هندی ها بالاخره قرارداد توسعه چابهار را امضا کردند؛ اجرای قرارداد زیر سوال!

سرانجام پس از سه بار دعوت ایران و امتناع طرف هندی طلسم این قراداد شکسته شد و قرارداد مشارکت شرکت IPGL هند در تجهیز و بهره برداری از پایانه های کانتینری و کالای عمومی بندر شهید بهشتی چابهار امضا شد، قراردادی که چشم امید بخش خصوصی و مردم منطقه چابهار بدان دوخته شده تا هندی ها علیرغم بدعهدی هایی که تاکنون داشته اند به عهد خود وفا کرده و شاهد رونق و توسعه تزانزیت دریایی و گردشگری بندر چابهار در آینده ای نزدیک باشیم.

به گزارش خبرنگار تین نیوز، سال ۹۵ قرارداد تأسیس دالان تجاری ایران، هند و افغانستان تحت عنوان توافق نامه چابهار، بین این سه کشور امضا شد و براساس این توافقنامه، اپراتوری بندر شهید بهشتی چابهار به شرکت IPGL هند واگذار شد.

براساس این قرارداد بخشی از ترمینال های کالاهای عمومی و کانتینری بندر شهید بهشتی چابهار را به مدت ۱۰ سال در اختیار طرف هندی قرار دهد.

طرف هندی به منظور تجهیز و توسعه بندر شهید بهشتی چابهار، به میزان ۱۲۰ میلیون دلار در تامین تجهیزات راهبردی بندر و همچنین بیش از ۲۵۰ میلیون دلار در زیر ساخت های حمل ونقلی چابهار تامین اعتبار خواهد کرد.

دی ماه سال ۹۷ دفتر شرکت هندی IPGL به صورت رسمی در منطقه آزاد چابهار اجرای قرارداد فعالیت موقت خود را به مدت دو سال در بندر شهید بهشتی شروع کرد تا در صورت انجام تعهداتش از جمله تجهیز بندر با تجهیزات مورد نیاز، وارد پروسه قرارداد ۱۰ ساله با سازمان بنادر و دریانوردی شود.

اما پس از گذشت این مدت زمان، هندی ها حاضر به انعقاد قرارداد بلند مدت نبودند و هر چند در این مدت ۶ دستگاه جرثقیل دروازه ای از تجهیزات بندری مورد قید شده در قرارداد که از تکالیف هندی ها بود وارد بندر شهید بهشتی چابهار شد، اما گفته می شد که هند تا امضای قرارداد ۱۰ ساله اجازه استفاده از این تجهیزات را به ایران نمی داد.

یکی از موضوعات هندی ها در عدم انعقاد قرارداد ۱۰ ساله این بود که بند هایی از قرارداد اصلاح شود و یک کشور ثالث در دادگاه بین المللی هم حق داوری را داشته باشد.

ایران تا کنون سه بار از هندی ها برای انعقاد قرارداد دعوت کرده بود که دو بار از آن ها به دلایلی نامعلوم از سوی هندی ها رد شد و در نهایت قرارداد ۱۰ ساله سرمایه گذاری هندی ها در بندر چابهار بین دو کشور منعقد شد. بنابر اعلام وزیر راه و شهرسازی میزان سرمایه گذاری طرف هندی در قرارداد توسعه بندر چابهار ۳۷۰ میلیون دلار خواهد بود.  

بیشتر بخوانید

آغاز تحویل کامیون‌‌ های کشتیرانی با پیش‌‌ پرداخت ۳ میلیاردی ​​

هندی ها بد عهد بودند

مسعود پل مه؛ دبیر کل انجمن کشتیرانی با اشاره به انعقاد این قراداد در این باره به تین نیوز گفت: پیشینه حضور هندی ها در بندر چابهار به دهه 80 شمسی بر می گردد براساس توافقات میان دولت ایران و هند ، این کشور متعهد به توسعه و سرمایه گذاری روساختی و زیرساختی بندر چابهارشد و قرار بود 220 میلیون دلار سرمایه گذاری توسط طرف هندی در این بندر صورت گیرد اما شاهد بودیم در 20 سال گذشته کمتراز یک پنجم این میزان اتفاق افتاده و حتی تجهیزات راهبردی موردنیاز در این بندر را نیز تامین نکرد.

