◄ احداث کارخانه مشترک موتور خودرو، راهبرد جایگزین ادغام خودروسازان

وبلاگ عباس قربانعلی بیک-در حاشیه دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات، لوازم و مجموعه‌های خودرو تهران در آبان ماه، مدیرعامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) از طرح وزارت صنعت، معدن و تجارت برای ادغام قطعه‌سازان داخلی خبر دادند.

پایین بودن قیمت سوخت طی چند دهه گذشته منجر به شکل‌گیری الگوهای غلط استفاده از وسیله نقلیه شخصی و مصرف سوخت شده به نحوی که با افزایش متوسط عمر خودرو های سواری و استفاده فراوان از خودرو شخصی، سرانه مصرف سوخت خودروهای ایران به چند برابر متوسط جهانی آن رسیده است.

بالا رفتن قیمت خودرو و بالا بودن نرخ مشارکت بانکها برای ارائه وام به خریداران در ایران موجب انگیزه پایین مالکان خودرو برای تعویض و جایگزینی خودرو می‌شود که این امر علاوه بر افزایش بیشتر مصرف سوخت موجب آلودگی بیشتر هوا و هزینه‌­های شهری  برای ایجاد فضای سبز بیشتر (که نهایتا باید توسط مردم پرداخت گردد) و هزینه درمان بیماران میگردد که این امر نیز با وجود بهبود پوشش بیمه ها عملا توسط مردم پرداخت می‌شود. (تاثیر بسیار مهم دیگر بالا بودن قیمت خودرو، کاهش فروش خودروسازان است که دو اثر نامطلوب خواهد داشت که اولی کاهش درآمد و دوم بالا رفتن قیمت تمام شده که مشکل اول را تشدید مینماید)

برای کاهش قیمت تمام شده روش معمول شرکتهای خودروساز ایرانی تامین برخی اقلام مصرفی بویژه در بخش موتور از شرکتهای چینی است که این امر موجب افت کیفیت بیشتر و کمتر شدن انگیزه مالکین خودرو بویژه خودروهای تجاری و پرکار برای جایگزینی خودرو با نمونه های جدید میگردد. از آنجایی که این مشکل در سایر کشورهای خودروساز بویژه آلمان، فرانسه، ژاپن، کره، آمریکا و ... نیز وجود دارد که با بالا بودن دستمزد نیروی انسانی حساسیت بیشتری مییابد به نظر میرسد استفاده از تجربیات ایشان میتواند الگوی مناسبی را برای کاهش این مشکلات ترسیم نماید.   

با توجه به نقش قوای محرکه بویژه موتور در هزینه های توسعه یک خودرو جدید مشاهده میشود بسیاری از شرکتهای بزرگ از موتورهای مشترک در خودروهای متفاوت بهره میبرند که تجربه شرکتهای پژو و سیتروئن در تشکیل PSA و کرایسلر، میتسوبیشی و هیوندایی با تشکیل GEA نمونه­های بسیار خوبی از این رویکرد میباشند.

در خودروهای 10 گانه کلاس 500 شرکت BMW استفاده مکرر از دو موتور پایه 2 و 3 لیتری با 4 و 6 سیلندر (بنزینی و دیزلی) در 9 نوع خودرو عمده این شرکت در این کلاس قابل توجه است که به عنوان نمونه دو خودرو 520 و 528 از موتور با حجم 1997 سی سی استفاده نموده اند و این در حالی است که بر اساس روش اولیه نامگذاری خودروهای مذکور بعد از شماره اول سمت چپ که مبین کلاس خودرو است دو شماره بعدی شاخص حجم موتور بود.

با بررسی سه کلاس 300، 500 و 700 این شرکت ملاحظه میشود که از 31 نوع خودرو بنزینی، دیزل و هیبرید، 27 نوع مجهز به موتورهای 2 و 3  لیتری بنزینی یا دیزلی هستند که این امر نه تنها هزینه اولیه این شرکت­ خودرو ساز بلکه قیمت تمام شده خودرو و هزینه خدمات پس از فروش را نیز کاسته و رضایت مشتری و کیفیت خدمات را نیز می‌افزاید.

تنوع بسیار زیاد موتور در خودروهای ایرانی و تفاوت اندک حجم و توان بسیاری از آنها (13 نوع موتور ایران خودرو) با وجود مشخصات نزدیک و غالبا یکسان بدنه این خودروها موجب بالا رفتن هزینه تولید سازندگان ایرانی از یک سو و قیمت تمام شده خودرو میگردد و چنانچه این رویکرد با استراتژی اقیانوس آبی (که انتخاب آن توسط سواچ توانست ساعت سازان سوئیسی را از نابودی نجات دهد و قبلا در نوشته مورخ 30 خرداد 95 اشاره شده) و تجمیع و کاهش تنوع موتورها جایگزین شود می‌توان علاوه بر رفع مشکل مالی شرکت‌های خودروساز با حفظ اصالت، مالکیت و رقابت سازنده آنها زمینه کاهش قیمت و افزایش فروش داخل سهم منطقه ای خودرو ایرانی را در راستای اقتصاد مقاومتی فراهم کرد.