش باشد شما بهترین زیرساخت‌های ارتباطی و کامپیوتری را هم به خدمت بگیرید آن آگاهی لازم ایجاد نمی‌شود.