در عین حال با توجه به مزیت هایی که بندر چابهار برای طرفین بویژه هند برای توسعه تجارت خارجی خود با کشورهای آسیای میانه، افغانستان و بویژه روسیه دارد می توانست از چابهار بیشترین استفاده را داشته باشد. از طرفی کشور هند بواسطه تعاملات تجاری بالا و شایان توجه که با آمریکا دادر به طورقطع دور از ذهن نیست که تحت فشارهای کشور آمریکا آنطور که باید و شایسته حضور فنی مالی و اقتصادی در چابهار باشد ظهور پیدا نکرده است.

از طرف دیگر برای اینکه فعالیت اقتصادی در بندر چابهار گسترش پیدا کند مستلزم این است که طرفین اطمینان خاطر از ثبات و  برگشت سرمایه گداری در آن منطقه داشته باشند تاکنون دو بار قرار بر انعقاد قرارداد 10 ساله بین ایران و هند بوده که طرف هندی متاسفانه به مرحله امضا تکمین نکرده که امروز بالاخره این مهم اتفاق افتاد، براساس این قرارداد هند مکلف به تامین تجهیزات بندری چابهار خواهد بود و به همین تناسب چون سرمایه گذاری 220 میلیون دلاری در بندر چابهار تاثیرات مثبتی بر خدمات فنی بندر خواهد داشت قاعدتا باید به سمت خدمات بازرگانی پیش برود .

انتظار بخش خصوصی توسعه کمی و کیفی بندر چابهار است

دبیر انجمن کشتیرانی تصریح کرد: به فراخور این سرمایه گذاری طرف هندی از پیمانکار رده دوم که قطعا ایرانی خواهد بود استفاده خواهد کرد این حضوربخش خصوصی باعت گسترش اشتغال زایی در بندر چابهار و در آمدهای پایدار شکل گیرد و در نهایت این بندر چون در منطقه محروم واقع شده است تاثیر مثبتی برای معیشت مردم منطقه نیز در پی خواهد داشت.

 اگر بندر چابهار از نظر توسعه کمی و کیفی لازم برخوردار شود و انتظار بخش خصوصی نیز همین است در سال 1402 در رکود کانتینری بندر چابهار نسبت به سال 1401 بیش از 3.5 برابر شده است رقمی بالغ با 80 TEU کانتینردربندر چابهار تخلیه و بارگیری شده است. در حال حاضر در بندر چابهار خط مستقیم مسیر ایران به هند و ایران به چین و بالعکس را داریم. حضور شرکت های کشتیرانی نشان از اهمیت لجستیکی این بندر خواهد داشت.

کمبودهای بندر چابهار چیست؟

مسعود پل مه با اشاره به نواقص و کمبودهای بندر چابهارتوضیح داد: عدم برقراری ارتباط ریلی که تاثیربسیار مضاعفی بر رکود بندری خواهد داشت.به واسطه اینکه بندرچابهار از لحاظ جاده ای حمل بار یک طرفه یا یک سر بار تلقی می شود این کمبود باعث می شود انگیزه مالکان کامیون برای حضور در این بندر به شدت کاهش پیدا کند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: امید است با این توافق نواقص تجهیزاتی بندر چابهار در یک زمان معقول زیر یک سال برطرف شود و یا تجهیزاتی که سرعت عمل بالایی در تخلیه کشتی ها دارد سریع تر به این بندر منتقل شود؛ قطعا این اتفاق باعث ایجاد انگیزه برای مالکان کشتی جهت تردد تجاری در این بندر خواهد شد، از توقف زائد و بی مورد کشتی ها در بندر جلوگیری می شود و سرعت عمل برگشت کانتینر به فعالیت های تجاری اتفاق خواهد افتاد.  همه اینها حلقه هایی از زنجیره تامین و لجستیکی است که باعث می شود شرایط مطلوب تبادلات تجاری در منطقه چابهار به وجود بیاید و شاهد بهبود فعالیت های بندری در این بندر اقیانوسی باشیم.